P1520673

(hirrilo jest tworem mięśniowo-błoniastym, oddzielonym od jamy ustnej podniebieniom miękkim. W gardle krzyżuje się droga pokarmowa z drogą oddechową. Część górna gardła należy do drogi oddechowej, a część dolna do drogi pokormowąj (rys. 6.4).

Rys. 6.8. Grucroty ślinowe owcy (wg Bergnera i Ketza)

6.3. Trawienie w jamie ustnej

6.3.1. Pobieranie, żucie i połykanie pokarmu

Pobieraniem pokarmu sterują nadrzędne ośrodki nerwowe w podwzgórzu. Jest to ośrodek głodu, zlokalizowany w części bocznej i ośrodek sytości, umiejscowiony w części przyśrodkowej podwzgórza. Pobudzony ośrodek głodu zmusza zwierzęta do wyszukiwania i pobierania pokarmu, pobudzony zaś ośrodek sytości przerywa pobieranie pokarmu. Zwierzęta wyszukują i oceniają pokarm wzrokiem, węchem i dotykiem. Sposób i szybkość jego pobierania zależą od gatunku zwierząt oraz rodzaju paszy. Pobierając karmę stałą i sypką, zwierzęta posługują się językiem, wargami, zębami żuchwy i szczęki górnej. Przeżuwacze pobierają paszę bardzo szybko, np. krowa zjada 1 kg siana 4-krotnie szybciej niż koń.

Pobierana pasza wywołuje odruchowo akt żucia. Bierze w nim udział szczęka, żuchwa, zęby, stawy żuchwowe, mięśnie żuciowe oraz język. Kęsy wprowadzane między górne i dolne łuki zębowe są rozgniatane i rozdrabniane. Nerwowy ośrodek żucia znajduje się w rdzeniu przedłużonym. Podporządkowany jest on korze mózgowej.

Przeżuty i naśliniony pokarm formowany jest w porcję przygotowaną do połknięcia (rys. 6.4). Śliski kęs, umieszczony na powierzchni grzbietowej języka, jest dociskany do podniebienia twardego. Ta faza połykania przebiega z udziałem woli (faza dowolna). Następnie, skurcze mięśni języka przesuwają