1.8. Korelacja wieloraka
współczynników korelacji parami. W odniesieniu do współczynnika korelacji r mają sens współczynniki cząstkowe obliczane zgodnie ze wzorem (1.28). Dla trzech uporządkowań mamy
2-3
^12 ^13^23
V( l-r^Kl-r^)
(1.34)
'wszeeo
rzędu
\9
interesującymi zby ludności szcze poddać czynnik korę-
Yule i Kendall (1966) twierdzą, że nie są znane podobne wzory dla współczynnika bpearmana .
Obliczanie zbiorów współczynników korelacji cząstkowej, gdyby wykorzystywać podane wyżej wzory, staje się uciążliwym problemem. Można je jednak obliczać z macierzy R. Przyjmijmy, że przy p+q zmiennych chcemy obliczyć zbiór takich współczynników korelacji dla p pierwszych zmiennych branych parami przy eliminacji wpływu q pozostałych zmiennych. Należy w tym celu podzielić macierz korelacji R na cztery podmacierze
'ii |
* |
r\(p+\) |
r\ ip+q) | |||
R„ |
R,2 |
rpi * |
• rpp |
Tp(p+1) |
1 [Ą P+4) | |
LR2, |
r22 |
r(P+ di |
r(P^)P |
^(p+lKp+l) |
*(p+l)(p+f) | |
*"(p+?Mp+l) |
'{p+qHp+q) |
>86
vspółczynni-J obu zmienny badanymi
lacji oczysz-zać, że będą iżdym przy-
:ową, której tym kierun-daniu zależ-rang Spear-wiednikami
gdzie R 21 = R’ir Macierz cząstkowych współczynników korelacji riHp+n u,+i() obliczymy, wykorzystując równanie (zob. Dagnelie, 1975)
jakkolwiek nie uzyskamy ostatecznych współczynników, lecz wszystkie niezbędne elementy potrzebne do ich obliczenia, tj. rł(rMMrHł - r, (p+1 v(p+2, (l,+ł,r,.(|,+1 >tp+2, oraz 1-r*,+lł(i>ł2,..(|lł„ i 1- r*,łl>(,łn „+„ dla i, ;= 1,.„ p;i # j.
Innym uogólnieniem prostej zależności dwóch zmiennych jest korelacja wieloraka (wielokrotna) między jedną zmienną (zależną) a dwiema lub większą liczbą
30 Jest to stwierdzenie o tyle zadziwiające, że współczynnik korelacji rang Spcarmana jest dokład nic współczynnikiem korelacji według momentu iloczynowego obliczonym dla liczb naturalnych (rang), w miejsce liczb rzeczywistych. Zob. Lcbart i Fenclon (1971).