S5008443

40

40

g>«n .    »    H

,___₍

K>v i Zabytki kultury lateńskiej a Siedmiogrodu:

I.S.W - SUW¹ I OkoUc*    3 .... V\Mtv\U\ * •■-■ Ctilturul StHłUtMO, U<

Tvwrv'U. T — NMta*. i ł — Mndutoftt

wyrażniejsiego waloru chronologlcinego, choeUu niewątpliwi© stosunkowo cięste występowanie w grobach noży (ryc. 4/9-11) bojowych^M ora* pojawienie się nożyc (ryc. 4/3) •• odpowiada bordaiej regułom wyposażenia grobów w fanie LT C aniżeli w okresie popraednim, Triebn też wspomnieć fakt odkrycia w Cristurul Secuiesc „nitu" od won u (ryc. 4'4) x typowym ornamentem wciesnolateóskim^w orai i'oietki brwiowej tdohionej w tymże stylu i Aiud^M.

S?cz ogólną uwagę wzbudzić muuą odkrycia importowanych naczyń hellenistycznych, Jako że materiały tego rodiaju riadko spotyka alt) na stanowiskach kultury lateńskie) w Kurople Środkowej, W Cepari odkryto gliniany k.-mtharoa (ryc, 5/3) i fragmenty nacaynia a ciarnym flrnl-nom Knnthnro* repreaentuje Jedną a typowych odmian ceramiki wczcsnohollcnlatycznc) i póżnoklaaycanej. maną iictnie i greckich ko-U>uii u;uio*«rnunu»rakich ¹, Na okres hellenlatyrmy datuje się też no cayntu a ciarnym firniaem l.ekltoa * Bratei (ryc 8/1) Jeat taż typem póżnnhellcnlatyrinym ^w.

W Śród ceramiki toeaonej kultury lateńskiej (ryc, 5/3-U, 15, 17, 30, 1*1. 33) nie występują najatame typy (txw. I.lnaenflaeche 1 pokrewne)^ft, a jedynie formy anane i miodnej faiy wcieanego i t żrodkoWCgO okreau lateńskiego. /.resztą sam fakt wystąpienia ceramiki w grobach n\n na wielu terenach kultury lateńskiej wydźwięk ehronologletny, gdy* w naj-•tartiych acspolneh dość cięato regułą było nieumieaicianie nactyn w inwentanu grobowym. Nie posiadają znaczenia w roiwtźinłieh nad datowaniem inaleaiaka ceramiki ręcinle łupionej (ryc. 8/13 -14, 18, i#), która repreaentuje głównie typy nawiąiujące do póżnohaliatacktch tradycji. Istotnym saciegółem może być fakt, że stosunkowo riadko wy-stąpiła w Siedmiogród tle ceramika grafitowa (Scbe*. More*U —* ryc. 8/33. Mcdiatji-Tcba, Cureiu), której masowe stosu wantę jeat charakterystyczne dla 1 ,T Ci LT D^T*. Są to jednak Jedyne osady a Interesującego nas czasu badan© na wlękstą skalę

Zestawiając wyniki prteprowadionej wyżej skrótowej anality chronologii siedmiogrodzkiej grupy kultury lateńskiej można sformułował' następujące wnioski, Wlękaaożo zespołów »:rębowych duatarvzyla materiałów typowych dla młodstej faiy wcaeanego okresu lateńskiego ora*

" Por, zestawienie analogii dokonane prze* I H C r l * a n • (IMSb, a II aj onu omówienie V, Z l r ry (187 Ib, a. 175),

W Por. V. Z ter u lQ71a_t a. 530 n, 1, 11, Crl*an UMK i U M tM) wy mienia jeszcze dalaae nacaynia poehodtenia greckiego, datowane na interesującą ntM epoką, jako analeaJone na różnych stanowiskach *iodmlottodzMch tleca nie a swtpolów kultury lateńskiej), Jednak, jak to wykazał V. żlrra OŻTIta, a, 178 n,)> odkrycie tych okaiów na terenie Siedmiogrodu Jeat wątpliwe, wyjąwszy fi'agment naczynia a lli*ua (bei aoapołuh

w V. Zlrra 1971b, a 881, 808. naaywa ,.Umtenfl*acłie^u niepublikowane na-caynie a Comlod I nleokreżkme okaay « rejonu CluJ N Apahióif) W publiko w«-n,vch jednak materiałach brak klasycznych form tego typu

n Por. np. J. Filip 1888, a. m n; lt Renadik 1881; U Norakovż* Jan»ovA 1968, 1, Kappel CIIW8. ś HWi wymienia ponadto znaleziska « Oplu. Oalatli MlalrUei, No*lac. Some*enl-Ołuj, Orłztur i Urełcu, ale nie jeat to tnNwmncJ pewna.

i - Wożniak, Wschodnio pogrenh>i4.«

2010/03/01 23:03

1

Noże bojowe anumy « zespołów grobowych w Atud („Ungar"), a Apahidy (i kolekcji fi. Orawa), FtnUnele, Herina, Media*, Papiu llarlan, Kupon (luźno anu-leatony), Sżndukżti, Sic (luźno analeakuty), Slllva* (S ©knay, w tym jeden abll* żony do typów snanych i zespołów grupy Padeu-Panagjurskt Kolonii) orna a miejscowości nieinanej w Siedmiogród ale.

** Nożyce wystąpiły w Apahidzle (grób IB 1 luźno). Deamlrze (grOb 8), Media* i Papiu Ilartan.

ⁿ Por. abliżone okazy i firma w WUrtemborgll (K. B i 11 e 1 1084, tabl. 8/1). Licane, dalne, podobne egiemplarae zestawił P, Jacobsthal (1040, s, 808 n.).

"Zbliżona roaetka wystąpiła jako ozdoba kolcaugi w durne*U (M. Rus u 1080, tabL 148-148; N. Rug u. O. Band ul u 1070, tabl. VUt). Roietkl byty też stosowane przypuszczalnie jako oadoba tarczy (V. M o u c h a 1080).