skanowanie0015 (62)

i

krownUnych), Kurpiach (kolejka ostrołęcka), w południowej części Kieleckiego (kolejka jędrzejowska) 1 w obecnym województwie zamojskim (kolejka hrubieszowska). Powstało również wiele systemów kolejek leśnych (np. w Puszczy Białowieskiej i Kampinoskiej), nie służących ruchowi publicznemu.

Stać kolejowe aa abcem obsiane Polaki w 1914 r.: I — Hale normalno- I •forokotoco-wo; I—Unia wąskotorowo; 3 — obocna granica Polski; 4 — granico paAstwowo w

1914 r.

Z r 00 lo:    Oran

-•nkc wtooas.

Pierwsza wojna światowa i prowadzona bezpośrednio po niej wojna polsko-radziecka (1919—1920 r.) doprowadziły do znacznego zniszczenia sieci kolejowej. Szczególnie ucierpiały mosty, które obie walczące strony wysadzały w powietrze. Tory wo wschodniej części kraju były kilkakrotnie przestawiane na normalną lub „rosyjską" szerokość, zależnie od postępów wojsk.

Okres

mMsywoJenar

Niepodległe państwo polskie stanęło przed trudnym zadaniem. Trzeba było równocześnie odbudowywać zniszczone linie I mosty oraz tworzyć nowe połączenia między rozerwanymi dotychczas ziemiami. Brak było np. połączenia śląska z Wielkopolską, ponieważ Kluczbork pozostał w Niemczech. Dojazd ze śląska do portów odbywał się przez Skierniewice, polski odcinek wybrzeża miał połączenie z siecią kolejową kraju Jedynie przez Wolne Miasto Gdańsk, połączenia Warszawy z Poznaniem i Krakowem prowadziły okrężnymi trasami.

W roku 1921 zbudowano prawie prostolinijno połączeni) Warszawy z Poznaniem przez Kolo i Konin, wykorzystując istniejąc® odcinki z Warszawy do Kutna oraz drugorzędną trasę kolejo Poznań Strzałkowo. W ten sposób powstała zarazem waim magistralo międzynarodowa, łącząca Warszawą z Berlinem i zachodnią Europą, stanowiąca fragment równoleżnikowej msgistral transeuropejskiej. W tymże roku, dzięki budowle odcinka Kokoszki—Gdynia, wybrzeże uzyskało połączenie kolejowe z resztą kraju bez potrzeby tranzytu przez obce terytorium. W roku 1922 dojazd kolejowy uzyskał Płock (przedmieście Radzi wie) i Mierzeja Helska W następnych latach zbudowano kilka krótkich odcinków Unii kolejowych na Górnym Śląsku, pozwalających ominąć wązły, które zostały po stronie niemieckiej. Zagęszczano również sieć kolejową w środkowej Polsce: w 1924 r. otwarło Unią Nasielsk— Sierpc, zastępującą wojenną wądcotorówką, w 1925 r. linią Kutno—Zgierz łączącą Łódź z Pomorzem. W roku 1920 powstała ważna dis eksoortu węgla linia Kalety—Wieluń—Podzamcze, skracająca dojazd ł Górnego Śląska do Wielkopolski i na Wybrzeże. Przedłużono również niektóre linie wąskotorowe, tworząc m.in. dwa nowe połączenia Kieleckiego z południową Polską.

W latach 1925—1933 powstała największa inwestycja kolejowa Polski międzywojennej—Magistrala Węglowa — Górny Śląsk—Gdynia, zbudowana przez spółką francusko-polską. Biegła ona prawie prostolinijną trasą od Herbów przez Karsznice koło Zduńskiej Woli do Inowrocławia, omijała lukiem Bydgoszcz, aby dalej na północ przeciąć Bory Tucholskie oraz ftojeiterze Kaszubskie i dotrzeć do Gdyni. Przy jej budowie wykorzystano tylko krótkie odcinki istniejących linii w rejonie Inowrocławia, Kościerzyny i Gdyni, reszta trasy była nowa. Magistrala Węgłowa służyła głównie eksportowi wągla. Przy jej wytyczaniu nie uwzględniono potrzeb Idealnych, zostawiając np. w znacznej odległości na uboczu Pajączno, Zduńską Wolę. Poddębice, Dąbie i Radziejów.

W tym samym czasie realizowano drugą wielką inwestycją kolejową — przebudową węzła warszawskiego. Polegała ona na połączeniu dworców lewo- i prawobrzeżnych nową linią średnicową biegnącą tunelem pod śródmieściem Warszawy, rosbudowie stacji węzłowych Warszawa Zachodnia 1 Warszawa Wschodnia oraz budowie nowych łącznic. W węźle warszawskim powstał takł» nowy typ kolei — Elektryczna Kolej Dojazdowa — uruchomiony w 1927 r. na trasie do Grodziska Mazowieckiego.

Nastąpną dużą inwestycją kolejową było nowe połączenie Warszawy z Krakowem, uzyskane przez budową brakujących odcinków Warszawa—Radom i Kraków—Tunel w 1924 r. W latach trzydziestych oddano do użytku także kilka krótkich odcinków linii kolejowych w południowej częśd Górnego Śląska, w rejonie 33    Rybnika i Cieszyna, m.in. doprowadzono linią kolejową do mod-