Nauczasz? Przemawiasz?
Występujesz publicznie?
Bądź profesjonalistą...
Bez względu na to, czy jesteś doświadczonym mówcą, czy stawiasz pierwsze kroki w dziedzinie wystąpień publicznych ten plakat pomoże Ci skutecznie przemawiać.
• „Powiedz, o czym powiesz", „powiedz to", „powiedz, co powiedziałeś" korzystaj z zasady „trzy razy P" a więc przygotuj konspekt wystąpienia dzieląc go na wstęp, rozwinięcie i zakończenie.
6. Staranna wymowa samogłosek - mów kolejno „a", „o", „u", „e", „y", „i" z przesadnym otwieraniem ust; melodyjnie łącz samogłoski;
7. Gimnastyka dla języka - starannie wymawiaj kolejne spółgłoski „p-t-cz-ć-k" - wolno, a potem coraz szybciej;
i • „Najważniejszy jest początek" (Platon) - ustal temat, określ cel i rodzaj przemówienia, jego formę, rozpoznaj audytorium, zgromadź materiały, czyli: co i jak będziesz mówić do konkretnej grupy słuchaczy, w określonym miejscu
> wietrz pomieszczenia;
> zadbaj o wilgotność powietrza (45-65%) i właściwą temperaturę (18-21°C);
• wyeliminuj palenie papierosów i unikaj zadymionych pomieszczeń;
« unikaj przemawiania w pomieszczeniach zapylonych, przegrzanych, w zbyt niskich temperaturach, w tzw.„przeciągach" i podczas intensywnego wysiłku;
» w czasie długich wystąpień pij wodę niegazowaną, zwłaszcza, gdy pojawia się „uczucie suchości w gardle";
« unikaj mówienia „podniesionym głosem", nie przekrzykuj słuchaczy; w dużych pomieszczeniach wykorzystuj urządzenia wzmacniające głos;
■ dbaj o kondycję fizyczną, unikaj stresu oraz infekcji górnych dróg oddechowych;
• przy „uczuciu suchości w gardle" przed długim mówieniem rozgryź kapsułkę witaminy A+E;
1. Krótka rozgrzewka - zadbaj o rozluźnienie ciała, np. bieg w miejscu przez minutę, skoki na skakance, luźne wymachy części ciała, delikatne przetaczanie głowy. (Umożliwi ona szybkie rozluźnienie i odnalezienie dobrego oddechu dla mowy);
2. Obserwacja własnych oddechów - zrób głęboki, krótki i bezgłośny wdech, bez unoszenia ramion aż do wypchnięcia brzucha w przód, rozstępowania się dolnych żeber na boki i nieznacznego uniesienia się klatki piersiowej, a następnie spokojny i możliwie najdłuższy wydech;
3. Rozgrzewka języka - wykonuj szybkie ruchy językiem w jamie ustnej i na zewnątrz w różnych kierunkach, np. oblizuj wargi, kieruj go w kąciki ust, uderzaj językiem o podniebienie;
„Odpowiednie dać rzeczy słowo"
(C. K. Norwid) - stosuj barwny, żywy język, unikaj długich zdań i obcojęzycznych słów, korzystaj z przenośni, porównań, pytań retorycznych, operuj humorem, dowcipem, umiejętnie stosuj powtórzenia, a także wielokrotnie przypominaj najważniejszą myśl (za każdym razem rób to w inny sposób) i nie zapominaj podsumować najistotniejszych kwestii.
„Trening czyni mistrza" - rozluźnij ciało, ćwicz oddech i właściwą postawę podczas mówienia, stosuj mowę ciała, zadbaj o staranną dykcję, dobrze opanuj początek i koniec przemówienia, rób głośne próby przed lustrem, a potem przed znajomymi, prosząc ich o sugestie, nagraj swoje wystąpienie i dokładnie przeanalizuj je, wybierz odpowiedni strój, przetrenuj wystąpienie ze sprzętem audiowizualnymi i pomocami, których użyjesz podczas prezentacji.
„Czas przystąpić do akcji" - szybko opanuj tremę, myśl pozytywnie, zrób kilka głębokich oddechów, pewnie rozpocznij - ważne jest pierwsze wrażenie, okaż entuzjazm, stosuj odpowiednie tempo mowy, mów melodyjnie, moduluj głosem, rób pauzy, utrzymuj kontakt wzrokowy z publicznością, trzymaj się ram czasowych, efektownie zakończ swoją wypowiedź.
Rozgrzewka
mówcy:
Gdy Lola w woalu na balu, to Bolo soli mola solą.
No to cóż, że ze
10. Wprawki dykcyjne - wypowiadaj wolno, a następnie nieco szybciej „lingwołamki", początkowo możesz mówić na płomień świecy, tak by się nie poruszał;
8. Szybkie rozluźnienie - napnij wszystkie mięśnie ciała, wytrzymaj kilka sekund, a następnie rozluźnij je;
9. Wyciszenie - westchnij i wykonaj długi, spokojny wydech;
3,13, 33, 333, 3333, 33333, 333333 6, 16, 66, 666, 6666, 66666, 666666
4. Rozruszanie warg - energicznie napinaj i rozluźniaj wargi, np. parskaj, cmokaj, przesuwaj wargi na boki;
■ codzienne pij co najmniej 2,5 I. płynów;
■ kawę i herbatę zastąp wodą i herbatkami owocowymi.
5. Masaż policzków - wykonuj koliste ruchy językiem po wewnętrznej stronie policzków, przesuwaj powietrze w jamie ustnej z jednej strony na drugą, na przemian nadymaj i wciągaj policzki do jamy ustnej;
11. Ćwicz z mikrofonem: szybko i bardzo staranne powtarzaj ciągi liczb, pamiętając o robieniu bezgłośnych, krótkich i dynamicznych wdechów;
Opracowanie: dr Iwona Michalak-Widera, mgr Katarzyna Węsierska. Konsultacja medyczna: dr n. med. Agata Skorek.
6. Śliwińska-Kowalska M. (red.): Głos narzędziem pracy. Lódi, 1999.
7. Toczyska B.: Głośno I wyraźnie. Gdańsk, 2007.
8. Wakzak-Deleźyńska M.: Aby język giętki.. Wrocław, 2004.
9. Welier S.: Oddech, który leczy. Gdańsk, 2003.
10. Wiszniewski A.: Sztuka mówienia. Katowice, 2003.
POLSKIE TOWARZYSTWO LOGOPEDYCZNE
ODDZIAŁ ŚLĄSKI
Literatura:
1. Kamei T., Krool R., Krasko P.: Dyskretny urok wystąpień publicznych czyli jak zamienić koszmar w radość. Warszawa, 2002.
2. Lunden B., Rosell L: Techniki prezentacji. O sztuce przemawiania, angażowania I przekonywania. Gdańsk, 2003;
3. Oczkoś M.: Sztuka poprawnej wymowy. Warszawa, 2007.
4. Rusinek M., Załazińska A.: Retoryka podręczna czyli jak wnikliwie I przekonująco mówić Kraków, 2005.
5. Strzałkowska M.: Gimnastyka dla języka i Polaka, i Anglika. Poznań, 2004.