ŹRÓDŁO ZAKAŻENIA organizm ludzki lub zwierzęcy w którym:
■ Znajduję się drobnoustroje chorobotwórcze
■ Namnazają się
• Dostają się one do otaczającego środowiska, mogąc zakażać kolejne, wrażliwe organizmy
Potencjalne źródło zakażenia:
• Chorzy ludzie lub chore zwierzęta;
■ Nosiciele (zdrowi lub ozdrowieńcy) zarówno ludzie jak i zwierzęta;
• Zwtoki ludzi iub zwierząt przez krótki okres po śmierci;
■ Pojemniki z hodowanymi drobnoustrojami (sztuczne warunki laboratoryjne przy braku zachowani należytej ostrożności lub wypadku);
ZAKAŻENIE SZPITALNE każde zakażenie związane z pobytem chorego w szpitalu, powstające lub rozwijające się w trakcie pobytu chorego w szpitalu lub po jego opuszczeniu, rozpoznane klinicznie i laboratoryjnie, niezależnie od tego, czy czynnik etiologiczny, który je wywołał, jest pochodzenia endogennego czy egzogennego,
ZAKAŻENIE SZPITALNE PERSONELU jest to każde zakażenie, które wystąpiło u pracownika zakładu opieki zdrowotnej w związku z wykonywaniem obowiązków zawodowych.
Epidemiologia
• 5-10 % hospitalizowanych pacjentów
■ Do 50%
* U ciężko chorych
■ Chorych w oddziałach OIOM - Sztuczna wentylacja, Inwazyjne procedury lecznicze, Przedłużenia pobytu w szpitalu o 5-10 dni, 2x wyższa śmiertelność ■ U ok. 7% pacjentów z zakażeniem szpitalnym dochodzi do zgonu. Na OIOM u ok. 25%
• U osób powyżej 75 lat u ok. 13%
80 % to zakażenia endogenne - Translokacja flory bakteryjnej chorego
Zakażenia egzogenne - Kontakt bezpośredni i pośredni, Personel, Inni chorzy, Zakażone preparaty Częstość w zależności od oddziału
■ OIOM dorosłe-ok. 20-45%
• OIOM noworodki-ok. 20%
śmiertelność ok. 26%
■ Chirurgiczne- zakażenie ran
■ czyste pole operacyjne 2%,
■ brudne pole operacyjne 30%
■ Intema-ok. 5%
■ Gerlatria-8-9%
Ognisko zakażenia szpitalnego - pojawienie się w jednym czasie zakażenia min. 2 pacjentów tym samym drobnoustrojem na tym samym oddziale lub przebywających na różnym oddziale powiązanych epidemiologicznie ZAKAŻENIA U PACJENTA
zakażeni^jggźogen^y to każde zakażenie, które nie było stwierdzane lub nie było w okresie wylęgania przy przyjęciu do szpitala, wystąpiło w czasie pobytu w szpitalu - lub w okresie wylęgania -po wypisaniu do domu.
W większości przypadków przyjmuje się za szpitalne te zakażenia, które wystąpiły po 48 godzinach od przyjęcia lub wypisu ze szpitala. Dla zakażeń o dluzszym okresie wylęgania przyjmuje się dłuższe terminy (HBV, HCV, HIV, gruźlica- od 2 tygodni do wielu lat)
Zakażenia egzogenne są wywołane przez florę szpitalną nabytą od Innego pacjenta, najczęściej za pośrednictwem personelu medycznego (zakażenia krzyżowe- przez przeniesienie zakażenia w szpitalu) lub z innych źródeł (sprzęt medyczny, płyny, żywność).
Zakazenie(ęndogenną'- każde zakażenie, które nie było stwierdzane lub nie było w okresie wylęgani, przy przyjęciu do szpitala, wystąpiło w okresie pobytu w szpitalu i zostało spowodowane przez flort własną pacjenta. Najczęściej przyczyną tych zakażeń są zabiegi medyczne, które powodują przeniesienie flory własnej pacjenta w inne miejsce organizmu, zakażenie niesklasyfikowane - to na przykład wewnątrzmaciczne czy okołoporodowe.
C ŁAŃCUCH EPiDEN»CZŃY~\
1. źródła zakażenia:
■ środowisko szpitalne
■ sam pacjent
■ inny pacjent (zakażony lub skolonizowany),
■ personel medyczny (nosiciel).
2. dropi szerzenia się zakażenia
■ przez ręce personelu,
■ przez kontakt bezpośredni (narzędzia chirurgiczne, igły, strzykawki, pościel, baseny wzierniki, cewniki, klamki drzwi),
■ przez źle wyjałowiony sprzęt medyczny,
■ przez używanie brudnych ubrań ochronnych,
■ przez transfuzję,
■ przez przeszczep narządów,
■ przez zanieczyszczona wodę, pożywienie, roztwory i płyny medyczne,
■ powietrzno-pyłkowa (cząstki kurzu z wytrzymałymi na wysychanie bakteriami lub przetrwalnikami grzybów).
3. Czynniki ryzyka zakażenia
■ Zależne od pacjenta
■ skrajność wieku (osoby najmłodsze i najstarsze),
■ zaburzenia odporności,
■ długotrwała antybiotykoterapia,
■ diagnostyka inwazyjna,
■ choroby towarzyszące (np: cukrzyca, choroby nowotworowe),
■ uszkodzenie skóry (też odleżyny), uszkodzenia błon śluzowych,
■ długotrwałe lub częste pobyty w szpitalu,
* niedożywienie,
■ stres szpitalny.
■ Zależne od szpitala
■ zły stan techniczny szpitala,
* stosowanie terapii wielolekowej,
■ stosowanie empirycznej antybiotykoterapii,
■ złe warunki sanitarno-higieniczne,
■ zbyt zagęszczone sale chorych,
2