P5050109

Rttoppola, któro stanowi;) przedmiot niniejszej refleksji

W każdej porze roku uid/i sio Hwędzfc wokół olbrmiiic ilości wiktuałów', ncapoliiailr/sk zaś ries/t się ttlr tylko jedzeniem* ale je.s/cze domaga sio. by wszystkie towary tosuuionr na sprzedaż ładnie wyglądały Na Santa Lucia rvl>v układa sic na zielomrh liśt jaelł k rnstwli, ładnie spłatanych koszach - osobno raki, ostrygi, mieszaki i małe omułki. Pomysłowo udekorowane sklep\ z suszony mi owocami i warzywami strąć zkowymi. Cieszą oko przybrą-nr zielenią pomaraticze i cytryny we wszystkich gatunkach

-zanotował foliann Wolfgang Goethe u swym dzienniku z podróży w 1787 roku podczas swego pobył u u Neapolu — wesołym, swobodnym mieście, którego ź\< ie konrentnije się wokół morza, ciżby statków w porcie, żeglugi i rybołówstwa, a także wokół wielkich targów wiktuałów - Porto Nuovo i Merca to^s.

Szkoła n eapołi ta liska zajmuje nader znaczące miejsce na mapie włoskiej martwej natur)' doby baroku¹. Prezentuje pewną jednolitość, a zarazi in oryginalność koncepcji martwej natury, odwołującej się do cararag-giariskiego. wyraźnie rozgraniczonego światłocienia. Znane, eksploatowane przez różne szkoły malarskie, tematy i motywy zyskują na płótnach ne-apolitariczyków nowy lityczno-patetyczny wymiar. Wśród jej głównych przed-stawideli należy wymienić malarską rodzinę Recco: Giacomo - ojca malarskiego rodu, tworzącego bukiety kwiatowe z flamandzką wrażliwością, Gio-yanniego Battistę. zafascynowanego światem kuchni, Giuseppe oraz jego córkę Kicnę i syna Nicolę, malujących ry by, skorupiaki i inne owoce morza w manierze ojca. Dwóch innych malarzy martwych natur Giovanniego Battistę i Giuseppe Ruoppola łączyły rodzinne więzy pokrewieństwa. O obliczu neapolitańskiej szkoły' decydują także dzieła wiernego własnej wizji na-tury Paola Porpory, Andrei del Belvedere - romantycznego twórcy bukie-

| , „nocy Abrahama Breughla oraz Luci For tego, i'’’' n MaUncónica, a także specjalizującego się w trofeach myśliwskich '•ⁱ‘j_;łssare'a del Caro.

Neapolu odnosi się wrażenie, jakoby cała Kampania zarzuc iła sto-nvymi owocarni i warzywami, a cała zatoka hojnie obdarowała miasto li¹'* „I. Romantyczni biografowie stworzyli mityczne rozróżnienie: w Gio-Battiście Ruoppolu widzieli najwybitniejszego malarza kwiatów *'^;l .₀cdw, zaś Giuseppe Recco był postrzegany wyłącznie jako malarz ryb. i „adkowo dwie znajdujące się w zbiorach Muzeum Sztuki w Łodzi mar-. natury wymienionych artystów wpisują się w oparty na znacznym uprosz-.„iu, barwny mit historiografii i historii sztuki².

¹ Malowany techniką olejną na płótnie o wymiarach 89 x 113,5 cm obraz.

odstawiający ułożone na płaskich kamieniach świeżo złowione ryby na tle P Pikiego krajobrazu trafił do Muzeum Sztuki w ŁócŁd w 1946 roku jako dzie-¹¹¹ .palacza holenderskiego (il. 1). Wspominając pierwszego kustosza Muzeum _SZ(iiW ^oraz pierwsze powojenne lata instytucji, Michał Bohdziewicz pisał:

II. 1. Giuseppe Recco (1634 Neapol -1695 Alicante), Ryby. olej płótno, 89 x 113.5 cm. Muzeum Sztuki w Łodzi, fot. P. Tomczyk

1

- J. W. Goethe. Podróż wioska, tłum. H. Krzeczkowski, Warszawa 1980, s. 298.

Wśród publikacji podejmujących szerzej problematykę ncapolitartskich martwych natur warto przywołać: B. de Dominie i, VUe deipitiori, scullort e architelli napolelani, Napoli 1742-—J 745: G. De Logu, Saturn morta Ualiana. Bergamo 1962; La natura rru/rta Ualiana, kat. wvst., Neapol—Zurych—Rotterdam 1964—1965, Milano 1964; R. Causa, Im natura morta a Napoli nel lei i mi! Setlerento, [w:] Storia di Napoli, i. 5, Napoił 1972, s. 995-1055: M. Rości, Italia, [w:] Natura in posa. Im grandę stagione deUe morta europea, Milano 1977, s. 83-112; T. P. Znamerow-ska. Neupolilaskja źiutojńs piętnuj /xdm’iny XVII wieka, Moskwa 1978; L. Salerno, La natura morta Ualiana 1560-1805, Roma 1984; N. Spinosa, Pitlura napoletana del Seicento, Milano 1984; idem. Pitlura napoletana dęli Settecento. Dal barocco al rococo, Neapol 1986; Im natura morta in Italia, red. F. Zeri. Milano 1989, z obszernym artykułem N. Spinosa, La natura morta a Napali, t. 2, s. 852-871 oraz przeglądem twórczości poszczególnych artystów działających w tym środowisku artystycznym, t. 2, s. 872-960 (dalsza szczegółowa bibliografia ibidem).

2

Izi natura morta in Italia, t. 2, s. 903-911; por. Kwiaty na tle pejzażu (Baltimore, Walters Art Gallery), Martwa natura ze słodyczami, owocami i kwiatami na kobiercu (Merano di Castenaso, kolekcja Molinari Pradelli) czy inne, zebrane na wystawie dzieła G. Recca ze zbiorów prywautych.