P3109093

Regulamin giełdy określa nie tylko rodzaje towarów dopuszczonych do obrotu oraz obowiązujące standardy, lecz również najmniejsze jednostki ilościowe, które mogą być przedmiotem transakcji. Taka najmniejsza jednostka ilościowa, w kuhtj przeprowadza się transakcje kupna-sprzedaży na danej giełdzie, nazywa się kontraktem.

Transakcje na giełdzie towarowej przeprowadza się przez wywołanie i uwidocznienie na tablicy, np. zapisanie na tablicy, wyświetlenie — stosownie do zwyczajów giełdy - cen ofert zgłoszonych do sprzedaży oraz cen ofert zgłoszonych do zakupu. Po konfrontacji ofert sprzedaży i kupna oraz uzgodnieniu cen. transakcję przeprowadzają maklerzy i na dowód tego wystawiają notę kupna-sprzedaży Zawiera ona określenie sprzedającego i kupującego, nazwę towaru i jego cechy, ilość i cenę towaru. termin dostawy i nazwiska maklerów lub nazwy firm maklerskich.

Kursy giełdowe po zakończeniu każdej sesji giełdowej są ogłaszane w formie notowań giełdowych łub zestawienia, zwanego cedułą giełdową. Giełdy ogłaszają zwykle trzy rodzaje notowań (cen): kurs sprzedaży, po którym dysponenci towarem skłonni są go sprzedać, kurs kupna, po którym nabywcy są skłonni kupić towar. oraz kurs. po którym zawarto transakcje. Ten ostatni, to kurs transakcyjny lub kurs rozliczeniowy, po którym prowadzi się różne rozliczenia między członkami giełdy. Na niektórych giełdach notuje się i ogłasza kursy (ceny) z początku, środka i zakończenia sesji giełdowej, co pozwala zorientować się. jakie są krótkookresowe tendencje cen danych towarów.

Czynniki wpływające na poziom cen mogą prowadzić do wzrostu lub spadku cen określonych towarów na giełdzie. Jeżeli ceny, czyli notowania danego towaru na giełdzie rosną, to mówimy, że mamy do czynienia z hossą. To samo odnosi się do wzrostu kursów na giełdzie pieniężnej i papierów wartościowych. Jeśli następuje spadek cen towarów lub kursu papierów wartościowych, to taką sytuację nazywamy bessą. Określenia: gra na hossę j gra na bessę są używane również dla rodzajów operacji giełdowych (mających często charakter spekulacyjny) powodujących wzrost lub obniżenie kursów giełdowych na towary lub papiery wartościowe.

Jeżeli w grę wchodzi czynnik spekulacyjny, to w celu wywołania hossy, oznaczającej podnoszenie kursów giełdowych, organizuje się zakup dużej ilości towarów. Kupcy zainteresowani zwyżką cen i opierający na tym swe zyski, czyli grający na zwyżkę cen. są nazywani na giełdach anglosaskich bykami (ang. bulls), zainteresowani natomiast zniżką cen 9 niedźwiedziami (ang. bears). Byki grąjący na zwyżkę cen (hossa) organizują się często w grupę spekulacyjną zwiększającą sztucznie zakup towaru. I wyniku czego ceny rosną, a następnie wyprzedają towar po stosunkowo wysokiej cenie. Grupa spekulantów grających na zniżkę (niedźwiedzie) zwiększa — nieraz pozornie 9 sprzedaż ponad ilość posiadanych towarów i w ten sposób doprowadza do obniżki cen. by wkrótce zacząć kupować towary po niskiej, sztucznie wywołanej cenie. Zwykle te spekulacje są przeprowadzane w ciągu jednej sesji gieióawcj. Na większości giełd światowych tego rodząju spekulacje są zabronione, lecz trudno jest udowodnić, że transakcja ma charakter spekulacyjny.

Wraz z rozwojem instytucji giełdy towarowej wykształciły się różnego rodzaju transakcje giełdowe. Ze względu na termin dostawy towarów i technikę operacji można wyróżnić na giełdzie towarowej transakcje rzeczywiste, transakcje spekulacyjne terminowe j transakcje o charakterze zabezpieczając ym. Transakcje rzeczywiste, zwane również transakcjami efektywnymi (ang. s/wtf). charakteryzują się tym. że towar znajduje się faktycznie w dyspozycji sprzedającego i jest dostarczany kupującemu natychmiast lub w krótkim czasie po zawarciu transakcji. Zapiała następuje z reguły przy dostawie towaru.

Transakcje na dostarczenie stanowią podstawę transakcji spekulacyjnych terminowych (ang. futurrs). które nie mają charakteru transakcji jako takich, lecz opierają się na przewidywaniu przyszłych cen towaru. Kupujący, występujący w transakcji spekulacyjnej, nie ma zamiaru otrzymać kupowanego towaru, sprzedający zaś nic ma umiani towaru dostarczyć. Kontrahenci ustalają cenę towaru na określony w przyszłości termin. Kupujący spodziewa się. że cena w momencie likwidacji transakcji będzie wyższa niż uzgodniona w kontrakcie, sprzedający zaś przewiduje, że cena będzie niższa. W chwili rozwiązania transakcji nie następuje wcale -- jak to już wspomniano — dostawa towaru, lecz jedna ze stron przekazuje drugiej stronie różnicę między ceną ustaloną w kontrakcie na dany towar a ceną występującą na giełdzie w danym dniu w transakcjach efektywnych.

Transakcje o charakterze zabezpieczającym, zwane również transakcjami hedgłogowymi (ang. hedge - zapora, zabezpieczenie) lub transakcjami typu hedge. mają na celu zabezpieczenie się przed zmianami cen. Takie transakcje są zawierane przez kupców, którzy nabywają towar w celu dalszej sprzedaży w terminie późniejszym, lub przez producentów towaru giełdowego albo wytwarzających wyroby z towaru giełdowego. Chodzi o to. by zabezpieczyć się przed spodkiem cen zakupionego towaru w momencie jego sprzedaży. Zabezpieczenie polega na tym. że w transakcji hcdgmgowej jednocześnie z zawarciem transakcji efektywnej jest przeprowadzana odwrotna transakcja typu futurę (transakcja spekulacyjna terminowa) tej samej ilości towarów. Kupiec, występujący w transakcji rzeczywistej jako kupujący, w transakcji spekulacyjnej terminowej jest sprzedającym. W ten sposób zabezpiecza się przed stratą, gdyż ewentualna obniżka ccn towaru z transakcji efektywnej jest kompensowana przez zysk w transakcji spekulacyjnej.

8.6.2. Aukcje

Aukcje towarowe są kolejną charakterystyczną formą organizacji rynku w gospodarce rynkowej. Są to publiczne licytacje towarów niejednorodnych, a więc - w przeciwieństwie do towarów giełdowych — takich towarów, które nie dają się wystanda-ryzować, np. skóry zwierząt futerkowych, tytoń, różnego rodz^u owoce. ryby. kamienie szlachetne. Towar znajduje się w pomieszczeniach, gdzie odbywają się aukcje. lub w publicznych domach składowych, by można było zobaczyć i ocenić jego jakość. Niekiedy zamiast całej partii towaru mogą być przedstawiooe próbki, reprezentujące jednak przeciętną jakość oferowanego do sprzedaży towaru. Przed rozpoczęciem aukcji kupujący mają prawo obejrzeć towar lub jego próbki.

Aukcje odbywają się zazwyczaj w z góry określonych miejscach i terminach i są to wtedy aukcje stałe. Mogą być one organizowane również doraźnie (np. przy sprzedaży nieodebranych ze składu towarów) przez domy składowe lub przedsiębiorstwa spedycyjne. Sprzedaż towarów na aukcji jest prowadzona w formie Hcytaęji. co oznacza, że towar kupuje cen. kio zaoferuje nąjwyższą cenę.