slanowanie 0

Podgromada: Koralowce ośmiopromienne — Octocorallia Rząd: Stolonowce — Stolonifera Korkowce — Alcyonaria Gąścioły — Gorgonaria Helioporid a

Piórówki — Pennalularia

Podgromada: Koralowce sześeiopromienne — Hexacorallia Rząd: Ukwiały — Actiniaria

Madreporowce — Madreporaria Zoantharia

Szorstniki — Ceriantharia Rogowce — Antipatharia

FILOGENEZA PARZYDEŁKOWCÓW

Parzydełkowce, w obrąbie zwierząt tkankowych, niewątpliwie reprezentują grupą najprymitywniejszą pod wzglądem morfologicznym. Obejmują formy zbudowane tylko z dwóch listków zarodkowych, mające właściwe tkanki, ale bardzo prymitywne układy. Powstały prawdopodobnie w morzach późnego okresu prekambryjskiego. Ślady życia i szczątki liydrozoa i Scyphozoa znajdywane są w złożach dolnego kar-bonu, a w karbonie środkowym spotyka się już szczątki wszystkich trzech.

Próby wyjaśnienia pochodzenia parzydełkowców są krańcowo skomplikowane. Muszą brać pod uwagę dwie formy postaci dojrzałych: polipy i meduzę, czego nie spotykamy w żadnym innym typie zwierząt. Już dość dawno próbowano rozwikłać zagadnienie filogenezy parzydełkowców.

Teoria gastrei Iiaeckla (1872) zakładała, że przodkami parzydełkowców, a także i innych typów Metazoa, była hipotetyczna forma g a strea, zbliżona organizacją do gastruli współcześnie żyjących form. Postać tę Haeckel wyprowadził z kulistej kolonii wiciowców roślinnych typu toczka (Voluocc), u której drogą wpuklenia (inwaginacji) powstała w toku ewolucji warstwa wewnętrzna, ograniczająca jamę służącą do trawienia.

Teorii tej przeciwstawił Mieczników (1877) koncepcję o pierwotnym znaczeniu trawienia wewnątrzkomórkowego. Według tego autora hipotetycznym przodkiem wielokomórkowców była parenchymulla. zbudowana podobnie jak larwa dziś żyjących gąbek, to jest z warstwy komórek okrywających i masy parenchymatycznych komórek wewnętrznych, pochłaniających i trawiących pokarm wewnątrzkomórkowe. Później (1878), Mieczników parenchymuUę przemianował na fagocytel-1 ę i wywodził ją z organizmu zbliżonego pod względem morfologicznym do celoblastuli. U takiego organizmu, zdaniem Miecznikowa, poszczególne

komórki ograniczające jamę fagocytowały cząstki pokarmowe, a d|_u i, _| szego ich trawienia czasowo przemieszczały się do wnętrza ciała. \y i,,| ewolucji część z nich pozostała na stałe w jamie celoblastuli, wypc* 111. i ją szczelnie i w ten sposób celoblastula zamieniła się w fagocytelli; < > i , tecznie, pomiędzy komórkami znajdującymi się wewnątrz fagocylelli. , przez ich rozsunięcie się, powstała jama, tak jak to się dzieje w m,.■ . współcześnie żyjących* parzydełkowców. Odbiciem tej drogi ewolm , p.. , jest według Miecznikowa częściowo wewnątrzkomórkowe trawienie u _t rzydełkowców.

Do omówionych poglądów nawiązuje teoria b i 1 a t e r o g a i I i Jagerstena (1955). Zakłada ona jednak, że praprzodkiem A7em .

Ryc. 40. Teorie pochodzenia wielokomórkowców. A — wczesna i pó/nio| . ' ¹ • gastrea, B — schemat przekształcania się bilaterogastrei w jamochłon.i (im,

C — przekształcanie się orzęska w wirka. (Według Jagerstena i ll.olfoi i . nione). a — zawiązek mezodermy (parenchymy), e — zawiązek cklotlnm | k — cząstka pokarmowa, n — zawiązek endodermy, o — koinóilu no pokarm i wchodzące do blastocelu, p — plemniki, w — zawiązek u i i m niczego