104355

ONTOLOGIA

Do tych drugich zaliczają się wszelkie jednostkowe zdarzenia. Należy jednak podkreślić, że stale następstwo w ogóle nie może odnosić się do jednostkowych zdarzeń.

Według Lukasiewicza, członami związku przyczynowo-skutkowego mogą być tylko stosunki posiadania pewnej cechy przez dany przedmiot konkretny:

-    każdy przedmiot konkretny daje się opisać przez wyrażenie .przedmiot P ma cechę C";

-    związek konieczny może zachodzić tylko pomiędzy przedmiotami a ich cechami, ponieważ tylko o cechach można mówić, że muszą przysługiwać przedmiotom;

Lukasiewicz zalicza stosunek przyczynowo-skutkowy do związków zależności prostej, tj. takich, w skład których wchodzą dwa proste stosunki konieczne (prawdziwość raqi pociąga za sobą z konieczności prawdziwość następstwa, nieprawdziwość następstwa pociąga za sobą z konieczności nieprawdziwość racji) i dwa niekonieczne (nieprawdziwość racji nie pociąga za sobą nieprawdziwości następstwa, prawdziwość następstwa nie pociąga za sobą prawdziwości racji). W skład związków zależności złożonej wchodzą cztery proste stosunki konieczne.

Co do samego pojęcia konieczności: Hume opowiedział się przeciwko istnieniu konieczności w ogóle, gdyż nie da się jej zaobserwować. Lukasiewicz ripostował, że to, że nie da się jej zaobserwować nie znaczy, że jej nie ma. Wydaje się jednak, że to argument mało przekonujący.

Podsumowując, Lukasiewicz wylicza konsekutywne (wynikające z innych z koniecznością) i konstytutywne (te, z których konsekutywne wynikają) cechy pojęcia przyczyny:

-    cecha konstytutywna I: przyczyna jest przedmiotem, którego zachodzenie pociąga za sobą z koniecznością zachodzenie jakiegoś innego przedmiotu, to znaczy skutku;

-    cecha konsekutywna I (wynikająca z konstytutywnej I): przyczyna to przedmiot, którego niezachodzenie wywołane jest z koniecznością przez niezachodzenie skutku;

-    cecha konstytutywna II: przyczyna jest przedmiotem, którego zachodzenie nie jest wywołane z koniecznością przez zachodzenie skutku;

-    cecha konsekutywna II (wynikająca z konstytutywnej II): przyczyna jest przedmiotem, którego niezachodzenie nie wywołuje z koniecznością niezachodzenia skutku;

Z kombinacji obydwu cech konsekutywnych otrzymujemy, że przyczyna jest przedmiotem pozostającym do skutku w stosunku nieodwracalnym i przechodnim.

Z sześciu powyższych cech względnych wynika bezwzględna cecha przyczyny: jest ona przedmiotem, będącym stosunkiem posiadania jakiejś cechy przez dany przedmiot

Trzecią konstytutywną cechą pojęcia przyczyny, niezależną od dwóch poprzednich, jest cecha bezwzględna: ,rzeczyvasty", .realny'.