Scan0067 (11)

2. ANALIZA SYTUACJI PROBLEMOWYCH STWARZANYCH W TRAKCIE PRAKTYK STUDENCKICH

W działalności dydaktyczno-wychowawczej >w szkolnictwie wyższym doniosłą rolę spełniają praktyki. Wiążą się one bowiem bezpośrednio z tokiem studiów i tym samym stanowią ważną część programu doskonalenia umiejętności zawodowych studentów. W trakcie ich trwania istnieją duże możliwości stwarzania takich sytuacji dydaktycznych, które wywierają istotny wpływ na rozwijanie aktywności, inicjatywy i samodzielności uczących się.

Jedną z tego rodzaju praktyk studenckich jest praktyka nawigacyjna słuchaczy Akademii Marynarki Wojennej (AMW) organizowana w okresie letnim na okrętach szkolnych. Podczas niej studenci biorą udział zarówno w dziennych, jak i nocnych wachtach nawigacyjnych. Wachty nawigacyjne to swego rodzaju zajęcia dydaktyczne, odbywające się — pod kierunkiem doświadczonych nauczy cieli akademickich, specjalistów z dziedziny nawigacji morskiej — w konkretnej sytuacji nawigacyjno-hydrograficznej. Ich pełnienie to praktyczne przygotowanie studentów do samodzielnego prowadzenia okrętu.

W trakcie badań nad przebiegiem praktyki nawigacyjnej na okrętach szkolnych AMW stwierdzono, że niektórzy nauczyciele akademiccy (kierownicy praktyk studenckich) organizowali zajęcia w ten sposób, aby podczas wachty nawigacyjnej studenci mogli jak najczęściej rozwiązywać określone problemy dydaktyczne za pomocą metody optymalnej decyzji. Stwarzali więc sytuacje problemowe, zmuszające studentów do podejmowania optymalnych decyzji w istniejących warunkach nawigacyjno-hydrograficznych. W celu scharakteryzowania takiej sytuacji dydaktycznej przedstawia-

my fr&gmeiit protokołu z obserwacji wachty nawigacyjnej na ORP „Wodnik”, w której brali udział studenci II. rotku studiów 16 lipca 1976 r.

Godz. 20,15. Po objęciu wachty nawigacyjnej kierownik I zmiany A. 'H. (starszy asystent Instytutu Nawigacji i Hydrografii Morskiej AMW), wskazując dwie gwiazdy na niebie, stawia studentom zadanie zidentyfikowania ich, dokonania pomiaru wysokości, obliczenia elementów linii pozycyjnej i na ich podstawie określenia pozycji obserwowanej na mapie. Zleca przy tym, aby wszyscy studenci (16 osób) zmierzyli wysokość wskazanych ciał niebieskich w jednym czasie. Chodziło mu bowiem o usprawnienie kontroli obliczeń elementów linii pozycyjnych.

Godz. 20,20. Studenci — dobrawszy się parami — przystępują do identyfikacji wskazanych gwiazd. Najwięcej trudności mają studenci T. K, i R. S. Student R. S. cały czas korzysta z objaśnień studenta T. K.

Godz. 20,25, -Widząc opieszałość niektórych studentów w pracy, kierownik zmiany wachty zaczyna ich ponaglać. „Jeżeli nie zdążycie w najbliższych minutach — mówi — zmierzyć wysokości gwiazd, dopóki jest widoczna jeszcze linia horyzontu, to obawiam się, że będziecie musieli zrezygnować z określenia pozycji astronomicznej

Godz. 20,29. Większość studentów dokonała pomiaru wysokości wskazanych gwiazd, określiła współrzędne pozycji zliczonej dla momentu obserwacji i przystąpiła do obliczania elementów linii pozycyjnej. Tylko studenci T. K. i R. S. w dalszym ciągu nie mogą zidentyfikować tych gwiazd. Wreszcie student T. K. woła głośno z pomostu: „Rozpoznałem inne gwiazdy — Ar.ktura i ' Spikę”. Student R. S. nadal rozgląda się po niebie porównuje poszczególne gwiazdozbiory ze schematem ich rozmieszczenia. Ma nadzieję zidentyfikowania wskazanych przez nauczyciela akademickiego gwiazd.

Godz, 20,34. Student T. K. zwraca się do studenta R. S.: „Dopóki widoczny jest jeszcze horyzont zmierzmy chociaż wysokość gwiazd, które rozpoznaliśmy, bo tych wskazanych przez kierownika zmiany wachty i tak nie zidentyfikujemy”. Student R. S. udaje się więc na pomost w celu dokonania pomiaru wysokości rozpoznanych gwiazd.

Godz.. 20,40. Większość studentów prowadzi samodzielnie w dziennikach obserwacyjnych obliczenia elementów linii po-

129

9 B. Hydzik