SAM07

felftg fettfU Mjruirw* w XXIJM wMfcu    OMw BenmM. fakty, hwfcle, wydarwnij

Następcą zmarłego w 1988 r. Malewskiego, zgodnie z tradycją, zo. soi kolejny prezes Związku Narodowego Polskiego, pochodzący z Chi. ago Edward Moskal. Pod jego kierunkiem w latach dziewięćdziesią. tych Kongres, wraz z innymi organizacjami etnicznymi wchodzącym w skład tzw. Koalicji Wschodnioeuropejskiej (reprezentującej ok. 20 mdionów amerykańskich wyborców), przez kilka lat intensywnie za-biegło członkostwo Polski w NATO. Ważną rolę odegrały też osobiste zabiegi i wizyty na Kapitolu i w Białym Domu przywódców amerykańskiej Moro: prezesa KPA Moskala oraz byłego dyrektora sekcji pnhkifj Radia Wolna Europa Jana Nowaka-Jeriorańskiego.

IM NMk-feiionfatt    ZdłHław Antoni Jeziorański i ur. 3 pał

Anb 1914 r m feftnte, znu 20 stycznia 2005 r. w Warszawie)

- poUyk. pokolog poteld patriota dzlałaa społeczny, dziennikarz I żoWen AK ddiodemny lako emisariusz Armii Krajowej zyskał przydomek Kurier z Warszawy W Upcu 1944 r. dotarł do Warszawy jako ostatni kurfcr-dchodemny przed wybuchem powstania war-sawsUeyo, a w przeddzM kapitulacji, działając z rozkazu komen-dMtaAKgm.Tlrtiiin i Bora-Komorowskiego. przedarł się do ton dym. wywożąc utto himiSói i zdjąć ta wojnie pozostał na

Zachodu, wiinkbąr w tondynie. Monachium i Waszyngton*. W u-

taA W4t WSI pracował w redakcji polskiej brytyjskiej rozgłośni MC łapo ddaWnoU w Wielkiej Brytanii pomogła w rozpropagowali wfaW zachodniej opinii puMkznej rozmiarów zbrodni hitlerow-s*h no brodę MW W19521 zaczął Uerować polską sekcją Radia Itaki fmpa I zarządził elą nieprzerwanie do 1976 r. ta odejściu i |K g Ml«, prm 20 M działał w Kongresie talonR Ameiykań-ttaą M lei konsultantem Narodowej Rady Bezpieczeństwa Stanów Zfrdroaanydi OdąU wdanym kontaktom wśród polityków ame-rytaHdtah alM UBtay wpływ na przyjąde taWd do NATO. W lipcu ant wda do tabu.

W gmdol 19941 wyrazem zaniepokojenia, wywołanego agresywnością roeyjikie} dyplomacji wobec pbnów poszerzenia NATO, był me snął KPA wynotowany do wszystkich członków amerykańskiego parlamentu. Dokument ten wzywał amerykańską adnunistracjr,- do zre-mdowano niektórych przesłanek polityki zagranicznej USA wobec Kosą. Domemoralu dołączony był aneks, który odwoływał się do przyklaj

PM

ddw kontrowersyjnych posunięć polityki rosyjskiej wobec USA oraz NATO. Jednocześnie Kongres wystosował apel do Polonii Amerykańskiej, by wsparta memoriał, wysyłając listy do swoich przedstawicieli w parlamencie amerykańskim.

Jesienią 1994 r., w obecności prezydenta Lecha Wałęsy i premiera Waldemara Pawlaka, obradował w Buffalo jubileuszowy 50 zjazd KPA, podczas którego amerykańska sekretarz stanu Madeleine Al-bright oświadczyła, że Polska spełnia warunki przyjęcia do NATO.

W 1995 r. wzmógł się nacisk Polonii amerykańskiej na administrację USA w sprawie rozszerzenia NATO. Do Białego Domu napływało tysiące listów i telegramów z wyrazami poparcia dla listu, jaki w tej sprawie prezes Moskal wystosował pod koniec października do prezydenta USA Billa Clintona. Jednocześnie w prasie polskojęzycznej w USA ogłoszono dokument pod tytułem „Stanowisko Kongresu Polonii Amerykańskiej w sprawie rozszerzenia NATO”, przedstawiający argumenty na rzecz ekspansji sojuszu. Akcja ta zyskała szeroki rezonans i wywołała przychylną reakcję Białego Domu.

Zakończenie zimnej wojny i zwycięstwo demokracji w dawnym obozie komunistycznym zmusiło KPA do zdefiniowania na nowo swojej roli. Położono zatem nacisk na zmianę nieproporcjonalnie małego, w stosunku do liczebności Polonii, udziału Amerykanów polskiego pochodzenia w życiu politycznym USA. Założono równocześnie, iż Kongres nie powinien ząjmować stanowiska w sporach politycznych toczących się w Polsce, a pomagać jedynie Polakom w budowaniu demokracji.

Radio Wolna Europa z Monachium, Głos Ameryki z Waszyngtonu

i paryska „Kultura”

Ze środowiskami emigracyjnymi związano instytucje, które skupiały wokół siebie życie kulturalne na obczyźnie, kultywowały polskie tradycje niepodległościowe i podtrzymywały na duchu uciemiężoną komunistycznym panowaniem ojczyznę.

Głos Ameryki (Voice of America) to radiostacja należąca do rządu Stanów Zjednoczonych nadąjąca programy dla zagranicy po angiel-

107 ■