S6300439

Julluii Pankowtki

PATOMORFOLOGIA W CHIRURGII KLATKI PIERSIOWEJ

Zakład patomorfologu, do którego trafiaj' wszelkie materiały tkankowe pobrane przez chirurga w trakcie wykonywania procedur diagnostycznych i operacji, ma za zadanie wydanie ostatecznego rozpoznania mikroskopowego (cytologicznego lub histopatologicznego). Standardowo w zakresie działania zakładu patomorfologu współpracującego z oddziałem torakochirurgii powinny się mieścić badania hi stopa tołogiczne, cytologiczne, śródopcracyjne (doraźne, introwe), immunohi-siochemiczne 1 autopsyjne (sekcyjne).

BADANIA HISTOPATOLOGICZNE

Wynik mikroskopowego badania patomorfologicznego daje ostateczną odpowiedź na pytanie chirurga o rodzaj (zapalenie, nowotwór, zmiany wsteczne) i charakter (nowotwór łagodny, złośliwy, zapalenie swoiste, nieswoiste) diagnozowanej lub operowanej zmiany oraz pozwala na wdrożenie najbardziej optymalnego dalszego postępowania leczniczego.

W przypadku nowotworów złośliwych płuc, które zdecydowanie ilościowo dominują w wykonywanych operacjach torakochirurgie znych. ważnym zadaniem patologa jest określenie na podstawie badania całego otrzymanego materiału, czyli zwykle płata płucnego lub płuca i pobranych węzłów chłonnych, tzw. czynników prognostycznych i prcdykcyjnych. Prognostycznych, czyli mających wpływ na rokowanie co do długości przeżycia lub szansy całkowitego wyleczenia, jak typ raka, histologiczny stopień złośliwości - cecha G (gradlng), obecność przerzutów węzłowych, radykalność zabiegu (ocena granicy cięcia oskrzela). Predykcyjnych -rzutujących na wybór sposobu dalszego leczenia (typ raka, ustalenie klasyfikacji TNM I stopnia zaawansowania nowotworu, tzw. rtnglng).

Ośrodek szczeciński, dzięki ścisłej współpracy torakochirurgów z patologami oraz wsparciu technik komputerowych, od kilku łat posługuje się częściowo zautomatyzowanym formularzem generującym raport histopatologiczny z materiału operacyjnego torakochirurgieznego. w którym ocena zmian widzianych śród-operacyjnie przez chirurga jest weryfikowana oceną makro- i mikroskopową przez patologa Decydująca ostatecznie Jest diagnoza mikroskopowa, Jednoznacznie

okrrlUjąca t9ÓtĄitffhttmśo0amfpa».tmnpfdimmmn tcfasaopmartutfi wotct (cecha G). obecności marlwicy. tafteta naczyń chłonnych i krwionośnych prztt komórki nov»otworow?. r^Muilnyrh zmian po chemio luhricadioiouii przedopesacyjnrj, > ifltinkł iloki wałowych przmmowo węzłów chłonnych w określone) Lokalizacji (cecha Nj) i ouaa |Mky cięcwt «kr«k. W ukt noio od wartości wpisanych do poszczególnych pól formularza w raporcie automatycznie gcneruje.się odpowiedni stopień klasyfikacji pTNM I iinuMnwintt klinicznego.

BADANIA CYTOLOGICZNE

1.    Cytologia złuszczeniowa: ocenie mikroskopowej podlegają komórki, które złurzcryły się ze zmienionych chorobowo powierzchni błon Oazowych lub surowiczych (bronchoaspirat. popłuczyny oskrzelowe, plwocina, płyny z jam ciała).

2.    Cytologia aspiracyjna: oceniane tą komórki „żywe", pobrane bezpośrednio ze zmiany (guza) za pomocą biopsji aspiracyjnej cienkoiglowc) cełowanej, czyli Z wizualizacją końca igły za pomocą RTG-skopll. TK lub obrazu USG.

3.    Biopsja szczoteczkowa oskrzela - badanie pośrednie, zwyczajowo zaliczane do cytologii złuizczenlowej, w którym w rozmazach występują zarówno komórki ztuszczone do światła oskrzela, jak I „żywe", zdrapane i powierzchni zmienionej śluzówki.

Nie mniejszą wagę niż precyzyjne pobranie materiału cytologicznego z określonego miejsca ma wykonanie rozmazów cytologicznych i sposób ich utrwalenia. Dotyczy to zwłaszcza biopsji cienkoigłowych i szczoteczkowych, ponieważ „żywe* komórki w rozmazach szybko ulegają wysuszeniu (na skutek zbyt późnego zanurzenia w utrwalaczu) lub zgnieceniu (przy zbyt silnym nacisku szkiełka rozmazującego), co może znacznie utrudnić lub uniemożliwić ich ocenę przez patologa.

Zalecany sposób postępowania z materiałem uzyskanym drogą biopsji aspua-cyjnej cienko Igłowej (BAC):

Materiały

Słoik z 93-95% alkoholem etylowym (może być skażony np. acetonem); szkiełka podstawowe z matowym brzegiem umożliwiającym ich podpisanie; ołówek zwykły do podpisywania szkiełek; spinacze biurowe.

Sposób wykonania rozmazu

I. Przed wykonaniem nakłucia należy przygotować szkiełka podstawowe, oznaczając je (np. numerując) i zakładając na oznakowany koniec spinacz biurowy (identyczne oznaczenie Wpisuje się na załączniku do badania).