107
2.46. Do rezystorów pomiarowych zalicza się wszelkiego rodzaju wzorce oporności, oporniki precyzyjne, mostki pomiarowe, oporniki do przyrządów pomiarowych itp.
Najistotniejszym wymaganiem stawianym stopom na rezystory pomiarowe, obok dużej rezystywności, jest niezmienność w czasie rezystancji opornika (stabilność struktury krystalicznej) oraz niezależność rezystancji od temperatury (bardzo mały temperaturowy współczynnik rezystywności). Wymagana jest również możliwie mała wartość jednostkowej siły termoelektrycznej w styku z miedzią, która może wprowadzać błędy w układach pomiarowych.
2.47. Rezystory pomiarowe wykonuje się z taśm lub drutów, gołych lub izolowanych emalią albo jedwabiem.
Materiałem na rezystory pomiarowe są stopy miedź-mangan (zawierające dodatkowo niewielkie ilości niklu lub aluminium) oraz miedź-nikiel.
Stopy Cu-Mn mają korzystniejsze własności od stopów Cu-Ni, ale są od nich droższe. Typowymi przedstawicielami stopów Cu-Mn są: manganin, izabclin, inmct (por. tabl. 2.47-1), natomiast stopów Cu-Ni — konstantan.
Tablica 2.47-1
Własności niektórych stopów oporowych
Nazwa handlowa |
Skład |
P pSi- m |
a 10~5/deg |
STE/Cu p V/deg |
T max °c |
Zasto sowania*) |
manganin |
Cu86Mnl2Ni2 |
0,46 |
3 |
+ 1 |
250 |
P |
izabclin |
Cu84MnI3A13 |
0,5 |
2 |
-0,2 |
200 |
P |
inmet |
Cu82,5Mn 12 AI4Fe 1,5 |
0,5 |
2 |
-0,3 |
300 |
P |
konstantan |
Cu55Ni45 |
0,48 |
2 |
-42,6 |
400 |
p+r |
nikielina |
Cu54Ni26Zn20 |
0,43 |
23 |
- |
300 |
r |
żeliwo stopowe |
FeMn0,8Si 1,7Zn3,6 |
0,45 |
100 |
- |
400 |
r |
chromonikielina bezżel azowa |
Ni80Cr20 |
1,1 |
15 |
- |
1150 |
g |
chromonikielina żelazowa |
Fe20Ni65Crl5 |
1,03 |
20 |
- |
1150 |
g |
kanthal |
Fc68Cr24A15,5Col ,5 |
1,45 |
32 |
- |
1375 |
g |
baildonal |
Fe67,5Cr27AI5,5 |
1,45 |
4 |
- |
1150 |
g |
*) rezystory: p — pomiarowe, r — regulacyjne, g — grzejne
Znaczna wartość jednostkowej siły termoelektrycznej konstantanu dyskwalifikuje go jako materiał na rezystory wzorcowe, jest natomiast wystarczająco dobrym materiałem na rezystory pomiarowe techniczne.