s59 (4)

§ 28: Rodzaj rzeczownika/§ 29: Liiczba mnoga rzeczowników |

Rodzaj rzeczownika

W większości przypadków rodzaj gramatyczny

rzeczownika można poznać po jego końcówce.

Chociaż jest tu kilka wyjątków, do rodzaju

żeńskiego należą rzeczowniki zakończone na:

-ee    la soiree, la joumee

-te    la spćcialite, la sante

-tion    la situation, la destination

-ette    la baguette, la casquette

-ade    la salade, la balade

-ie    la charcuterie, la creperie

-ise    la chemise, la cerise

-logie 1’astrologie

Rodzaju żeńskiego są też między innymi wszelkie marki samochodów: une Mercedes, une Renault

Chociaż i tu nie brak wyjątków, do rodzaju

męskiego należą rzeczowniki zakończone na:

-ment    le moment, rinstrument

-age    le garage, le fromage

-eau    le bureau, le gńteau

-in    levin, lejardin

-isme    le tourisme

-ail    le travail

-phone    le telephone

Rodzaju męskiego są ponadto: nazwy języków    le franęais, le hollandais...

dni tygodnia    lelundi, lemardi...

kolory    le bleu, le rouge...

Nazwy krajów

Nazwy krajów występują najczęściej z rodzajni-kiem określonym. W języku francuskim mogą one być zarówno rodzaju męskiego, jak i żeńskiego.

rodzaj żeński

la France    1’Allemagne

rodzaj męski

le Maroc    les Etats-Unis (I. mn.)

Nazwy zawodów

Rzeczowniki oznaczające zawody mają często tylko jedną formę dla obu rodzajów, zwłaszcza jeśli są to określenia zawodów wykonywanych dawniej tylko przez mężczyzn.

Zazwyczaj używa się ich w kontekście, który wskazuje, o jaki rodzaj chodzi. Jeśli jednak chcemy to zaznaczyć wyraźniej, możemy dodatkowo użyć słówka femme:

un mededn/une femme medecin W przypadku urzędów i funkcji publicznych sprawowanych przez kobiety używa się słówka Madame przed określeniem danej funkcji: 1’ambassadeur/Madame Pambassadeur W większości przypadków używa się jednak po prostu rodzajnika w formie żeńskiej przed nazwą zawodu, która ma tę samą formę dla obu rodzajów: le journaliste/ la journaliste le ministre/la ministre Gdy rzeczownik zaczyna się od samogłoski, możemy tylko wywnioskować z kontekstu, o jaką płeć chodzi:

1’architecte

Niektóre zawody posiadają jednak różne nazwy dla rodzaju męskiego i żeńskiego: le vendeur/la vendeuse

Liczba mnoga rzeczowników

W języku francuskim, w przeważającej większości przypadków, liczbę mnogą tworzymy, dodając końcówkę -s:

le chocolat    les chocolats

la maison    les maisons

Gdy dany rzeczownik w liczbie pojedynczej kończy się na spółgłoskę -s, wówczas forma liczby mnogiej wygląda dokładnie tak samo: le pastis    les pastis

Niektóre rzeczowniki tworzą liczbę mnogą w sposób nieregularny. Przykładem są rzeczowniki zakończone na -eau, do których należy dodać końcówkę -x.

le gateau    les gateaux

59

cinąuante-neuf