Picture6 (2)

96

W skład wody mogą wchodzić różne izotopy wodoru i tlenu. Woda nuklearnie czysta jest zbudowana z określonego rodzaju izotopów. W technice nuklearnej ważne znaczenie ma woda ciężka, D₂0, stosowana jako spowalniacz neutronów.

Duże znaczenie w praktyce ma nadtlenek wodoru H2O2, substancja utleniająca, ale działająca także redukująco wobec silniejszych od siebie utleniaczy (np. KMn0₄). Jej stężony roztwór (ok. 30%) nazywa się perhydrolem, a rozcieńczony wodą utlenioną. Znane są też inne nadtlenki, jak np. Ba0₂, i ponadllenki, np. K0₂, oraz kwasy nadtlenowe, jak np. kwas nadtlenodwusiarkowy H₂S₂08.

Tlenki niemetali są bezwodnikami kwasów, tj. z wodą tworzą kwasy, np.:

S0₃ +1 TO = H₂S0₄ P₂0₅ + 3 H₂0 = 2 H3PO4 N₂Oj + H₂0 = 2 HN0₃ so₂ + H₂0 = H₂S0₃.

Tlenki metali są bezwodnikami zasad, tj. z wodą tworzą zasady, jak np.:

Na₂0 + H₂0 = 2 NaOH CaO + H₂0 = Ca(OH)₂.

Wyróżnia się dużą grupę kwasów tlenowych, w których atom centralny (np. N, S, P, Cl) jest związany z atomami tlenu (np. HNO3, HN0₂, H₂S0₄, H3PO4, H2SO3, H₄P₂07, HC10₄, HCIO3). Należą także do tej grupy organiczne kwasy karboksylowe.

Siarka

Siarka jest pierwiastkiem niemetalicznym, o barwie żółtej, jest krucha, nie rozpuszcza się w wodzie, rozpuszczalna jest w dwusiarczku węgla. Występuje w związkach na wszystkich stopniach utlenienia od -2 do +6. Znane są jej liczne odmiany alotropowe: siarka rombowa (a), jednoskośna (P), plastyczna (j.i), koloidalna, bepostaciowa, tzw. kwiat siarczany. Siarka i jej związki znajdują szerokie zastosowanie w praktyce. Z wodorem tworzy siarkowodór 1I₂S, gaz trujący o zapachu zgniłych jaj, rozpuszczalny w wodzie (woda siarkowodorowa), będący słabym kwasem. Jego sole - siarczki, np. Z11S, PbS, FeS, są rozpowszechnione w przyrodzie, mają też znaczenie analityczne.

Siarka wiąże się z tlenem, np. S0₂, SCT, tworzy liczne kwasy tlenowe, np. H₂S0₄, H2SO3, kwasy politionowe. Wiąże się z większością pierwiastków np w postaci siarczków, siarczanów, siarczynów. Kwas I1₂S0₄ stosuje się do produkcji nawozów fosforowych (superfosfat) i azotowych (siarczan amonu

(NH₄)₂S0₄). Siarka znajduje również wykorzystanie w procesie wnikam/ w przemyśle gumowym.

Tiosiarczan sodu Na₂S₂Oj znajduje szerokie zastosowanie w analizie micznej (jodometria).

Selen (Se), tellur (Te), polon (Po)

Pierwiastki te są mniej rozpowszechnione w przyrodzie. I worzą /w analogiczne do związków siarki, np. H₂Se (selan, gaz o nieprzyjemnym chu), H₂Te (tellan), H₂Po (polan). Znane są tlenki Se()_:>, Te().<, Pot> Set ¹ oraz kwasy, np. selenawy H₂Se0₃, selenowy ll₂Se0₄, bądź sole kwasów

Selen znalazł zastosowanie do barwienia i odbarwiania szklą, w pr/ei ceramicznym, gumowym, metalurgicznym, do wyrobu smarów i farb II scencyjnych, do zwalczania szkodników, w farmacji i biochemii, w k■.< om do produkcji fotokomórek stosowanych w systemach alarmowych.

Tellur posiada siedem izotopów. Stosowany jest jako katalizator wieli cesów chemicznych i w produkcji kauczuków, zwiększając ich odporno-, chaniczną, odporność na starzenie się i na wysoką temperaturę

1.18.8, Fluorowce

Do fluorowców należą fluor (F), chlor (Cl), brom (Br), jod (I) i a-.t; (pierwiastek promieniotwórczy). Są aktywne chemicznie i trujące, l im najbardziej elektro ujemnym pierwiastkiem, występuje tylko na stopniu u nia -I, natomiast chlor, brom i jod od -1 do +7. Z pierwiastkami I i II układu okresowego tworzą związki o charakterze jonowym.

W stanie wolnym występują w postaci cząsteczek dwuatomowych W rodzie występują w związkach, takich jak apatyt Ca₅(P0₄)d^;, halit Na sylwin KO.

Fluor

Kwas fluorowodorowy II₂F₂ działa na krzemiany (trawi szkło):

SiOj i HjF₂ ^; SiF₄ i 2 11,0.

FIiioi tworzy na ogól bardzo trwałe związki z innymi pierwiastkami. / tworzy ll| ,„ który wykorzystuj się do rozdzielania izotopów tego pień test składnikiem lelloim, pioduklu polimeryzm p tetralluoroctylenu ( I ₄ są jego związki / tlenem I < •. I < »■