(Sm), europ (Im), gadolin (Ciel), terb (Tb), dysproz (Dy). Iiolm (llo), erb (lir), tul (Tin), iterb (Yb) i lutet (Lu). Są to metale o srebrzystej barwie wykazujące zbliżone właściwości chemiczne i fizyczne, dlatego trudno jest je rozdzielić. W przyrodzie są mniej rozpowszechnione. Pierwiastek promet jest promieniotwórczy i został otrzymany sztucznie. Występują zwykle na +3 stopniu utlenienia, rzadziej na +2 i +4. Znajdują zastosowanie jako składniki stopów, stosowanych m.in. do produkcji silników odrzutowych, a także do wyrobu kamieni do zapalniczek. Ich tlenki wykazują właściwości katalityczne.
Do aktynowców zalicza się aktyn (Ac), tor (Th), proaktyn (Pa) i uran (U). Pierwiastki te występują w przyrodzie, są promieniotwórcze. Pierwiastki trans-uranowc otrzymano sztucznie, w drodze reakcji jądrowych, i należą do nich neptun (Np), pluton (Pu), ameryk (Am), kiur (Cm), berkel (Bk), kaliforn (Cf). ajnsztajn (Es), ferm (Fm), mendelew (Md), nobel (No), lorens (Lr) oraz sześć dalszych od unnilkwadu do unnilennu (l.at. 109). Pierwiastki te występują w zw iązkach na stopniach utlenienia od +3 do +6. Najważniejszą rudą uranu jest blenda smolista U.iOg. Izotopy uranu i plutonu służą do wyrobu bomb atomowych.
Reakcje te mają charakter albo kwasowo-zasatlowy, albo oksytlncyji -redukcyjny; w skrócie określane są jako reakcje redoks. Reakcje te można ściślej nazwać kwasowo-zasadowo-oksydacyjno-redukcyjnymi, towarzyszą bowiem zawsze istotne przemiany kwasowo-zasadowe, zależnie od piwu, definicji kwasu i zasady.
2.1.1. Dysocjacja elektrolityczna
Najczęściej rozpatruje się dysocjację w roztworze wodnym. Dysocjarfti \ to rozpad elektrolitów na jony dodatnie, czyli kationy, oraz jony ujemne, anioł Procesy dysocjacji są procesami odwracalnymi. Dysocjacji ulegają w ujęi m t< rii Arrheniusa kwasy, zasady i sole.
Przykład dysocjacji kwasów arrheniusowskich:
HCI <-> lf + Cl.
H ' + H20 <-> H30\
w wyniku dysocjacji kwasu chlorowodorowego (solnego) otrzymuje się I wodorowy przechodzący w jon oksoniowy I w wodzie i I jon chlorkowy.
H2SO* <-» 2 H' + SOj 211' i 2 lf<() <-> 2 HjO',
w wyniku dysocjneji kwasu siarkowego otrzyituijo się 2 jony wodorowe pi chodzące w .’ jony oksonlowc 11 ,< > w wodzie i I |on siurezunowy. Suma lad ków jonów wynosi zero