s130 (2)

powstałego na skutek przemieszczenia materiału pochodzącego z podłoża, podobnie jak ślady ubłoconych łap pozostawione na podłodze pokoju przez nasze ukochane zwierzątko, które przyszło z dworu. Tropy lub ślady powstałe wskutek przemieszczenia fragmentów podłoża są to więc wszystkie te ślady, które powstają, kiedy materiał jest przenoszony na nogach lub w inny sposób z jednego miejsca na inne. Do tej kategorii zaliczam również ślady powstałe wskutek usunięcia materiału, takie jak na przykład zagłębienia w błocie lub dziury w innym podłożu, a nawet płatki strącone wiosną z kwiatów na ziemię lub gałęzie drzewa.

Czasami ślady takie są zbyt subtelne, by można je było wykryć używając samego wzroku. Typowym przykładem jest tutaj sytuacja, w której tropiony obiekt przeszedł z piaszczystego podłoża na kamień lub skałę. Na początku zobaczysz wyraźny mokry trop cząstkowy i przeniesiony piasek, lecz później trop zacznie zanikać i podążając nim dalej będziesz znajdował coraz mniej piasku. Jeśli będziesz domyślał się, gdzie może być następny trop, poliż wnętrze dłoni i przyciśnij ją w tym miejscu do skały. Wszystkie bardzo drobne ziarenka piasku przykleją się do dłoni zdradzając, że rzeczywiście tu jest kolejny trop z przeniesieniem (w tym wypadku piasku na kamień). Teraz używając drugiej dłoni powtórz tę czynność, tym razem w miejscu, gdzie już w ogóle nie widać śladów, ale przypuszczasz, że mogą tam być. Jeżeli trop będzie świeży i piasek nie został na przykład zwiany przez wiatr, pierwsza próba powinna wykazać większą ilość piasku niż druga, co będzie świadczyło o tym, że jesteś na tropie. Zmiana płaszczyzny odbijającej światło. Ten ślad jest widoczny tylko w pewnych warunkach oświetleniowych. Powstaje on wskutek zmiany powierzchni gruntu lub zwartej pokrywy roślinnej przez przechodzące zwierzę. Powstaje tam jaśniejsza lub ciemniejsza w stosunku do otoczenia smuga. Jest to spowodowane tym, że w tych miejscach inaczej odbijają się promienie słoneczne. Są dwie typowe sytuacje, w których taki ślad powstaje. Pierwsza z nich zachodzi wówczas, kiedy zwierzę przejdzie przez wysoką trawę i w tym miejscu jest ona nachylona pod innym kątem niż w sąsiedztwie (więc inaczej odbija światło). W takim wypadku możesz albo podążyć wydeptaną przez tropione zwierzę ścieżką, albo z pewnej odległości prześledzić w jednej chwili jej przebieg i ruszyć na skróty. Jest to zdecydowanie szybszy sposób. Drugi tego typu klasyczny ślad powstaje po przejściu zwierzęcia po gładkiej powierzchni, kiedy pył zostanie uniesiony na jego nogach i powstaje jasna smuga. Nie jest to typowy trop powstały na skutek przemieszczenia, bo gdyby nie specyficzne oświetlenie, nie można by zauważyć, że elementy podłoża zostały przemieszczone (patrz również Rosa).

Zguby i resztki. Są to przedmioty, które zostały zgubione lub porzucone na szlaku. Typowym przykładem tego rodzaju śladu pozostawianego przez ludzi są niedopałki papierosów, w świecie drapieżników zaś na przykład pióra i skrzydła pożartych ptaków. Najśmieszniejszym takim śladem, jaki kiedykolwiek spotkałem, była idealna linia rozsypanych płatków kukurydzianych prowadząca do skauta, który taszczył bagaż jakby z filmu rysunkowego. Składał się nań ogromny plecak z przytroczonym do niego dyndającym kociołkiem i wetknięta byle jak za paski wielka dziurawa paczka płatków.

Odchody. Wierz lub nie, ale są one jednym z najbardziej użytecznych dla tropiciela i myśliwego śladów. Odchody wielu gatunków zwierząt są bardzo charakterystyczne pod względem kształtu i wymiarów, lecz, co najważniejsze, mogą one również wiele powiedzieć o stanie zdrowia zwierzęcia i o jego diecie. Dla trapera są to bezcenne informacje.

Ślady żerowania. Wyjątkowo ważne dla trapera są również ślady żerowania. Można się z nich dowiedzieć, gdzie zwierzyna zwykle żeruje i co przede wszystkim lubi jeść. Do śladów tych zaliczamy zarówno pokarm ukryty na potem, jak i świeże miejsca żerowania. Badając dokładnie resztki pokarmu można często określić gatunek zwierzęcia, które ucztowało. Można tego dokonać na podstawie śladów pozostawionych przez zęby i sposobu, w jaki pożerany był pokarm. Krogulec na przykład zostawia bardzo charakterystyczne ślady w miejscu, w którym zabił i pożarł swoją ofiarę. Są to zwykle resztki małego ptaka, takiego jak rudzik czy wróbel z odciętą głową, której często brakuje. Mięso jest czysto oderwane od kręgosłupa, który drapieżnik pozostawia wraz z przytwierdzonymi do niego skrzydłami i ogonem.

Legowiska. Legowisko jest dobrym miejscem do rozpoczęcia tropienia, można bowiem podążyć jednym z wielu wychodzących z niego tropów i zbadać, gdzie zwierzę chodzi i co robi - są to bardzo ważne informacje zarówno dla przyrodnika, jak i myśliwego. Legowiska stałe i noclegowiska zwierząt są miejscami, które niełatwo jest znaleźć, bo ich lokatorzy zachowują dużą ostrożność zarówno kiedy wracają do nich, jak i kiedy je opuszczają. Doskonale jednak nadają się one do zakładania pułapek, które powinny przez jakiś czas pozostawać nie uzbrojone, nim zwierzęta nie oswoją się z nimi i nie uznają, że nie stanowią one dla nich zagrożenia. Czasem jednak nie ma co czekać, na przykład kiedy znajdzie się króliczą norę. Wtedy powinieneś bez problemu schwytać króliki, okręcając kij łodygami jeżyn, wpychając go do nory i zakręcając, tak by kolce wczepiły się w ich futro. Można je wtedy łatwo wyciągnąć na zewnątrz.

Zmiany ponad powierzchnią gruntu. Złamane kwiaty, opadłe płatki, odłamane gałęzie i ciernie, zerwane pajęczyny i śnieg strącony z gałęzi zwieszających się ponad linią tropów - to wszystko są ślady, które mogą okazać się cennym źródłem dodatkowych informacji. Nie można ograniczać się do szukania śladów na powierzchni ziemi, a zapominać o tym wszystkim, co znajduje się wyżej. Jeżeli rozpatrzymy rozmieszczenie śladów w pionie, traktując jako punkt odniesienia istotę ludzką o wzroście 180 cm, to ok. 65% śladów znajduje się na powierzchni ziemi, 20% pomiędzy gruntem a talią, 5% od pasa do czubka głowy, 10% zaś ponad głową i są to głównie ślady pozostawione przez ptaki i inne stworzenia żyjące na drzewach. W rzeczy samej nie można tropiąc ograniczać się do obserwowania powierzchni ziemi. Pamiętaj, że jest to poważny błąd i staraj się patrzeć również wyżej.

Ślady pozostawione na ściółce. Większość linii tropów biegnie przez miejsca, w których jest mniej lub więcej opadłych liści, gałęzi i konarów, rozkładających się grzybów i innych leżących na ziemi szczątków. W zależności od wagi zwierzęcia i wielkości jego nóg może ono przechodząc spowodować mniejsze lub większe zmiany

131