P1520554

nie zdecydowanie ukierunkowanych i emocjonabtyeh zadumań zwierząt poszukujących partnera seksualnego, opiekujących się potomstwem łab poszukujących pokarmu. Emocje zwierząt są demonstrowane przez specyficzne zachowanie - wydawanie głosu, reakcje ruchowe itp. Pobudzana emocjonalne wpływają na wiele wewnątrzustrojowych czynności: zwiększają częstotliwość skurczów serca, podnoszą ciśnienie krwi, zwiększają częstotliwość oddechów, pobudzają metabolizm. Układ limbiczny kształtuje odczucie przyjemności, gniewu, uległości i agresji,

1.3. Obwodowy i autonomiczny układ nerwowy

Obwodowy układ nerwowy tworzą neurony występujące pojedynczo w różnych narządach lub skupione w zwojach nerwowych. Największa liczba rozsianych neuronów występuje w przewodzie pokarmowym (ok. miliarda), a największe skupisko neuronów - w narządach zmysłów, a szczególnie w siatkówce oka (ok. 200 milionów), w narządzie słuchu oraz w zwojach nerwowych rozmieszczonych wzdłuż i poniżej kręgosłupa. Układ nerwowy obwodowy dzieli się ną somatyczny i autonomiczny. Układ somatyczny, to unerwienie podlegające woli zwierzęcia. ZaUcza się do niego nerwy obwodowe: czuciowe i ruchowe. Neurony czuciowe położone są w pobliżu kręgosłupa oraz w czaszce — w czuciowych zwojach międzykręgowych i czasz-..... kowych.

Układ autonomiczny tworzą neurony i nerwy obwodowe rozmieszczone zarówno w ośrodkowym układzie nerwowym (mózg, rdzeń kręgowy), jak i w obwodowych zwojach nerwowych, w drobnych skupiskach lub pojedynczo. Zaopatruje on narządy wewnętrzne, naczynia krwionośne i chłonne oraz gruczoły. Wyróżnia się w nim układ współczulny i przywspółczulny. Układ autonomiczny uczestniczy w regulacji czynności narządów wewnętrznych i z zasady nie podlega wpływom świadomości. Neurony układu autonomicznego współczulnego leżą głównie w istocie szarej rdzenia kręgowego oraz w licznych zwojach podkrę-gowych, które są drabinkowato ułożone wzdłuż, tuż poniżej kręgosłupa ri (rys. 1.11). Od neuronów tworzących zwoje podkręgowe, pobudzenie nerwowe M _ dociera do dużych skupisk neuronów współczulnych, jakie tworzą w jamie brzusznej zwój słoneczny i zwoje krezkowe (rys. 1.11). Stamtąd, odpowiednim mi nerwami i ich gałązkami, pobudzenie dociera do narządów i naczyń krwio- Jj^r nośnych w całej jamie brzusznej i pobudza obecne tam neurony. W ścianie £ żołądka,, jelit, pęcherza moczowego, w narządach układu rozrodczego oraz w ścianach naczyń krwionośnych znajdują się bowiem drobne skupiska komórek współczulnych (zwoje śródścienne) lub pojedyncze neurony. Wydzielają one na swoich zakończeniach noradrenahnę, wywierającą ostateczny wpływ na skurcz lub relaksację mięśniówki gładkiej wymienionych jB&rządów (pobudzenie adrenergiczne). Nieco inaczej jest w obszarze klatki piersiowej