Scan0065 (11)

N

Gcdz. 10,50. Nauczyciel zawodu, rozdając studentom dokumentację techniczną, wyjaśnia: „Zadaniem waszym będzie wykonanie podczas dzisiejszych 2-godzinnych ćwiczeń technologicznych specjalnej śruby pasowanej ze stali węglowej 2;5”. Po wstępnym objaśnieniu znaczenia rysunków technicznych prowadzący zajęcia wylicza poszczególne czynności, według kolejności ich wykonywania. Dodaje, że mogą powstać pewne trudności przy wykonywaniu tej śruby, ale zadanie jest interesujące i każdy student powinien je wykonać samodzielnie. Udzieliwszy odpowiedzi na kilka pytań studentów dotyczących rysunków technicznych, a zwłaszcza zawartych w nich da-nyeh o wymiarach śruby, tolerancji wykonania oraz oznakowania chropowatości, nauczyciel zawodu wyznacza czterech studentów w celu przyniesienia z magazynu niezbędnej do wykonania danego zadania stali węglowej oraz z narzędziowni potrzebnych do pracy narzędzi. Pozostali studenci przygotowują stanowiska pracy.

Godz*. 10,56. Wyznaczeni studenci przynoszą potrzebną stal i narzędzia pracy. Nauczyciel zawodu zwraca się do studentów: „Od tej chwili wykonujecie pracę samodzielnie. W razie potrzeby będę wam udzielał dodatkowych wyjaśnień. Zapoznajcie się należycie z rysunkami technicznymi i oszczędnie gospodarujcie przydzieloną wam stalą”.

Godz. 10,57. Studenci przystępują do studiowania dokumentacji technicznej. Niektórzy z nich przeglądają notatki i skrypty, dokonują pomiaru na rysunkach, prowadzą próbne obliczenia itp.

Godz. 11,00. Uczestnicy zajęć, analizując w dalszym ciągu dokumentację techniczną, sporządzają w swoich zeszytach szkice pomocnicze, obliczenia, mierzą przydzieloną im stal, zadają kolegom pytania, dyskutują. Nauczyciel zawodu przypomina, aby pracowali samodzielnie.

Gcdz. 11,06. Większość studentów przystępuje do wykonywania specjalnej śruby pasowanej (Protokół nr 262 z obserwacji zajęć dydaktycznych).

Przytoczony fragment protokołu, z obserwacji zajęć praktycznych z technologii metali przedstawia jedynie początek powstałej w' procesie kształcenia w szkole wyższej sytuacji problemowej. Wynika z niego, że nau-czyeiel zawodu J. B. postanowił, aby studenci rozwiązali nowe zagadnienie, z którym' dotychczas jeszcze nie mieli do czynienia. Wnikając w istotę analizowanej sytuacji trzeba podkreślić, iż- mieli oni wziąć udział tylko w czwartej fazie metody wynalazczej (wykonanie urządzenia). Poprzednie bowiem fazy, jak: sformułowanie zasadniczej idei specjalnej śruby pasowanej, poszukiwanie i opracowanie głównej koncepcji jei wykonania oraz opracowanie dokumentacji technicznej zostały przygotowane przez specjalistów. Zadaniem studentów było więc wykonanie tej śruby zgodnie z przedstawioną dokumentacją. Ostatnia faza omawianej metody — sprawdzenie prawidłowości, wykonania specjalnej śruby pasowanej — należała również do specjalistów.

Analizując powstałą' sytuację problemową, uznaną za czwartą fazę metody wynalazczej, należy stwierdzić, że zawierała ona jednak wszystkie elementy procesu rozwiązywania problemów dydaktycznych. Dla obserwowanej grupy studentów sytuacja ta rozpoczęła się w momencie zlecenia im przez nauczyciela praktycznej nauki zawodu zadania do wykonania (godz. .10,50). Zetknęli się oni wówczas z problemem (etap pierwszy). Następnie wzięli udział w jego analizie (etap drugi), czyli w studiowaniu dokumentacji technicznej. Analiza omawianej sytuacji rozpoczęła się już w chwili zastanawiania się studentów nad znaczeniem niektórych danych zawartych w rysunkach technicznych. Jednakże właściwa analiza problemu nastąpiła dopiero wówczas, gdy prowadzący zajęcia warsztatowe polecił im wykonywać zadanie samodzielnie (godz. 10,58). Z rozpatrywanego fragmentu protokołu wynika, że studenci musieli podjąć wiele czynności myślowych i (praktycznych mających na celu wniknięcie w istotę problemu oraz dokonanie wyboru odpowiednich sposobów i środków

125