S5001327

n

mniej jednego z kryteriów charakterystycznych dla zaburzeń zachowania społecznego musi nastąpić przed 10. tokiem tycia.

I - Zaburtmc zachowania społecznego, typ z pojawieniem się zakurzenia w wieku dorosłym: żadne z kryteriów charakterystycznych dla zaburzeń zachowania społecznego nie wystąpiło przed 10. rokiem życia.

I - Zaburzenie zachowania społecznego, typ z nieś precyzowanym momentem pojawienia się: wiek w momencie pojawienia się zaburzenia nieznany.

Stopień stanu zaburzenia:

I - Nieznaczne: obok symptomów niezbędnych do diagnozy, nie występują dodatkowo, bądź też występują w niewielkim stopniu, inne problemy w zachowaniu społecznym, przy czym nie wiążą się one z wyrządzeniem innym szkody nawet znikomej.

-    Średnie: ilość nieprawidłowości w zachowaniu społecznym i ich oddziaływanie na innych waha się między „nieznaczne’ a „poważne".

-    Poważne: obok symptomów niezbędnych do diagnozy w zachowaniu społecznym występuje dodatkowo wiele innych niepokojących objawów, szkodliwych dla postronnych.

Możliwe przyczyny

Przyczyny tego zaburzenia są niewyjaśnione. Przypuszcza się, że pewną rolę odgrywają tu czynniki genetyczne oraz wpływ otoczenia. Z dużym prawdopodobieństwem można powiedzieć, że do wystąpienia zaburzeń mogą się przyczynić psychiczne problemy rodziców, ich niski status społeczny oraz ciągle zmieniający się, nadmiernie surowy sposób wychowania.

Oczywiście pojawia się stale pytanie, czy oto jut mamy do czynienia z zaburzeniem zachowania społecznego, czy też dane postępowanie latorośli może jeszcze być tolerowane. Odpowiedź na to pytanie wymaga bardzo dobrej znajomości sytuacji, samego dziecka, jego systemu wartości oraz środowiska, w którym tyje.

Posłużę się tutaj następującym, małym przykładem: niedawno otrzymałem od pewnej zmartwionej matki takiego oto e-maila:

...Mój syn Kevin ma trzy lata. Umie bardzo dobrze mówić, jest wysportowany i bez problemów potrafi wykonywać polecenia związane z niewielką procą. Niepokoją mnie pewne rzeczy w jego zachowaniu. Czasami zrzuca naszego kota z pierwszego piętra,

Z balkonu, albo wsadza go do pralki i ją włącza. Wczoraj wziął nożyczki do paznokci i chciał skrócić kotu uszy—

Martwię się...

Moja odpowiedź brzmiała krótko:

Droga Pani S. - ftmt niepokój jest uzasadniony. Zachowanie Keoina jest bardzo uderzające i w żadnym wypadku nie odpowiada zachowaniu innych dzieci. Z opisu wynika, że to bardzo inteligentny chłopiec, który rozumie Pani polecenia. Dlatego też najlepiej od razu proszę poszukać profesjonalnej pomocy i rozpocząć trening zachowania.

W tym samym czasie zadzwoniła do mnie również inna mama. Była bardzo zdenerwowana i zmartwiona, głęboko rozczarowana swoim synem Michałem i całkowicie bezradna:

Michał ma 14 lat. Po szkole często chodzi do pobliskiego domu towarowego i tam spędza czas do odjazdu autobusu. Najchętniej

jak sobie poradzić z agresją... - 2