280
280
kierunek drgań wektora świetlnego w polaryzatorze 'vsk
gdzie: / - natężenie światła przechodzącego przez drugi polaroid, gdy kąt $9= 0.
kierunek drgań wektora świetlnego w analizatorze
Rys.3. Wytłumaczenie prawa Malusa
Światłem spolaryzowanym kołowo nazywamy światło, w którym koniec wektora świetlnego obiega ruchem jednostajnym okrąg. Można je uważać za wynik superpozycji dwóch drgań spolaryzowanych liniowo wzdłuż dwóch osi do siebie prostopadłych, o tych samych amplitudach i częstościach, ale różniących się w fazie o
\n(2n+l), Światło spolaryzowane.kołowo uzyskujemy przez przepuszczenie wiązki światła spolaryzowanego liniowo przez odpowiednio ustawioną „ćwierćfalówkę”.
Ćwierćfalówka jest to cienka płytka krystaliczna (najczęściej mikowa), o grubości tak dobranej, aby różnica faz promieni zwyczajnego i nadzwyczajnego po przejściu przez nią. wynosiła p lub frr. Na ćwierćfalówce są zaznaczone dwa kierunki do siebie prostopadłe, drgań promienia zwyczajnego i nadzwyczajnego. Jeżeli światło spolaryzowane liniowo przez polaroid przepuścimy przez ćwierćfalówkę ustawioną tak, by płaszczyzna drgań światła padającego tworzyła kąty 45° z płaszczyznami wyróżnionymi ćwierćfalówki, otrzymamy światło spolaryzowane kołowo (rys.4).
Ciałami optycznie czynnymi nazywamy ciała skręcające płaszczyznę polaryzacji światła spolaryzowanego liniowo. Kąt a skręcenia płaszczyzny pola-
źródło
światła palaryzator
polaryzacja kołowa
ćwierćfalówka
Rys.4. Otrzymywanie światła spolaryzowanego kołowo za pomocą ćwierćfalówki
ryzacji jest wprost proporcjonalny do długości / warstwy skręcającej i do żenią c roztworu (dla roztworów):
a = a0lc.
Współczynnik proporcjonalności or0, zwany właściwą zdolnością skręcajt
cą, zależy od rodzaju ciała i długości fali użytego światła. Wyraża się w j
10 >r' nostkach: 1 .
dm-g/cm3
Przyczyna skręcania płaszczyzny polaryzacji przez ciała optycznie czy: tkwi w pewnej niesymetryczności budowy ich kryształów lub cząsteczek, wodnym roztworze cukru za to skręcenie jest odpowiedzialny asymetry atom węgla w cząsteczce cukru. Węglem asymetrycznym nazywamy taki atol węgla, którego każda wartościowość jest wysycona przez inny atom czy gru] atomów. Wielkość kąta skręcenia zależy od długości fali światła.
Dwójłomnością wymuszoną nazywamy dwójłomność pojawiającą się w ci łach izotropowych mechanicznie i optycznie na skutek wzbudzonego w nii stanu naprężenia lub umieszczenia ich w silnych polach elektrycznych, li magnetycznych. Płyta materiału izotropowego poddana ściskaniu w jedn; kierunku zachowuje się jak kryształ jednoosiowy o osi optycznej zgodnej kierunkiem sił ściskających. Zjawisko to wykorzystuje się w elastooptyce technice badającej stan naprężeń na przeźroczystych modelach w częściai konstrukcji.
Rys.5. Układ pomiarowy do wymacza kąta Brewstera. Z - źródło róv ległej wiązki światła, P -polaroid
Zadanie 1
Wyznaczyć kąt całkowitej polaryzacji dla dostarczonych materiałów oraz ich współczynniki załamania.
Równoległą wiązkę światła uzyskaną ze źródła, rzucamy na dostarczoną próbkę. Przy kącie padania a nieco większym od 7 u, polaroid P, pełniący rolę analizatora, umieszczamy tak, aby pro-