t TABELA 2
Zestawienie sytuacji recepcyjnych stwarzanych w ramach poszczególnych form organizacyjnych pracy dydaktycznej
! Wskaźniki liczbowe wyrażające częstotliwość wy-Odmiany I stępowania odpowiednich odmian sytuacji recep-sytuacji j_________ ________cyjnych (w %)______________
» I |
.recepcyjnych. |
zajęcia j teoretyczne |
zajęcia | praktyczne |
j nauka j własna |
j praktyki j studenckie |
SRa ' |
52,7 |
77,4 |
51,0 |
| 64,9 | |
jl • |
SR& |
47,3 |
22,6 |
49,0 |
35,1 |
I • i |
Ogółem |
i—* o o o |
! 100,0 |
! 100,0 |
| 10p,0 |
-wania problemów i zadań dydaktycznych, zmuszała uczących się do aktywności myślowej w procesie kształcenia.
Na zakończenie niniejszych rozważań należałoby jeszcze zastanowić się nad następującym pytaniem: Jakie odmiany sytuacji recepcyjnych występowały częściej na obserwowanych zajęciach dydaktycznych? Odpowiedź na nie stanowią dane zawarte w tabeli 2. Wynika z mich, że w badanych uczelniach aktywne sytuacje recepcyjne dominowały zarówno na zajęciach teoretycznych i praktycznych1, jak również w czasie nauki własnej słuchaczy oraz w trakcie praktyk studenckich. Najwięcej — oczywiście w porównaniu z liczbą obserwowanych zajęć — tego typu sytuacji dydaktycznych stwarzano na zajęciach praktycznych (77,4%) i w trakcie praktyk studenckich (64,9%). Znacznie mniejsza liczba aktywnych sytuacji recepcyjnych wystąpiła na zajęciach teoretycznych (52,7%) i w czasie
nauki własnej {51°/o). Taki stan rzeczy nie odpowiada j§dnak wymaganiom współczesnej szkoły wyższej. Na różnego rodzaju zajęciach dydaktycznych stwarzano za dużo biernych sytuacji recepcyjnych. Tak więc w czasie nauki własnej bierność studentów w przyswajaniu nowych treści kształcenia była prawie taka ,sama (49%), jak ich aktywność 'pod tym względem. Z kolei na zajęciach teoretycznych nauczyciele akademiccy wytworzyli najwięcej tego rodzaju sytuacji (47,3%). Nieco mniejsza liczba biernych sytuacji recepcyjnych wystąpiła w trakcie praktyk studenckich (35,1%), a najmniejsza — na zajęciach praktycznych w uczelni (22,6%).
Na tle tych porównań warto zwrócić uwagę na następującą kwestię. Otóż z działalności dydaktyczno--wychowawczej w szkolnictwie wyższym należy wyeliminować bierne sytuacje recepcyjne, które hamują aktywizację studentów w myśleniu i działaniu. Jeżeli chodzi o aktywne sytuacje recepcyjne, to powinny one na poszczególnych zajęciach dydaktycznych rozwijać się tak. aby mogły stanowić skuteczną podstawę kształtowania aktywności, inicjatywy i samodzielności studentów w procesie nauczania — uczenia się.
W pracy tej do zajęć teoretycznych zaliczono wszelkie wykłady, konwersatoria, zajęcia proseminaryjne i seminaryjne itp., natomiast do zajęć praktycznych — ćwiczenia, prace -laboratoryjne, zajęcia w warsztatach uczelnianych i przyzakładowych, zajęcia instruktorsko-metodyczne itd.