118 3. Właściwości optyczne oka ludzkiego legib/e treshold). Spośród tych metod w praktyce klinicznej najczęściej stosuje się oznaczanie ułamka Snellena.
Ułamek Snellena oznaczany jest z użyciem liter testowych skonstruowanych w ten sposób, że cały znak znajduje się pod kątem 5 min, natomiast każdy z jego elementów pod kątem 1 min. Litery o różnej wielkości oznaczone są przez odległość, w jakiej położone są pod kątem 5 min (ryc. 3-5). Karta Snellena przeznaczona jest do pomiaru ostrości wzroku z zastosowaniem wielkości kątowych. Niezależnie od tego, przyjęta konwencja nie precyzuje ostrości w pomiarze kątowym, natomiast stosuje zapis w postaci ułamka, w którym licznik jest zbadaną odległością (w stopach lub metrach), natomiast mianownik odległością, z jakiej litera widziana jest pod standardowym kątem 5 min. Zatem w linii 20/20 (6/6 czy 5/5 w metrach) litera położona jest pod kątem 5 min, jeśli widziana jest z odległości 20 stóp. W linii 20/40 (6/12 czy 5/10 w metrach) litery leżą pod kątem 10 min, jeśli widziane są z odległości 20 stóp, lub 5 min, jeśli widziane są z odległości 40 stóp. Przekształcenie ułamka Snellena w najmniejszy kąt rozdzielczości (minimum angle oj resolution lub recognition - MAR) i postać logarytmu dziesiętnego (logMAR) zamieszczono w tab. 3-2.
Karty Snellena, mimo ich szerokiego rozpowszechnienia, nie są doskonałe. Litery w poszczególnych liniach nie są związane ze sobą pod względem wielkości ani geometrycznie, ani logarytmicznie. Na przykład różnica w wielkości liter pomiędzy linią 20/20 a 20/25 jest inna niż różnica wielkości pomiędzy linią 20/25 a 20/30. Dodatkowo niektóre litery (takie jak C, D, O i C) jest trudniej rozpoznać niż inne (takie jak A i J), ponieważ w alfabecie występuje wiele innych liter do nich podobnych. Z tych powodów opracowano także inne karty do badania ostrości wzroku (np. kartę ETDRS, tablicę Baileya-Loviego), które są stosowane w praktyce klinicznej (ryc. 3-6). Popularne stały się także aparaty do mierzenia ostrości wzroku przedstawiające optotypy na monitorach wideo, ponieważ pozwalają one na wyrywkową prezentację optotypów, co eliminuje problem „czytania z pamięci" u osób będących częstymi pacjentami gabinetów okulistycznych.
Westheimer G. Visual acuity. In: Kaufman PL, Alm A, eds. Adlerś Physiology ofthe Eye. 10th ed.
St. Louis: Mosby; 2003.
Często niedocenianym czynnikiem w przypadku pomiaru funkcji widzenia jest kontrast optotypu w stosunku do tła. Zasadniczo im większy kontrast między optotypem (np. literą Snellena) a jego tłem, tym łatwiej go przeczytać. Jednym z powodów, dla których lepsze oświetlenie sprawia, że łatwiej jest czytać książkę, jest fakt, że większa ilość światła czyni tło jaśniejszym, a przez to większy jest kontrast pomiędzy tłem a czarnymi literami na kartce. Jeżeli znana jest jasność przedmiotu (/m,„) i jasność tła (!max), stopień kontrastu między przedmiotem a tłem może być obliczony za pomocą następującego wzoru:
1 max I min
I max^ I min