Rozdział 13. Zatrzymanie krążenia — postępowanie w sytuacjach szczególnych
PRZYCZYNY ZATRZYMANIA KRĄŻENIA
(ryc.13.3). Informacje zawarte w tym podręczniku dotyczą sposobu postępowania w przypadku pacjentów z zagrażającym życiu napadem astmy i zatrzymaniem krążenia w przebiegu tej choroby.
Zatrzymanie krążenia u chorych na astmę jest często konsekwencją wystąpienia okresowego, ciężkiego niedotlenienia. Zwykle nie ma ono nagłego charakteru. Zatrzymanie krążenia w przebiegu astmy jest związane z:
• Ciężkim skurczem oskrzeli i zamknięciem ich światła wydzieliną śluzową, co prowadzi do asfiksji.
• Zaburzeniami rytmu spowodowanymi niedotlenieniem, wynikiem działania leków (np. agoniś-ci receptorów (3, aminofilina) lub zaburzeniami elektrolitowymi.
• Stopniowym wzrostem ciśnienia w pęcherzykach płucnych, czego skutkiem jest spadek przepływu i ciśnienia tętniczego krwi. W wyniku powstania pułapki powietrznej, powietrze podczas wdechu dostaje się do pęcherzyków płucnych, ale nie może się z nich wydostać.
Do takiego zjawiska może dojść u wentylowanych mechanicznie pacjentów chorych na astmę.
• Odmą prężną (często obustronną).
Poszukiwanie odwracalnych przyczynach zatrzymania krążenia (4H, 4T) ułatwia zidentyfikowanie powodu wystąpienia NZK
LECZENIE
Wykorzystaj schemat ABCDE w celu oceny ciężkości napadu astmy i ustalenia sposobu leczenia.
Częstym objawem towarzyszącym napadowi astmy są obecne nad polami płucnymi świsty. Ich nasilenie nie koreluje jednak ze stopniem zwężenia dróg oddechowych. Świsty mogą występować również w przebiegu: obrzęku płuc, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), zapalenia płuc, reakcji anafilaktycznej, obecności ciała obcego, zatoru tętnicy płucnej, rostrzenia oskrzeli oraz guzów okolicy podgłośniowej.
The British Thoracic Society (BTS) oraz Scottish Intercollegiate Guidelines NetWork (SIGN) opublikowały wytyczne dotyczące leczenia ciężkiej astmy
(ryc. 13.3). Stopnie ciężkości w przebiegu astmy sa opisane w tabeli 13.2.
• Pacjent z objawami ciężkiego napadu astmy wyj maga natychmiastowego i agresywnego leczeń a aby zapobiec pogorszeniu jego stanu. Tacy pa- J cjenci powinni być leczeni przez doświadczonych lekarzy w warunkach intensywnej terapii.
• Zastosuj takie stężenie tlenu w mieszaninie odoJ chowej, które zapewni saturację > 92%.
• W ostrym napadzie astmy podanie salbutamolu (5 mg w nebulizacji) jest postępowaniem pierwszego rzutu. Często konieczne jest zastosowania kolejnych dawek w 15-20-minutowych odstępach lub zastosowanie ciągłej nebulizacji z salbutamolu. Do takiej terapii powinny być dostępne nebu'1 2-zatory, w których nebulizację uzyskuje się dzięk wysokim przepływom tlenu. Pamiętaj, że hipow tylacja i wyczerpanie pacjenta mogą uniemożliwi skuteczne dostarczenie leku do płuc w trakcie r< bulizacji.
Podaj wcześnie kortykosteroidy (prednizolon 30-j -40 mg doustnie lub hydrokortyzon 200 mg i.v.!. Postać doustna leku ma dłuższy czas półtrwaniaJ lecz dożylne podanie leku jest łatwiejsze w zagraj żającym życiu napadzie astmy.
• Leki antycholinergiczne podane w nebulizacji (ipratropium 0,5 mg co 4-6 godz.) mogą spowo-| dować dalsze rozszerzenie oskrzeli oraz być skJ
Tabela 13.2. Ciężkość astmy w oparciu o wytyczne BTS/SI-
Krytyczna astma
Wzrost PaC02 i/lub potrzeba mechanicznej wentylacji ze zwiększonym ciśnieniem wdechowym
Zagrażająca życiu astma
Którekolwiek z poniższych u pacjentów z ciężką astmą:
• Szczytowy Przepływ Wydechowy (Peak Expiratory Flow —ł PEF) < 33% (najlepszy lub przewidywany)
• bradykardia
• Sp02 < 92%
• zaburzenia rytmu
• Pa02 < 8 kPa
• hipotensja
• prawidłowe PaC02 (4,6-6,0 kPa (35-45 mmHg))
• wyczerpanie
• „cicha klatka piersiowa"
• splątanie
• sinica
• śpiączka
• słaby wysiłek oddechowy
154 ALS
Polska Rada Resuscytacji
Ostra, ciężka astma
Którekolwiek z:
• PEF 33-50% (najlepszy lub przewidywany)
• częstość oddechów > 25/min
• częstość pracy serca > 110/min
brak możliwości powiedzenia całego zdania na jednym wydechu