P1350586

opartych iu metodach matematycznych w skali firmy komórek organizacyjnych i grup pracowniczych. Głównymi parametrami są przeciętne płace w roku ubiegłym, wiek kość zatrudnienia, czas pracy, wskaźniki dotyczące kierunków wydatkowania środków na płace, wyniki ekonomiczne firmy, wydziału, centrum zysku w postaci Wartości sprzedaży, wątłości zysku, wskaźnika rentowności.

Parametry te zostały uwzględnione w proponowanych poniżej formułach planowania płac.

Udziałowe formuły planowania plac

Metody udziałowe polegają na tym. że firma na podstawie wieloletnich trendów kształtowania poziomu płac i przewidywanego wyniku ekonomicznego ustala wskaż nikowy udział płac w wybranym parametrze, którym mogą być koszty własne, wartość produkcji, wartość przerobu, wątłość produkcji dodanej i inne. Nie jest wskazane uzależnienie globalnej wartości plac od zysku i innych parametrów o dużej zmienności. Prowadziłoby to do destabilizacji placowej i zbędnych komplikacji w planowaniu, wynikających z potrzeby stosowania różnych wielkości korygujących oraz powstawania konfliktów społecznych.

Wskaźnik płac może być wielkością stalą w dłuższym okresie lub podlegać korekcie w miarę zachodzących zmian w przypadku takich czynników, jak struktura produkcji. zatrudnienie, wydajność pracy, wyniki ekonomiczne, skutki substytucji pracy żywej na uprzedmiotowioną oraz odchylenie między inflacjogennym a rzeczywistym wzrostem wartości produkcji, przewidywaną inflacją.

Prawidłowe ustalenie wskaźnika udziału płac w wybranym parametrze ekonomicznym ma zasadniczy wpływ na miarodajność obliczeń. Do tego celu można wykorzystać dane sprawozdawcze za poprzednie okresy oraz uwzględnić przewidywane zmiany w okresie planistycznym w wymienionych wyżej czynnikach. Środki na płace w formule udziałowej oblicza się według wzoru

F,*P.xU    (4)

w którym:

F, - planowane środki na płace,

P, - parametr ekonomiczny (waitość produkcji, koszty własne produkcji, koszty przerobu, wartość produkcji netto hp.¹²*,

U - wskaźnik udziału płac w parametrze P,. ^{1 2}

Wikilnik U mote byt względnie stały i w nie zmienione} wielkości obowiązywać , h&a kolejnych okresach planistycznych lub ulegać zmianie, jedli zmienia się dzia-IjlnoJć firmy oraz złożoność i pracochłonność wykonywanych zadaó.

W niektórych małych firmach stosuje się formułę udziałową opartą na wyliczeniu ;p|K*lvych dla pracodawcy kosztów plac i uzgodnieniu jego wysokości z zaintereso-•snyei pracownikami. Na przykład opłacalne koszty plac wynoszą 40% wartołci podchodów firmy. Podział wynagrodzenia odbywa się według klucza uwzględnionego między pracodawcą a zainteresowanymi pracownikami. Taka formula stosowana i praktyce wpłynęła na wzrost wydajnołci pracy² , ponieważ ściśle wiąte wysokość syiugrodzeft z wysokością przychodów firm. Na podstawie planowanej wielkości <>vdków na płace oraz niezbędnej (planowanej) na rok planistyczny liczby pracownicy* ogółem, według grup zawodowych lub innych pożądanych przekrojów (np. według centrów kosztów czy zysku), moZna obliczyć przeciętną plącę w skali przedsiębiorstwa i dla wyodrębnionych podzbiorów pracowników ze wzoru

(3)

Dp-F,:Z,

w którym.

D, - planowana przeciętna płaca w skali przedsiębiorstwa,

2f - planowana wielkość zatrudnienia,

F, - planowane środki na place.

Wartość D_p może mieć zastosowanie do obliczenia planowanej przeciętnej płacy da poszczególnych grup zawodowych. Wymaga to wprowadzenia dodatkowej imiennej zależnej, którą jest wskaźnik płacy dla danej grupy zawodowej do płacy przeciętnej w przedsiębiorstwie i ustalenia jej wielkości na podstawie danych rzeczywistych lub postulowanych. Jeżeli rzeczywiste relacje w roku ubiegłym są prawidłowe, to nie istnieje potrzeba ich zmiany w roku planistycznym. Planowaną przeciętną phcę dla n-tej grupy zawodowej oblicza się wówczas następująco:

(6)

gdzie

- planowana przeciętna płaca dla n-tej grupy zawodowej,

F. - wypłacone wynagrodzenia (rzeczywisty fundusz płac) w roku bazowym,

0, - przeciętna płaca w okresie bazowym dla n-tej grupy zawodowej.

Planowanie płac ma być narzędziem do kształtowania pożądanych relacji plac między grupami zawodowymi, stanowiskami oraz pracownikami najlepszymi i najgorszymi, Potrzeba zmian wystąpi wtedy, gdy dotychczasowe relacje plac będą nasu-

^mJ, Jogos, Produktywność I konkurencyjność w warunkach Integracji Polski i Unią Europejską. Wnyki Społeczna, 2001, nr 3.». 1-2.

1

\ * Kopcayósla, Kszldlovanic irodttw na wynagrodunia ona zasady ich podziału, Orpnuacp

2

Kierownic, 1998. nr 3,i. 79-92.