Rydzanicz (97)

13. Elementarne zagadnienia konstrukcyjne - zbiór rozwiązań, normy konstrukcyjne

Dobór treści rozdziału wynika z potrzeb związanych ze strukturą ćwiczeń dydaktycznych — zakres tematyki jest więc odpowiednio zawężony. Zamieszczony w tym rozdziale materiał umożliwia jednak zwrócenie uwagi na następujące czynniki w konstruowaniu:

—    korzystanie ze zbioru istniejących rozwiązań (katalog rozwiązań),

—    zagadnienia normalizacji.

Trzeba wyraźnie podkreślić, że pewne zagadnienia — ze względu na powszechność występowania i ich ogólne znaczenie — można uznać za typowe oraz że istnieją ich rozwiązania.

W przykładach, które zamieszczono w tym rozdziale, zwrócono ponadto uwagę na możliwość różnych rozwiązań danego zagadnienia konstrukcyjnego. Wybór jednego z nich zależy oczywiście od przyjętych kryteriów.

Podkreślenie możliwości różnych rozwiązań danego zagadnienia konstrukcyjnego ma znaczenie metodologiczne. Wiąże się to bowiem z potrzebą tworzenia w procesie projektowo-konstrukcyjnym różnych rozwiązań (pole możliwych rozwiązań) jako warunku dokonywania zabiegów optymalizacyjnych.

Przedstawienie treści niniejszego rozdziału jest sprowadzone do krótkiego opisu. Zamieszczone tutaj rysunki oraz tabele dotyczą podanych dalej zagadnień.

Zagadnienie wyznaczania powierzchni oporowych pod nakrętki lub łby śrub i wkrętów podano na rys. 13.1; szczegóły postaci geometrycznej ze względu na przyleganie elementów sprzężonych przedstawiono na rys. 13.2 i 13.3.

Przykłady różnych sposobów ułożyskowań przedstawiono na rys. 13.4-13.9. Zaczerpnięto je z dziedziny konstrukcji przekładni zębatych, ale pewne reguły, jakie tutaj obowiązują, mają znaczenie ogólne. Wyróżnić należy ułoży skowania wałków:

—    krótkich (rys. 13.4—13.6),

—    długich (rys. 13.7-13.9).

Zagadnienie uszczelnień w połączeniach obrotowych ilustrują proste, ale najbardziej typowe rozwiązania uszczelnienia za pomocą:

—    pierścieni filcowych (tab. 13.1),

—    gumowych pierścieni uszczelniających typu A lub B (tab. 13.2 i 13.3).

Sposoby zabudowy pierścieni uszczelniających w dwóch różnych przypadkach przedstawiono na rys. 13.10 i 13.11.

W tabeli 13.4 i 13.5 zamieszczono dane potrzebne przy doborze postaci geometrycznej czopów końcowych wałów.

Dla połączeń wpustowych zamieszczono dane dotyczące głównych wymiarów elementów połączenia (tab. 13.6) oraz stosowanych w tych połączeniach znormalizowanych pasowań (tab. 13.7).

Wymiary pierścieni osadczych sprężynujących zewnętrznych i wewnętrznych przedstawiono odpowiednio w tab. 13.8 i 13.9, a dane krążków zabezpieczających — w tab. 13.10.

Wytyczne doboru połączeń śrubowych pokryw łożyskowych w ułożyskowaniach wałków przekładni zębatych zamieszczono w tab. 13.11.

Na rysunku 13.12 przedstawiono rysunek złożeniowy sprzęgła podatnego, a wymiary tarcz tego sprzęgła zamieszczono w tab. 13.12.

W rozdziale niniejszym zamieszczono także dane wybranych elementów przekładni zębatych: w tab. 13.13 — wymiary śrub odpowietrzających, a w tab. 13.14 — wymiary korków spustowych i uszczelek.

— 104 —