p5 (19)

tWSKBBi

tWSKBBi

ożalipofilowe

:aowe — Oleum Cacao, Buiyrum Cacao). Jest to ; ^naturalny tłuszcz otrzymywany r nasion. kakaowca (Theobroma cacao) przez wytłoczemeiiacieiMo; rod względem chemicznym jest to mieszanma glicerydów oleopalmitynosteary nowego, oleodipalmitynowego i oleodistearynowego.

Olej kakaowy, jako podłoże czopkowe, charakteryzuje się właściwą temperaturą topnienia (30—35°C) i odpowiednią konsystencją w temperaturze pokojowej, a ponadto łatwo uwalnia zawieszoną substancję leczniczą. Właściwości te stanowią niewątpliwe jego zalety. Ma jednak i wady, do których należy polimorfizm.

Olej kakaowy, jako mieszanina tri glicerydów, może występować w 4 odmianach polimorficznych a, fi, p' i y o różnych temperaturach topnienia (tab. 15.2). Najtrwalsza jest odmiana p, pozostałe są odmianami nietrwałymi

Tabela 15.2. Temperatura topnienia odmian polimorficznych oleju kakaowego

Odmiana polimorficzna	Temperatura topnienia rei
1	18
\ cc	21-22
	28-31
p	34,5

i

>

5

o niskiej temperaturze topnienia, mogącymi samorzutnie przechodzić jedne w drugie. Olej kakaowy ogrzewany przez dłuższy czas w temperaturze powyżej 36°C przechodzi po ostudzeniu w odmiany polimorficzne wolno zastygające. Niezestalanie się stopionej masy sprawia trudności technologiczne w przygotowywaniu czopków przez wylewanie. Można zapobiec temu zjawisku, dodając niewielkie ilości masła kakaowego zawierające odmianę (5. Następuje „zaszczepienie” i masa zastyga. Przy sporządzaniu większej liczby czopków, aby zapobiec tworzeniu się odmian polimorficznych nie zestalających się, postępuje się w ten sposób, że ogrzewa się tylko 90% podłoża, nie przekraczając temp. 38°C, i po stopieniu dodaje się pozostałe 10% oleju kakaowego w stanie stałym.

Ze względu na dużą zawartość kwasów nienasyconych (ok. 30% kwasu olejowego) olej kakaowy może jełczeć. Jest to jednak proces bardzo powolny, jeżeli przechowuje się podłoże w niskiej temperaturze, chroniąc przed światłem, w postaci nie rozdrobnionej.

Do wad należy też mała zdolność emulgowania wody lub roztworu wodnego leku. Liczba wodna tego podłoża nie przekracza wartości 20—30. Dodatek emulgatora zwiększa zdolność wiązania wody.

Olej kakaowy przy krzepnięciu nie zmniejsza objętości. Dlatego też, w celu łatwiejszego oddzielania czopków od form, smaruje się je parafiną ciekłą, rzadziej spirytusem mydlanym.

Pomimo tych zastrzeżeń olej kakaowy jest podłożem cenionym, dobrze tolerowanym przez organizm i chętnie stosowanym, niezależnie od wprowadze-ma wielu nowych podłoży czopkowych.    V -