i do większych stoczni w Europie. Polsko zajmuje w tonażu wodowanych statków wprawdzie dopiero trzynaste miejsce w święcie z udziałem poniżej 2*/#, ale buduje przeważnie na eksport statki bardziej skomplikowane i wartościowe. W produkcji statków rybackich zajmujemy drugie miejsce w święcie. Własna produkcja Jest uzupełniana importem, zwłaszcza dużych masowców i zbiornikowców.
Tablica 24 Mońka flota transportowa |
stras- |
MM |
t | |||
DV*T | ||||||
1946 |
26 |
9* |
114 |
506 |
834 |
3 |
1930 |
52 |
171 |
236 |
2 459 |
4 908 |
•5 |
1955 |
83 |
y* |
401 |
3 023 |
8 535 |
12 |
1960 |
138 |
579 |
•24 |
6011 |
18 806 |
15 |
1965 |
196 |
866 |
1 270 |
11633 |
30 443 |
36 |
1970 |
259 |
1 319 |
1924 |
17 426 |
57 570 |
104 |
1*75 |
315 |
7«? |
4 0J6 |
30192 |
111267 |
231 |
Źr«Cli JlnBI T*f»n1 ftU-rtH.CCS. Warna IW?. *. W. 12. 430:
lUamk Si*Qw>ca*> If*. GCS. *»ai IVH.» m-t
Polska flota handlowa systematycznie rośnie ilościowo i jest modernizowana (tabl. 24). W końcu 1975 r. liczyła już 315 statków o pojemności 2577 tys. BRT i nośności 4038 tys. DWT. Stawiało Ją to na dwudziestym miejscu w świście z udziałem 0,8% tonażu światowego. Flota polska należy do najmłodszych i najnowocześniejszych: przeciętny wiek statków wynosi około 5 lat, a udział statków parowych w 1974 r. spadł do 6,7%.
Statki polskie należą do trzech armatorów — Polskich Linii Oceanicznych (PLO) z siedzibą w Gdyni, zajmujących się żeglugą regularną, Polskiej Żeglugi Morskiej (PŻM) z siedzibą w Szczecinie, zajmującej się żeglugą nieregularną (trampingiem) oraz Polskiej Żeglugi Bałtyckiej z siedzibą w Kołobrzegu. Statki PLO w 1975 r. przewiozły 17% ładunków i 98% pasażerów oraz wykonały 22% pracy przewozowej mierzonej w tonomilach. Utrzymywały one 38 linii regularnych, które obsługiwały wszystkie kontynenty i ważniejsze morza. 4
Dynamiczniej rozwija się Jednak żeglugo nieregularna, która od 1970 r. przeważa nad regularną. Dla niej dokonano w ostatnich latach zakupów dużych masowców i zbiornikowców.
Polskie statki handlowe wykonują wyłącznie przewozy zagraniczne. Udział żeglugi morskiej w obsłudze polskiego eksportu w 1973 r. wyniósł 44,3%, w obsłudze polskiego importu 28,5% ogólnej wagi ładunków”. Jeżeli uwzględnić zasięg geo-“ B. Karwowski. Transport w obsłudze handlu zapranlcznepo, „Przegląd Komunikacyjny" 1974, nr 8.
graficzny przebiegów polskich statków towarowych (w tonomi-lach), to w 1975 r. T4.21/« przypadało na zasięg oceaniczny, 23,4'/« xa zasiąg europejski, a tylko 2,4% no zasięg bałtycki. Polska żeglugo morska Jest wlec głównie środkiem transportu międzykon-tynentolnego.
R»łw&J Lotnictwo Jako gałąź transportu zaczęło się rozwijać w pierwszych
htoUłK“T łetach XX w, początkowo były to loty eksperymentalne I wy
czynowe. Do przyspieszenia jego rozwoju przyczyniła się I wojna światowa. Po wojnie, w 1019 r., zorganizowano pierwsze regularne linio lotnicze w Niemczech i Francji.
Polska nie była opóźniona w rozwoju lotnictwa. Już w 1921 r. doprowadzono do Warszawy pierwszą linię lotniczą — z Paryża przez Pragę — obsługiwaną przez samoloty francuskie; lotnisko zostało zlokalizowane na Polu Mokotowskim. W tym też roku odbywały się nieregularne przewozy lotnicze z Warszawy 1 Gdańska do Poznania na odbywające się tam Targi.
Regularna polska komunikacja lotnicza została uruchomiona przez spółkę Polska Linia Lotnicza „Aerolloyd” dnia 5 IX 1922 r. na trasie Gdańsk—Warszawa—Lwów. W roku 1925 spółka ta przekształciła się w towarzystwo akcyjne Polska Linia Lotnicza „Aerolot". W tym samym roku powstało w Poznaniu drugie towarzystwo lotnicze „Aero", które uruchomiło linię Warszawa—Poznań. Na bazie tych dwu towarzystw powstała w dniu 1 I 1929 r. spółka puństwowo-samorządowa Polskie Linie Lotnicze „Lot".
Od roku 1930 datuje się rozbudowa sieci połączeń zagranicznych „Lotu”: w 1930 r. uruchomiono linię do Bukaresztu, Sofii i Salonik, w 1932 r.—do Rygi i Tallina, w 1934 r. — do Berlina, w 1936 r. — do Palestyny (była to pierwsza linia pozaeuropejska), potem — także do Rzymu, Bejrutu i Helsinek. Długość polskich linii lotniczych wzrosła z 622 km w 1922 r. do 10 207 km w 1939 r., a liczba przewiezionych pasażerów z 1 tys. w 1922 r. do 35 tys. w 1938 r. Tuż przed II wojną światową PLL „Lot" miały 18 samolotów, niewielkich jak na ówczesne warunki (średnio po kilkanaście miejsc), i obsługiwały 23 lotniska, w tym 7 krajowych (Warszawa, Gdynia, Poznań, Katowice, Kraków, Lwów, Wilno)
Dane histeryczne podano za: C. Cafajek, JO te komumikocjl teairwj te Fotoce Lądowej. ,.Prz1«l«d Komunikacyjny" 1974. nr II; Mały Kornik Slalyttpamp Jtt». Warszawa 1939. 5. JM; XX lor Poltki Lądowej, Warszawa
143 ISS4.S.423.