88184 SAM@07

Media, nowe media, definicja medium

A gdzie jest medium w telewizji cyfrowej? W działaniu nadawcy lub agregatora zestawiającego ofertę programową, w sygnale cyfrowym przekazanym operatorowi multipleksu, w sygnale zespolonym stworzonym przez tego operatora, czy w sieci dystrybucyjnej (należącej do operatora multipleksu lub do innego przedsiębiorcy), która dostarcza sygnał do odbiorcy? Nie ma chyba wątpliwości, że w działaniu podmiotu tworzącego i zestawiającego ofertę programową.

Przypomnijmy wspomniane w rozdziale 1 podmioty pełniące funkcję pośredników czy pomocników mediów. One należą do ekosystemu, ale same nie są mediami.

Kropkę nad „i” stawia Cardoso (2008:31-32): „Telewizja to narracja, a nie technologia (...): dzisiaj telewizja to zawartość stworzona lub wyprodukowana na zlecenie stacji telewizyjnych, ale także przez użytkowników”.

Niżej opisujemy trzy generacje nowych mediów. Jak się przekonamy, nakazują one zrewidować pogląd na samą definicję mediów. Wrócimy do tego na końcu rozdziału. Czasem używa się wymiennie terminów nowe media i nowe technologie, ale w świetle naszych rozważań trzeba je wyraźnie rozdzielać.

W latach 70. i 80. ubiegłego stulecia kształt mediów, a szczególnie telewizji (choć także np. w prasie komputeryzacja redakcji i druku doprowadziła do „rewolucji”; Smith, 1981), zaczął się zmieniać wskutek zmiany technologicznej zachodzącej stopniowo już od 20-25 lat. Tak narodziły się zjawiska zwane wtedy nowymi mediami. Jednocześnie postępował proces dalszej, przyspieszonej zmiany technologicznej.

O tym, które media są „stare”, a które „nowe”, decyduje oczywiście punkt odniesienia. Białobłocki i Moroz (2006) słusznie wskazują, że zakres pojęcia nowe media zmienia się wraz z upływem czasu, bo w różnych okresach różne media są nowe. Jedni, jak np. Bolz (cyt. za Kotuła, 2009:254), za nowe media uznają wszystkie te, które pojawiły się po gutenbergowskiej erze słowa. Hopfinger (2002:10) przyjmuje XIX-wieczną perspektywę spojrzenia i zgodnie z tym za nowe media uznaje wszystkie, które powstały w XX w.: „Główną cechą nowych mediów - która odróżnia je od tradycyjnego słowa i obrazu - jest ich immanentny związek z techniką, to że powstają przy współdziałaniu człowieka z »maszyną«”. W tej definicji mieści się wszystko - od fotografii i filmu, przez radio i telewizję, a kończąc na internecie” (por. też Hopfinger, 1985).

Lister i in. (2009:22) przyjmują zupełnie inny horyzont czasowy i stwierdzają, że gdy w latach 70. upowszechniły się nowe media, jednocześnie dochodziło do wynalazków w zakresie przetwarzania i przesyłania informacji (mikroprocesory, komputery, systemy operacyjne, cyfrowe przełączniki telefoniczne, komercyjne wykorzystywanie łączy światłowodowych, wreszcie internet), które zmieniły możliwości mediów. W efekcie, „co najmniej od połowy lat osiemdziesiątych XX w. (z różnym nasileniem) na pierwszy plan zaczął wysuwać się szereg pojęć przedstawiających