- metal na drodze przepływu prądu,
- ostre stany zapalne,
- ropne stany zapalne skóry i tkanek miękkich,
- wypryski i owrzodzenia na skórze,
- nowotwory złośliwe i łagodne,
- gorączka,
- porażenia spastyczne,
- zaburzenia czucia,
- ciąża,
- wszczepiony rozrusznik serca,
- zakrzepy,
- zagrożenie zatorami,
- zapalenie żył.
Wskazania do galwanizacji:
- nerwobóle,
- przewlekłe zapalenia nerwów, splotów i korzeni nerwowych,
- zespoły bólowe w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów kończyn i stawów, kręgosłupa,
- porażenia wiotkie,
- utrudniony zrost kostny,
- zaburzenie krążenia obwodowego.
Jonoforeza jest to zabieg elektroleczniczy polegający na wprowadzeniu do tkanek jonów leków za pomocąprądu stałego.
Do tego zabiegu mogą być używane tylko te związki, które ulegają dysocjacji elektrolitycznej czyli: kwasy, zasady i sole. Prąd stały, podczas swojego przepływu, wywołuje zjawisko anaforezy-przemieszczanie anionów (-) w kierunku anody (+), oraz kataforezy - przemieszczania kationów (+) w kierunku katody (-). Wprowadzenie jonów leku do tkanek odbywa się zgodnie z zasadą odpychania się ładunków jednoimiennych, a przyciągania ładunków różnoimiennych.
Gdy aktywny składnik leku jest anionem (-) to elektrodą czynną będzie katoda (-), natomiast gdy aktywnym składnikiem leku jest kation (+) to elektrodą czynną będzie anoda (+).
Wybór leków stosowanych do jonoforezy jest bardzo duży. Wszystkie podręczniki do fizykoterapii posiadają szczegółowe ich wykazy.
Elektroda czynna musi być połączona z dodatnim biegunem źródła prądu, gdy do tkanek wprowadzane są kationy leku lub z ujemnym biegunem źródła prądu, gdy do tkanek wprowadzane są aniony.
W jonoforezie elektroda czynna jest nieco mniejsza od elektrody biernej lub w niektórych przypadkach obie elektrody są równe.
Elektroda czynna ułożona jest nad tkanką, do której wprowadzany jest lek. Elektroda bierna, zamykająca obwód, zazwyczaj ułożona jest przeciwległe w stosunku do elektrody czynnej. Tylko w wyjątkowych przypadkach podczas jonoforezy stosuje się podłużny przepływ prądu. Wybierając sposób ułożenia elektrod w jonoforezie należy przede wszystkim brać pod uwagę zasady przepływu prądu stałego przez tkanki (patrz: galwanizacja wybór miejsca ułożenia elektrod).
Dodatkowym elementem pojawiającym się w jonoforezie jest podkład lekowy nasączony lekiem. Podkład ten umieszczony jest bezpośrednio na skórze, a na nim dopiero położony jest podkład pośredni (taki jak w galwanizacji).
Ryc. 32. Po jednej stronie stawu łokciowego elektroda czynna wraz z podkładem łękowym i pośrednim, po drugiej elektroda bierna.
47