P4250100

160

stąd

Rys. V.4. Wykres funkcji przepływu (**)

(V.48)

Jest to ten sam rezultat, który otrzymaliśmy dla warunku Ma = 1, wyrażony wzorem (V.41).

Okazuje się, że maksimum gęstości strumienia masowego m/A lub maksimum przekroju przyrządu występuje w miejscu, gdzie zachodzi przepływ krytyczny n_c = fi, Ma = 1.

Podstawiając (V.48) do (V.47) obliczamy łatwo

£

mu

(V.49)

£___zależy tylko od natury gazu wyrażonej wykładnikiem izentropy x:

Gaz	X
Powietrze	1,40	0,685
Para wodna przegrzana	1.30	0,667
Para wodna sucha nasycona	1,133	0,633
(*= I)

Korzystając z równania (V.46) obliczamy przekrój dyszy w dowolnym miejscu

A =

1

m'

(V.50)

W przypadku dyszy pod dźwiękowej (Ma_Ł = c_l/a_l < 1) przekrój końcowy

it

Pj_

Poe

W przypadku dyszy naddźwiękowej (Ma, = c₁/a_l > 1) znajdujemy przekrój krytyczny

m

oraz przekrój końcowy zgodnie ze wzorem (V.51), przy czym

A_x > A_Vt.

Dysza poddźwiękowa jest dyszą zwężającą się, dysza naddźwiękowa ma przekroje zmniejszające się do wartości A_Yt, następnie przekroje rosną do wartości A_x. Taka dysza nosi nazwę dyszy rozszerzającej się lub dyszy de Layalą. Obie dysze przedstawiono na rysunku V.5.

Po

Pi

Ma<1 i Ma>1

m

Rys. V.S. Dysza poddźwiękowa — zwężająca się i dysza naddźwiękowa — dysza de Lavali

Korzystając z równań (V.50) i (V.52) znajdujemy bezwymiarowy przekrój odniesiony do wartości krytycznej

(VJ3J

Rysunek V.6 przedstawia przebieg przekrojów A/A^ oraz przebieg liczby Macha w zależności od stosunku ciśnień p/p_0c w trakcie ekspansji w dyszy.

II — Maszyny PrzepŁ Ł 10