skanowanie0164

204 Analiza środków psychoaktywnych w materiale biologicznym

i analizy, 2. opracowania prawidłowej interpretacji wyników i uwiarygodnienia ich jako dowodu przyjmowania narkotyków, 3. wykorzystania wyników badania włosów na obecność narkotyków jako dowodu w praktyce sadowej.

12.6. Międzynarodowa koordynacja działań analitycznych

W ciągu kilku ostatnich lat wzrosła znacznie liczba substancji objętych kontrolą międzynarodową oraz uległy zaostrzeniu przepisy i zabezpieczenia prawne dotyczące leków uzależniających. Powołano specjalne służby do walki z przemytem narkotyków, co zwiększyło ilości przechwytywanych i konfiskowanych opiatów, kannabinoidów, kokainy, amfetaminy i metamfetaminy. Jednakże w wyniku nielegalnych syntez wykonywanych przez chemików w „podziemnych" laboratoriach, na narkotykowym rynku USA i wielu krajów Europy pojawiają się stale nowe substancje psychoaktywne, będące najczęściej wynikiem chemicznej modyfikacji struktury znanych narkotyków (patrz rozdział 4 - Narkotyki zmodyfikowane). Stanowi to wyzwanie dla międzynarodowych instytucji czuwających nad przestrzeganiem prawa oraz technicznym i naukowym dostosowaniem laboratoriów toksykologicznych do zmieniających się warunków i zmusza do szybkich działań w tym zakresie.

Analitycy muszą teraz dysponować metodami wykrywania i oznaczania większej liczby substancji, przy czym metody te powinny być szybkie i dokładne. W dodatku międzynarodowy charakter handlu narkotykami wymaga szybkiej wymiany doświadczeń analitycznych między laboratoriami, i to zarówno w skali krajowej jak międzynarodowej.

Na ósmej, specjalnej sesji Komisji Narkotyków ONZ (Conimission on Narcotic Drugs) w lutym 1984 r. wysunięto pod adresem Sekretarza Generalnego ONZ postulat osiągnięcia porozumienia międzynarodowego w sprawie standaryzacji metod analitycznych stosowanych w różnych krajach, szybkiej wymiany informacji w skali międzynarodowej i ułatwienia w ten sposób zadania instytucjom powołanym do zapobiegania i zwalczania narkomanii. W związku z tym Sekcja Narkotyków (Dmsion of Narcotic Drugs) zorganizowała w październiku 1985 r. w Wiesbaden spotkanie 15 ekspertów różnych krajów świata (wśród nich autora tego opracowania), którzy uznali za niezbędne opracowanie zwięzłych podręczników laboratoryjnych z opisem zalecanych metod analizy najważniejszych grup substancji psychoaktywnych. Wykonując zalecenie ekspertów Sekcja Narkotyków przystąpiła do wydawania takich opracowań, rozpoczynając od podręcznika omawiającego analizę heroiny i opiatów (1986 r.). Kolejne broszury, poświęcono analityce kokainy, kannabinoidów, amfetaminy i metamfetaminy, kokainy, lizegidu, meskaliny, psylocyny i psylocybiny.

Dla lekarzy, toksykologów, specjalistów w zakresie medycyny sądowej szczególną wartość mają trzy ostatnie opracowania tej serii poświęcone analizie substancji psychoaktywnych w materiale biologicznym: podręcznik omawiający analizę heroiny, kannabinoidów, amfetaminy oraz metamfetaminy (1995 r), podręcznik analizy barbituranów i benzodiazepin (1997 r.) oraz podręcznik poświęcony analizie lizergidu, fencyklidyny, psylocybiny i metakwalonu (1999 r). Podano w nich obszerną bibliografię tematu oraz zestawienie najważniejszych periodyków poświęconych tej problematyce.

Każda z metod.zalecanych w tych podręcznikach była publikowana w piśmiennictwie naukowym i przez szereg lat stosowana w renomowanych laboratoriach. Dokonując wyboru autorzy mieli jednak pełną świadomość, że w literaturze fachowej opisano wiele innych wartościowych metod analitycznych. Zainteresowanych Czytelników odsyłamy do tych opracowań oraz ich polskiego tłumaczenia, wydanego przez Instytut Psychiatrii i Neurologii (patrz piśmiennictwo na końcu rozdziału).

Na zorganizowanym w ramach UNDCP (United Ncitions International Drug Contro/ Programine) spotkaniu przedstawicieli laboratoriów zajmujących się analityką substancji uzależniających z Albanii, Republiki Czeskiej, Grecji, Polski, Rumunii, Republiki Słowackiej, Tlircji i Węgier (Saloniki 3-7, 10, 1994) określono minimalne wyposażenie aparaturowe, jakim powinny dysponować laboratoria na szczeblu centralnym, regionalnym i lokalnym, aby mogły skutecznie wykonywać swe zadania.

Dla laboratoriów wykonujących badania narkotyków w materiale biologicznym są one następujące:

Q Poziom A - centralne laboratorium referencyjne

+ 1 chromatograf gazowy sprzężony ze spektrometrem masowym (GC/MS) + 1 wysokosprawny chromatograf cieczowy (HPLC)

+ 2 chromatografy gazowe (GQ + wyposażenie do chromatografii płytkowej (TLC)

+ testy immunologiczne

□    Poziom B - laboratoria regionalne

-f 1 wysokosprawny chromatograf cieczowy + 1 chromatograf gazowy

wyposażenie do chromatografii płytkowej -f testy immunologiczne

□    Poziom C - laboratoria lokalne

+ wyposażenie do chromatografii płytkowej + testy immunologiczne