prbc 7

s ir 0 g

0 *K (Ml 09:18

<^T Podstawy-bi... [yf 5

22.    EKSPRESJA GENU - proces, w którym informacja genetyczna zawarta w genie zostaje odczytana i przepisana na jego produkty, które są białkami lub różnymi formami RNA.

23.    CZYNNIKI TERATOGENNE czynniki powodujące występowanie wrodzonych nieprawidłowości w organizmie lub zwiększające ich częstość w populacji;

24.    CECHY SOMATYCZNE - cechy fizyczne, zewnętrzne człowieka (np. kolor oczu) CECHY PSYCHOMOTORYCZNE - ?

25.    WIEK KALENDARZOWY nie jest i nie może być miarą dojrzałości biologicznej osobnika. Znajomość wieku kalendarzowego osobnika jest punktem wyjścia przy ocenie rozwoju fizycznego.

WIEK ROZWOJOWY w odróżnieniu d wieku kalendarzowego jest miarą biologicznej dojrzałości organizmu, wskazuje ona bowiem na stopień zaawansowania w rozwoju niektórych cech lub układów ustroju. Właściwa ocena rozwoju fizycznego dziecka powinna być oparta na jego wieku rozwojowym, gdyż tylko w przypadku znajomości wieku rozwojowego dziecka możemy określić, czy jest ono rozwojowo (biologicznie) młodsze lub starsze niż by to wynikało z jego wieku kalendarzowego.

26. WIEK ROZWOJOWY ocenia sie podając czas, w którym wystąpiło zjawisko przyjęte jako kryterium oceny wieku rozwojowego.

Wyznaczniki rozwoju:

•wiek szkieletowy

■wiek drugorzędnych cech płciowych ■wiek zębowy •wiek morfologiczny

27.    SIATKA CENTYLOWA - jedna z metod obiektywnej oceny rozwoju fizycznego dzieci. Najczęściej oceniane są przebieg wzrostu, przyboru masy ciała i przyrostu obwodu głowy na tle danej populacji (zwykle mieszkańców danego kraju).

28.    TREND SEKULARNY - to tendencje zmian zachodzących między pokoleniami, obejmujące zmiany w rozwoiu biologicznym zachodzące pod wpływem rozwoju cywilizacji. Jest to zjawisko nieewolucyjne, pozbawione podłoża genetycznego, ma charakter adaptatywny (przystosowawczy).

29.    MUTACJE GENOWE (punktowe) to niewielki zmiany w nici DNA.

•albinizm

•anemia sierpowata