1
- uszeregować obrazki według kolejności, w jakiej były pokazywane:
- układać elementy według widocznego wzoru (np. trójkąt. koło. kwadrat - co dalej?);
układać obrazki z części (np. z pociętych pocztówek).
7. Poprawnie odwzorowywać układy geometryczne: szlaczki, wzory, ornamenty itp.‘
8. Ujmować przedmiot lub kształt graficzny jako całość z jednoczesnym wyodrębnianiem w nim elementów składowych, w tym:
- dobierać brakującą część do całości obrazka:
- układać wzory z figur geometrycznych:
- wykorzystywać układanki-przybijanki do tworzenia „obrazów".
Ponadto dziecko w tym wieku powinno mieć już ukształtowaną wzrokową orientację kierunkową dotyczącą położenia przedmiotów oraz utrwaloną orientację kinestetyczno--ruchową w schemacie własnego ciała, czyli:
- utrwalone pojęcie stron prawej i lewej w schemacie własnego ciała:
- orientację w stronach ciała osoby stojącej naprzeciwko:
- orientację w stronach otoczenia (np. po której stronie lalki siedzi miś?).
Vsześciolatków W 6. roku życia dominuje myślenie oparte dominuje na konkretnym materiale spostrzeżeniowym
myślenie (tzw. myślenie konkret no-obrazowe). Myślę-
Obrazowe nic ał)strakcyjne* czyli tzw. myślenie słow-
' Pełny zestaw azliiccków oraz Innych elementów graficznych do odwzorowaniu (które powinien wykonaó każdy sześciolatek) /uwieraj.) opntcuwune przeze mnie tr/y zeszyty Cwi czert wprowadzających do nauki pisania pt. Będę pierwszoklasistą -Scventh Seu. Warszawa 2005.
no*pojęciowe, zaczyna się dopiero kształto wać. Przejście między tymi etapami myślenia ma charakter płynny, a elementy myślenia konkretnego i abstrakcyjnego mogą ze sobą współistnieć. A zatem od pewnego momentu źródłem określonych procesów psychicznych u dziecka są nie tylko konkretne bodźce oddziałujące na receptory. Do wniosku, „że w nocy padało", może ono dojść dzięki procesom myślenia. Może zatem „poznawać pośrednio" na podstawie dotychczasowego doświadczenia (skoro dachy i ulice są mokre, to znaczy, że w nocy padało). Myślenie staje się więc procesem uogólnionego i pośredniego poznania rzeczywistości. w którym są odzwierciedlane najbardziej uogólnione i charakterystyczne cechy przedmiotów i zjawisk oraz wykrywane związki i zależności między nimi. W tej definicji zawarte są dwie podstawowe cechy myślenia: pośrednie i uogólnione poznanie rzeczywistości oraz wykrywanie związków i zależności. Z pierwszą cechą łączy się po wstawanie pojęć, z drugą - powstawanie sądów.
Niektóre operacje myślowe sprawiają im jeszcze trudność
Myślenie, niezależnie od tego. czy jest oparte na bezpośrednim poznaniu zmysłowym czy na pojęciach i sądach, polega na różnych sposobach operowania tym materiałem. Do operacji myślowych zalicza się: analizę i syntezę, porównywanie i klasyfikowanie. abstrahowanie i uogólnianie. Dziecko sześcioletnie ma jeszcze trudności z przeprowadzaniem poszczególnych operacji myślowych. Powinno jednak już umieć wyodrębniać istotne właściwości przedmiotów. to znaczy na podstawowym poziomie
35