rośliny II (10)

Ciemiężyca biała

Veratrum album, A

Jesl okazałą byliną dorastająca do 1,5 in wysokości. Łodygę ma bardzo grubą, w górnej części krótko owłosioną. Liście ułożone skrętolegle, głęboko, wzdłużnie fałdowane, na s|xxłzie są puszysto owłosione. Dolne liście szerokoeliplyczne, u dołu obejmujące łodygę, górne zaś kształtu lancetowatego. Ciemiężyca biała wytwarza wieclłowate kwiatostany złożone z kłosopodobnych gron. Kwiaty ma koloru bialawozielonego w kształcie gwiazdek na szypulkatłt. |edna roślina wytwarza dwa rodzaje kwiatów. Dolne są obupłciowe, górne tylko pręcikowe. Cechą charakterystyczną tej rośliny jesl to, że w każdym kwiatku pręcikowym znajduje się zawsze sześć pylników. Kwitnie od czerwca cło sierpnia. Owocem ciemiężycy białej jesl torebka wypełniona płaskimi, skrzydla-stymi nasionami.

Cała roślina jesl silnie trująca, zawiera bowiem w tkankach, głównie w bulwiastym kłączu, toksyczne alkaloidy. Ciemiężyca ma również właściwości lecznicze, stanowi surowiec do produkcji leków stosowanych w kardiologii. Skutecznie obniża ciśnienie krwi. Z kłącza wytwarza się również maści stosowane w leczeniu gośćca. W weterynarii ciemiężyca niekiedy używana jest przy odrobaczaniu zwierząt. Dawniej stosowana była przeciw wszom i karaluchom. Z powodu toksyczności kłącza lecznictwo ludowe obecnie już jej nie używa.

W Polsce występuje tylko w Karpatach. Kośnie na górskich łąkach, w wilgotnych lasach t zaroślach.

Ciemiężyca czarna

Veratrum nigrum, B

Jest rośliną podobną do poprzedniego gatunku. Kwiaty ma czerwona-wobrunatne lub czarnobrunatne, kłącze delikatniejszej budowy, z brązowymi łuskami (u ciemiężycy białej łuski są koloru zielonego). Ciemiężyca czarna ma podobne znaczenie w lecznictwie co poprzedni gatunek. Roślina ta rośnie na stepach, na Wyżynie Małopolskiej i Lubelskiej.

Ciemiężyca zielona

Ver<itrum lobelianum, C

Bardzo podobna do ciemiężycy białej, od której różni się drobniejszymi kwiatami intensywniej zabarwionymi na zielono i wyrastającymi na krótszych kwiatostanach. Jest rośliną częściej spotykaną niż poprzednie gatunki ciemiężyc, rośnie głównie w górach.

25