rośliny III (3)

Kosodrzewina (kosówka, sosna górska)

Pinus mugo, A

Jest płożącym się krzewem o wznoszących się gałęziach. System korzeniowy ma płaski, rozpostarty, bez wyraźnego, idącego w głąb gleby korzenia głównego, korę nie łuszczącą się, ciemnoszarą. Ciemnozielone szpilki, grube, tępe, osadzone po 2 na krótkopędach, są bardzo gęsto skupione; pozostają na pędach przez 5-10 lat. Kosodrzewina odznacza się dużą zdolnością przystosowania do różnych warunków siedliskowych, rośnie zarówno na podłożu granitowym, jak i na wapieniu.

Występuje głównie na terenach wysokogórskich: w Tatrach, Sudetach i na Iłabiej Córze. Czasami można ją spotkać na torfowiskach Podhala. Dawniej była bardziej rozpowszechniona, została jednak w znacznym stopniu wyniszczona w wyniku pozyskiwania młodych pędów do produkcji olejku terpentynowego oraz z powodu wypalania pod pastwiska obszarów, które porasta. Kosodrzewina zatrzymuje ogromne ilości śniegu - hamuje w len sposób lawiny, przeciwdziała także niszczeniu płytkiej gleby górskiej, którą wiąże swymi korzeniami. Kosodrzewinę często można spotkać w ogródkach skalnych, a na wybrzeżu Bałtyku bywa sadzona w celu utrwalenia wydm. Ochronie gatunkowej podlegają jedynie okazy rosnące na stanowiskach naturalnych.

Sosna błotna

Pinus mugo subspecies rotunefatn (syn. Pinus uliginos.1), B jest sosną blisko spokrewnioną z kosodrzewiną i często uważaną tylko za jej odmianę lub podgatunek. Sosna błotna zwykle przyjmuje formę wielopniowego drzewa dorastającego do 10 m wysokości. Od kosodrzewiny można ją odróżnić po większych szyszkac h, które są niesymetryczne w wyniku silniejszego wykształcenia tarczek po jednej stronie.

Sosna błotna osiąga w Polsce północno-wschodnią granicę swego zasięgu geograficznego. Spotykana jest na torfowiskach Podhala, pod Babią Córą, w Córach Stołowych i na Dolnym Śląsku.

13