0025 jpeg

wami dn oninwiiiiiiii łatwych lematów i zazwyczaj mc wymaca od uczą cycli mu; zdolności do samodzielnego, gruntownego analizowania danego ii:a(lnienia, klon- winno dotyczyć kwestii dających su; przyswoić nawet osobom, nie posiadającym jeszcze zdolności myślenia formalnego abstrakcyjnego W metodzie pogadanki spotykają się elementy drogi uczenia ię przez przyswajanie z uczeniem się przez odkrywanie, a więc z uczeniem się problemowym.

Do drogi w pełni problemowej należy pozornie dość podobna do pogadanki metoda dyskusji, która stanowi metodę niezwykle cenną w pracy dydaktycznej z dorosłymi. Polega ona na wspólnej pracy intelektualnej grupy uczestników nad rozwiązaniem interesujących tę grupę próbie mów. przy czym do rozwiązania tego dochodzą uczestnicy dyskusji przez wypowiadanie swoich poglądów, pomysłów, propozycji. Są one nierzadko kontrowersyjne, co dyskusję czyni bogatszą, ciekawszą i szybciej doprowadza do rozwiązania dyskutowanych problemów. Warunkiem powodzenia dyskusji jest dobre kierowanie nią oraz kultura wypowiedzi i zachowania się wszystkich uczestników. Kierujący dyskusją musi umieć ją /agnii . a następnie pilnować, aby wypowiedzi uczestników były na temat, im trwały zbyt długo i aby wszyscy mogli się wypowiedzieć. Powinien on mmi i dostrzegać główni* zagadnienia i wokół nich ogniskować wypowiedzi dyskutantów. Musi umieć także dyskusję podsumować, dokonując i‘iiHiiwiii‘1 syntezy zaprezentowanych w niej stanowisk i wskazanych rozwiązań dyskutowanych problemów. Temat dyskusji winien zostać podany |e| uczestnikom z odpowiednim wyprzedzeniem, tak by mogli się do mej przygotować. Szczególną odmianą tej metody kształcenia jest tzw. dyskusja panelowa, która polega na wymianie poglądów wokół z góry ilu • Innego problemu (lub zestawu problemów) przez celowo dobrany ze-pnl kilku specjalistów. Specjalistów tych winna łączyć znajomość danego unhlomu, a dzielić odmienny do niego stosunek, co pozwoli na konfron-ui |ę rożnych spornych poglądów. Dyskusja taka prowadzona jest w obec-iomci określonego audytorium (np. osób uczestniczących w danym proce-ae kształcenia), którego uczestnicy mogą również, jeśli zostanie ustalony .ilu właśnie sposób prowadzenia dyskusji panelowej, owemu gronu spe-piljstów zadawać dodatkowe pytania i wzbogacać dyskutowaną probierni tykę o nowe zagadnienia.

|)o metod poszukujących zaliczyć również należy tzw. konsultację, tom polega na udzielaniu przez nauczyciela indywidualnych lub zbioro-_k u h porad uczącym się w przypadkach, gdy napotykają trudności w zro-umiemu określonych zagadnień. Podstawą i warunkiem skuteczności oiiMultaeji jest zgłoszenie przez uczącego się konkretnego pytania. Kon-ulturje zbiorowe, w trakcie* których nauczyciel dokonuje wspólnie z ucztami analiz szczególnie trudnych zagadmeO, udziel,(jąr im następnie

konkretnych wyjaśnień i porad, są właściwie zajęciami o charakterze tzw. seminaryjnym, występującymi np. na studiach również zaocznych, choćby jako tzw. seminaria magisterskie.

Dość bliska konsultacjom indywidualnym, a także opisanej wcześniej metodzie pokazu, jest metoda instruktażu, występująca na drodze uczenia się przez działanie praktyczne. Jest ona stosowana przede wszystkim w praktycznej nauce zawodu lub w doskonaleniu zawodowym, a polega na wskazywaniu właściwego sposobu obsługi wybranych urządzeń lub też systemów np. gromadzenia danych. Metoda instruktażu stosowana jest więc np. w uczeniu się zasad księgowości, statystyki, obsłudze systemów komputerowych, wreszcie prowadzenia samochodów i innych pojazdów, obsługi różnego rodzaju obrabiarek itp. Słowem tam wszędzie, gdzie istotna jest praktyczna znajomość pewnych cech lub bezbłędne wykonywanie określonych czynności manualnych.

Metody konsultacji i instruktażu mogą być realizowane w praktyce poprzez różnego rodzaju działania, są więc w swojej istocie złożone i często zaliczane nie do metod lecz form działalności oświatowej, ponieważ w trakcie ich realizacji wystąpić mogą zarówno pokaz, demonstracja, instrukcja słowna, jak i dyskusja, pogadanka czy wykład.

Instruktaż pojawia się także na drodze uczenia się przez działanie* praktyczne, jako element tzw. metod laboratoryjnych. Metody laboratoryjne występują w dwóch odmianach, tzw. tradycyjnej oraz problemowi i

Laboratoryjna metoda tradycyjna należy do metod podających (choć także przecież i do metod opartych o działania praktyczne) i polega na wykonywaniu przez uczniów w pracowniach eksperymentów, mających na celu sprawdzenie słuszności podawanych im przez nauczyciela tez. Natomiast metoda laboratoryjna w wersji problemowej, współcześnie coraz częściej stosowana, polega na polecaniu uczniom do samodzielnego rozwiązywania w pracowniach określonych problemów, często przez nich samych sformułowanych, ażeby w toku tej pracy mogli sami zdobyć nową wiedzę. Laboratoryjna metoda w ujęciu tradjwjnym odwołuje się więc do toku podającego, natomiast metoda ta w wersji problemowej winna posiadać kształt lekcji problemowej.

Swoistą odmianą metody laboratoryjnej jest metoda ćwiczeń praktycznych. Ma ona zastosowanie wszędzie tam, gdzie wyrabia sic; u uczniów, przez wykonywanie różnorodnych ćwiczeń, umiejętności praktycz ne i zawodowe. Dydaktycy wyróżniają następujące etapy kształtowania umiejętności: uświadomienie uczniom nazwy i znaczenia danej umiejęt ności, sformułowanie reguł działania, wzorcowy pokaz nauczyciela, czyn ności uczniów kontrolowane przez nauczyciela, samodzielne ćwiczenia uczniów .lak widać, elementem zajęć praktycznych hyc może tez metoda instrukiu/u. .■ tym iż instruktaż ten może również być prowadzony nie