0019

15

PŁOCKIE. 11.    12.

/

Na drzwiach XlIgo wieku kościoła S. Pawia w Rzymie (Agincourt, scultura, p. J. XV, 13); ze słońcem na prawej, księżycem na lewej, przez czterech cherubów unoszony w Niemczech (Fiorillo, Geschichte der zeichnenden Kiinste in Deutschl. t. I, p. 1791; kleine Schriften artis-tisch. Inhałts, t. I, p. 12) ^,2).

Czterech ewangelistów symboliczne wyobrażenie, opiera się na wykładzie czterech zwierząt Ezechjela (X 14). Patrząc na nie, apokalypsy, cheruba z hebrajskiego języka na cielca przełożyły (IV, 7). Cielec czyli byk, przyznany został Łukaszowi wcale zgodnie; co do jinnych różniły się zdania ojców. Ireneusz wydzielił człeka Mateuszowi; orla Markowi; lwa Janowi (Munster, dissert. de symb. vet. eccliae, p. 25). Augustin, diskutował i wywodził jiż Matheusz w rodzie zbawiciela do królów' sięgając, lwem pewnie jest oznaczony, bo lew królem jest zwierząt; Łukasz, ponieważ zaczyna od arcykapłana Zachariasza, wybornie się objawia bykiem, gdyż cielec był główną całopalenia ofiarą; a że Marek poczyna od Cliri-stusa człowieka, jemu tedy przystoji ludzka głowa; dla Jana, światła wieczystego ziercy, pozostaje orzeł, który... (Augustin, supra Joh. cap. 86). Lecz te powody nie za-spokojiły. Hjeronym przeznaczył czleczą głowę dla Ma-theusza, lwa dla Marka, orla i cielca Janowi i Łukaszowi zostawał. Zatym powszechnie poszedł kościół obu obrządków: chód zdarzają się wyjątki (Ciampini, veter. monum.

t. I, p. 191, 193).

12. N. 26. Drugi młodzieniec symboliczny, trzymający rozwinięty zwój.

^,J) Sąd ostateczny jest też obrazem stępia monety polskiej XIIIgo wieku, tablicy naszej numer 73, 74, 75; lew i smok pod nogami na pieczęciach i mnogich pomnikach, bez liku są wyobrażane; czeskie i polskie pieniądze na swych stęplach polubiły walkę z lwem albo smokiem, naszej tabl. nra 45—49.