repetytorium (13)

Kartografia

Kartografia

i_i_i

r^i

<c

CJD

CD

I_L_l

CD

Profil hipsometryczny terenu

Profil hipsometryczny terenu - wykres w układzie współrzędnych prostokątnych płaskich, będący obrazem topograficznej powierzchni Ziemi.

charakterystyczne wygięcia

m n.p.m.

820 a

780 -

740 -

700 -680 -

------o    o o o    o    o o    o o    o    o    o

OCOjOjWCNO O    O ^ J    W    CJ jł    jł N    O    CO

(na osi poziomej pomocniczo opisano punkty z wysokościami z paska papieru)

Fragment mapy przedstawiającej okolice Mochnaczki z wklejonym paskiem papieru

Profil terenu między punktami A i 8 na mapie (na osi poziomej pomocniczo opisano punkty z wysokościami z paska papieru

Ck£

CD

LI...,

CD

cm

r^i

Sposób wykonywania profilu

1.    Wykreślamy na mapie linię profilu łączącą dwa punkty.

2.    Do linii profilu przykładamy pasek papieru i przenosimy na niego punkty przecięcia się linii profilu z poziomicami, odpowiednio opisując ich wysokość.

3.    W postaci charakterystycznych wygięć zaznaczamy na pasku przewyższenia i obniżenia oraz inne elementy topograficzne, np. sieć rzeczną.

4.    Rysujemy układ współrzędnych: oś rzędnych (y) opisujemy jako wysokości nad poziomem morza, oś odciętych (x) - jako odległość krańcowych punktów profilu.

5.    Z paska papieru przenosimy punkty z wysokościami na oś odciętych.

6.    Przez przeniesione punkty profilu wystawiamy prostopadłe rzędne i zaznaczamy ich koniec według opisanych wartości poziomic i pionowej skali profilu.

7.    Zaznaczone punkty łączymy linią krzywą.

W profilu skala odległości jest zwykle taka sama jak skala mapy, natomiast skala pionowa jest zwykle przewyższona kilka razy (na obszarach nizinnych nawet dziesięciokrotnie).

Interpretacja profilu

Polega na odnalezieniu na mapie wzdłuż linii profilu np. elementów topograficznych (droga, jezioro), form ukształtowania (dolina, wąwóz, szczyt) i wpisaniu ich we wskazanym, właściwym miejscu na profilu.

Dokonując analizy fragmentu mapy przedstawiającej okolice Mochnaczki na profilu zaznaczono: dopływ Kryniczanki, drogę krajową, żółty szlak, wzniesienie Wierszek, drogę wojewódzką.

Odnajdywanie i zaznaczanie elementów topograficznych i form rzeźby odbywa się na podstawie:

•    określania odległości od punktów krańcowych (A i B);

•    rozpoznawania przedstawionej na mapie rzeźby po kształcie profilu, np. rzeka zawsze płynie w dolinie;

•    odczytywania wysokości n.p.m.

Zdarza się, że przy interpretacji profilu trzeba opisać na osi rzędnych przedziały wysokości n.p.m. (na profilu: 680, 700, 720, itd.). Odczytujemy wtedy wysokości n.p.m. charakterystycznych elementów topograficznych lub rzeźby z rysunku poziomicowego i tak opisujemy wartości na osi rzędnych, aby odczytane wysokości znalazły się we właściwych przedziałach. Najczęściej wartości na osi rzędnych są pełnymi dziesiątkami lub setkami.

Profil od punktu A do punktu B z elementami topograficznymi i rzeźby

■