Głównym wskazaniem do użycia leków przeciwpsychotycznych są wszelkiego rodzaju psychozy (schizofrenia, zespoły urojeniowe, krótkie epizody psychotyczne, psychozy pochodzenia organicznego czy wywołane substancjami psychoaktywnymi). Ponadto wiele innych zaburzeń, takich jak epizody maniakalne, depresja z cechami psychotycznymi, z dużym pobudzeniem psychoruchowym (agitowana) czy z silnymi tendencjami samobójczymi, zespół Gilles de la Tourette’a, a nawet okresy dekompensacji psychotycznych w przebiegu niektórych zaburzeń osobowości.
Dynamika działania neuroleptyków
Neuroleptyki stosuje się zwykle od momentu pojawienia się objawów, chyba że obraz kliniczny wymaga pewnego okresu obserwacji, niezakłóconego działaniem leków. Po podaniu doustnym zaczynają działać w czasie kilkudziesięciu minut, po podaniu pozajelitowym - szybciej. Dlatego też, jeśli podajemy choremu z ostrymi objawami psychozy dawkę neuroleptyku, to ewentualną następną dawkę powinno się podawać nie wcześniej niż około godziny po podaniu poprzedniej dawki, aby najpierw ocenić jej działanie. Efekt pierwszych dawek neuroleptyków jest nieco inny niż neuroleptyków podawanych w sposób systematyczny. Po upływie ok. 3-4 tygodni działanie przeciwpsychotyczne wyraźnie narasta, a zmniejszają się objawy uboczne, takie jak senność czy trudności w skupianiu uwagi. Z tego powodu, jeśli mamy wątpliwości co do skuteczności dawki neuroleptyków czy nasilenia ich objawów ubocznych (bądź pacjent je ma), warto poczekać 3-4 tygodnie, aby ocenić właściwe działanie leku.
Objawy uboczne neuroleptyków
Neuroleptyki, choć są lekami bezpiecznymi i stosunkowo trudno je przedawkować, powodują znaczną ilość objawów ubocznych. Objawy uboczne neuroleptyków dają pacjentom niejednokrotnie znaczny dyskomfort, co powoduje, że część z nich niechętnie współpracuje w ich zażywaniu, próbując odstawiać leki bez uzgodnienia z lekarzem. Tym bardziej że w przypadku neuroleptyków kuracja może się rozciągać na miesiące, a nawet lata, gdy trzeba je przyjmować w celach profilaktycznych. O ile trudności ze skupianiem uwagi czy senność przez kilka tygodni są dla pacjentów do zniesienia, to przez kilka lat trudno jest im je tolerować.
Sedacja - wiele neuroleptyków powoduje uczucie nadmiernego uspokojenia, znużenia czy nawet senności. Mogą wystąpić trudności ze skupianiem uwagi, spowolnienie odruchów. Objawy te są najbardziej widoczne w pierwszych dniach przyjmowania leków, a później w znacznym stopniu ustępują.
264