s164 (3)

Owoce morza. Wszystkie naturalne pokarmy pochodzące z wilgotnych środowisk szybko się psują, ale najszybciej mięczaki, skorupiaki i inne smakołyki, które można znaleźć nad morzem. Małże można oczywiście kupić w sklepie, ale trudno określić, jak bezpiecznie zbierać je w terenie. Dostępne w handlu mięczaki są kontrolowane i badane przez inspektora sanitarnego korzystającego ze wszystkich zdobyczy współczesnej nauki. W naturalnym środowisku jednak musisz bardzo uważać, żeby uniknąć trującej żywności. Szczególną ostrożność należy zachować w wypadku małży odcedzających pokarm z wody, takich jak na przykład omułki. Razem z pokarmem zatrzymują one w swoich organizmach bakterie i trucizny pochodzące z morskiej wody, które mogą kumulować się w ich ciałach.

Istnieją trzy podstawowe zagrożenia związane z truciznami zawartymi w mięczakach. Najmniej niebezpieczna jest jelitowa infekcja bakteryjna powodowana przez bakterie pochodzące ze ścieków. Te chorobotwórcze mikroby są przyczyną poważnych dolegliwości żołądkowych. Zwykle występują one w omulkach, ostrygach i sercówkach. Tej infekcji można uniknąć zbierając małże z dala od zamieszkanych terenów oraz miejsc, w których znajdują się ujścia ścieków, i dokładnie gotując zebrane mięczaki. Pod żadnym pozorem nie wolno jeść na surowo żadnych mięczaków i skorupiaków zebranych w naturalnym środowisku.

Najpoważniejszym zagrożeniem, z jakim styka się osoba zbierająca mięczaki, jest tak zwany czerwony przypływ. Przyczyną powstawania tego zjawiska jest masowe rozmnożenie się pewnych trujących jednokomórkowych glonów. Wchłonięcie tych glonów przez odcedzające pokarm z wody małże (głównie omułki) powoduje nagromadzenie się w wątrobach mięczaków dużych ilości substancji trujących. Toksyny te mogą u osoby, która zjadła zainfekowane małże spowodować kończące się często śmiercią tzw. paralityczne zatrucie małżami. Działanie tych trucizn polega na paraliżowaniu autonomicznego układu nerwowego, którego efektem są zaburzenia oddychania, prowadzące z kolei do zaburzeń w pracy serca. Nie jest znane żadne antidotum na te toksyny, nie niszczy ich również wysoka temperatura, więc gotowanie małży nie ustrzeże Cię przed zatruciem.

Występowanie zjawiska „czerwonego przypływu” jest mniej lub bardziej sezonowe. Jego maksimum przypada zwykle na okres od maja do lipca, chociaż zjawisko to może występować przez kilka miesięcy przed i po tym okresie, zależnie od panujących w danym miejscu warunków. W czasie maksymalnego wzrostu liczebności glonów woda może przybierać czerwony kolor. Brak jednak tej barwy wcale nie oznacza, że niebezpieczeństwo nie istnieje. Glony powodujące „czerwony przypływ” pojawiają się zwykle w wodach chłodnych, szczególnie jeśli istnieje tam również niosący substancje odżywcze prąd wznoszący. Ich występowanie nie ma żadnego związku z zanieczyszczeniem wód, równie często pojawiają się w czystych wodach.

Innym zagrożeniem, podobnym do paralitycznego zatrucia małżami, jest żołądkowe zatrucie małżami. Nie jest ono co prawda tak niebezpieczne, ale powoduje równie ciężkie dolegliwości żołądkowe. Jego przyczyny są takie same jak zatrucia paralitycznego, żeby więc go uniknąć, najlepiej jest wykreślić z survivalowego menu mięczaki odcedzające pokarm z wody, a w szczególności omułki. Te mięczaki, które nie są filtratorami, stanowią bezpieczniejsze źródło pokarmu, chociaż również w czasie ich zbierania należy zachować ostrożność, szczególnie w letnim okresie rozrodczym, kiedy są osłabione. Przed przyrządzeniem umyj dokładnie zebrane mięczaki i skorupiaki. Jeśli to możliwe, potrzymaj je w czystej morskiej wodzie przez dobę. Przed gotowaniem sprawdź, czy wszystkie są żywe, a jeśli znajdziesz martwe osobniki, wyrzuć je.

Do tych naturalnych zagrożeń doszło jeszcze obecnie niebezpieczeństwo zatrucia w wyniku skażenia wody ropą naftową i innymi chemikaliami. Bądź czujny i w czasie zbierania żywności zwracaj uwagą na symptomy takich skażeń.

Oprócz tych wszystkich niebezpieczeństw istnieje jeszcze jedno i to najczęściej czyhające na zbieraczy owoców morza - odcięcie przez przypływ powrotnej drogi na brzeg. Ponieważ najlepsze miejsca na poszukiwanie tych morskich przysmaków znajdują się poniżej linii przypływu, musisz zwracać baczną uwagę na zmiany pływów. Jeśli mówię, że bardzo łatwo jest się tak zapamiętać w poszukiwaniu żywności, iż zapomina się o porze przypływu, to wynika to z moich własnych doświadczeń.

Omawiam poniżej najbardziej powszechnie spotykane w strefie brzegowej Europy i Ameryki Północnej jadalne organizmy morskie (poza wodorostami). Żeby dobrze opanować umiejętność zbierania darów morza, konieczne jest poznanie sposobu życia tych wszystkich zwierząt. Wiele z nich żyje w piasku, niektóre pozostawiają na jego powierzchni wiele mówiące ślady. Jeśli chcesz osiągnąć dobre efekty zbierając te zwierzęta, radzę Ci zaopatrzyć się w szczegółowy przewodnik terenowy. Kilka dni spędzonych nad morzem na przeszukiwaniu linii brzegowej będzie nie tylko ważnym elementem Twojej terenowej edukacji, ale również dającym dużo satysfakcji doświadczeniem.

Owoce morza MIĘCZAKI Ślimaki

Są one najbezpieczniejszym źródłem żywności pośród mięczaków. Spotyka się je zwykle na skałach, od których dają się stosunkowo łatwo odrywać. Można je gotować w wodzie, na parze, a nawet piec.

Czareczki (Patella vulgata)*. Zwierzęta te przywierają ściśle do skał i są w stanie utrzymać się na nich nawet w strefie najsilniejszego przyboju. Trudno jest więc oderwać je od podłoża. Zwykle używam następującego fortelu: podkradam się do nich i gwałtownie uderzam z boku w muszlę kawałkiem skały. Kiedy bowiem czareczki poczują, że chce się je oderwać, przywierają kurczowo do skały. Jeśli więc

165