skanuj0004 3

L Wprowdłtńg. Zasady aax»wktw> rwifrtfców chumfcznycfa

1SL

. logt^/aj^iloga

D

lo&a-lna lne— 1

logo-0,43429 ln a - 2,30285 log a

1.3. Zasady nazewnictwa związków chemicznych

Wstęp

Polską nomenklaturę pierwiastków i związków chemicznych po raz pierwszy opracował Jędrzej Śniadecki w latach 1800-1826. Od tego czasu była ona kilkakrotnie poprawiana i reformowana, co spowodowane było postępem i rozwojem wielu dziedzin chemii. Z drugiej strony dążono do przystosowania terminologii polskiej do nomenklatury międzynarodowej, wprowadzanej przez Międzynarodową Unię Chemii Czystej i Stosowanej (International Union of Pure and Applied Chemistry - TUPAĆ).

Przedstawione poniżej ogólne zasady słownictwa pierwiastków i związków -chemicznych nieorganicznych podano według reguł opracowanych przez Komisję Nomenklaturową Polskiego Towarzystwa Chemicznego.

1.    Nomenklatura Związków Nieorganicznych, Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wy<L PAN, 1988

2.    Stasicka Z.: „Nomenklatura Chemii Nieorganicznej -Zalecenia. 1990”, Polskie TowarzyslwtL^Chemiczne, Komisja Nomenklatury Chemii Nieorganicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1998

Porównując zalecenia Komisji opublikowane w 1988 roku i dziesięć lat później w 1998 roku stwierdza się istotne zmiany słownictwa niektórych grup związków. Na przykład w nazwach oksokwasów preferuje się obecnie nomenklaturę wodorową. Nazwy zwyczajowe dopuszcza się tylko dla wybranych kwasów. Celem autorów jest zapoznanie Czytelnika ze wszystkimi, również z tymi najnowszymi systemami nomenklatury. Należy jednak podkreślić, że dotąd zarówno w mowie, jak i w literaturze nomenklatura wodorowa stosowana jest

rzadko. Na przykład w najnowszym wydaniu z 2004 roku swojego popularnego podręcznika „Podstawy chemii nieorganicznej” A, Bielański dla tej grupy związków stosuje nazewnictwo kwasowe i równocześnie krótsze nazwy zwyczajowe.

literatura uzupełniająca:

3.    Sołoniewicz R.: „Zasady nowego słownictwa związków nieorganicznych”, Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa 1993

4.    Śliwa W., Zelichowicz N.: ,^owe nazewnictwo w chemii - związków nieorganicznych i organicznych”, Wyd. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1994

5.    Suwiński J., Zieliński W.: „Zasady zapisu i nazewnictwa wybranych połączeń organicznych”. Skrypt Pol. Śl. nr 1965, Gliwice 1995.

1.3.L Nazewnictwo pierwiastków

Nazwy i symbole 109 pierwiastków chemicznych zestawiono w tab. 1 według rosnącej liczby atomowej. W tabeli podano oprócz nazwy polskiej nazwę Łacińską, od której pochodzi większość symboli pierwiastków.

Tabela l

Symbole 1 nazwy pierwiastków _

Liczba atomowa	Symbol	Nazwa
		polska	łacińska
1	2	3	4
1	H	Wodór	Hydrogemum
2	He	Hel~	Helium"
3	la	Lit	Lithium
4	Be	Beryl	Berylłium
5	B	Bor	Borum
6	C	Węgiel	- Carboneum
7	N	Azot	Nitrogenium
8	O	Tlen	Oxygenium
_l_1 ^F		Fluor | Fluorum