S5001329

21

20

I R Zaburzenie zachowania powoduje klinicznie istotne upośledzenia funkcjonowania społecznego, szkolnego i zawo-I dowego.

C. Schematy zachowań występują nie tylko wyłącznie podczas przebiegu zaburzenia psychotonicznego lub afektyw-nega

D W przypadku osób pełnoletnich powyższe kryteria nie są wystarczające, aby stwierdzić antyspołeczne zaburzenie osobowości.

Nie każde zachowanie opozycyjno-buntownicze określa się jako odbiegające od normy. Bunt jest wpisany w zdrowy, społeczny rozwój dziecka. Oto jeden ze szczególnie wyrazistych przykładów, jaki przed paroma laty przeżyłem w pewnym dużym zespole szkół:

Łukasz był sześcioletnim, nieopanowanym, rudym chłopcem, który uczęszczał do zerówki i zawsze miał tam sporo problemiku bo nie potrafił się opanować, często się sprzeczał z innymi dziećmi i popadał w konflikty ze swoją nauczycielką. Cała klasa była niezadowolona z lekcji WF, ponieważ byty nudne i nieciekawe. Łukasz zorganizował grupę sprzeciwu - i tak pewnego dnia calu dwunastka siedziała przed salą gimnastyczną i skandowała: „Mamy nie tylko obowiązki, mamy też prawa. Chcemy lepszych lekcji WF-u!". Po tym zdarzeniu przyszła do mnie ich nauczyciel ka, wyżaliła się i zgasiła Łukasza na trening zachowania, corśt nież i z innych powodów okazało się dla niego korzystne. Opozycja i bunt ze strony chłopca oraz innych dzieci nie były w tym wy padku w żadnym razie niestosowne. Jeśli uwzględnić jednak 0 wiek, zasługiwały na uwagę.

ADHD i zaburzenia zachowania społecznego

Dzieci z zaburzeniami uwagi, zaburzoną kontrolą impulsów i zachowaniem hiperaktywnym (ADHD² - zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi) mają w zachowaniu społecznym specyficzne trudności.

Dziecko z przewagą zaburzeń koncentracji uwagi (ADD³, czyli zespół deficytu uwagi):

-    ma trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu przyjaźni,

-    nie rozumie zasad i ich nie przestrzega,

-    nie potrafi odbierać sygnałów,

-    zapomina o tym, co ustaliło z przyjaciółmi.

Dziecko z przewagą nadpobudliwości psychoruchowej:

-    ciągle dotyka innych i ich własności,

-    sprawia wrażenie niespokojnego i powoduje zdenerwowanie u innych,

-    nie dostrzega niebezpieczeństw, kaleczy się jednak nie tak często, jak można by oczekiwać,

1 nie bierze pod uwagę uczuć innych,

-    podejmuje decyzje pochopnie i bez rozważenia konsekwencji.

-    nie kontroluje swoich wypowiedzi i przez to grubiańskimi uwagami rani innych,

-    często staje się kozłem ofiarnym,

-    daje się często namówić na niestosowne zachowanie,

-    denerwuje rówieśników, ciągle im przerywając,

I niespodziewanie „pakuje się” w różne sytuacje,

²    Attention Deficit Hyperactivity Disoider

³    Attention Deficit Disorder