0034 jpeg

' "• • 111 • 11 ą< ą |hi ii ' 1.11; | takt kniiimnk.il \ nu* | u u I »• (n 1111.’ oceny ^SNP^,nM li< i laki*' które na pozór przekazują same* fakty Słowa prze ‘ np pr/i lui/.ywnnt* bu mogą < i.szej lub głośniej, głosem obojętnym, ■ <iti«l/.tnivni lub poilok¹ < Ytuw.mym. Słowom tym towarzyszy również komu-tnkuty niewerbalne posty, spojrzenia. mimika twarzy itp. Właściwie każdy komunikat słowny, nawet taki, którego intencją jest podanie konkretnego faktu, choćby informacja, która jest akt ualnie godzina, zawiera zawsze jakiś konkretny kontekst emocjonalny, który odebrany być może przez odbiorcę łe| informacji jako czynnik oceniający, wartościujący. Przecież informację

0    tym, która jest godzina zawsze przekazuje się w jakiś określony sposób, mniej luli bardziej obojętnie, z taką czy inną miną, bardziej lub mniej upi /epine i tak dalej. Słowem, wsłuchując się w wypowiadane przez nauczy* « u la słowa oraz obserwując jego zachowanie* się w tym czasie, uczeń może do pewnego stopnia sam ocenić, jaki ma ten nauczyciel stosunek emocjonal-i»s -In wygłaszanych akurat informacji a także, przy okazji, jaki ma stosu-ni k emocjonalny do ucznia. Wniosek z tych uwag jest taki, iż nauczyciel " ¹ • i"" ui|yr wstępnie informacje, które zamierza przekazać uczniom, wina n u li.du ie ich przekazu zadbać o to, aby uczniowie po ich odbiorze tak

mio im rnili wagę owych informacji, jak on sam.

Funkcja apelu określa stosunki zachodzące pomiędzy komunikatem

1    odbiorcą i przypomina jak gdyby, iż wszelka komunikacja ma za cci wy-\ olanie u odbiorcy jakiejś reakcji. Nie trzeba tego nauczycielom przypo-iim.u . |cmI i o bowiem myśl tkwiąca u podstaw wszelkich oddziaływań lydakl u znych: wszystkie one winny być celowe! Funkcja apelu akurat - tym właśnie przypomina, iż każdy z komunikatów dydaktycznych wi-ileu hyc ukierunkowany na realizację określonego celu. Nie powinno być

loku nam /ania uczenia się komunikatów bezcelowych - to oczywiste, le !• / u- nigdy lak nie dzieje ponieważ, na co zwraca uwagę ta właśnie 111 k • pi. każdy komunikat cel jakiś realizuje, jakiś skutek u odbiorcy od-o -i Itzei z w tym tylko, czy jest to cel czy skutek przez nauczyciela za-binownny i zamierzony, czy też jakiś zupełnie inny, być może nawet odlotny do zamierzonego. Chcąc postępować w zgodzie z postulatami mkcji apelu nauczyciel winien dostosowywać cele wszystkich nadawa-ych przez siebie komunikatów do ogólnego celu określonego spotkania kreślonych zajęć) wyznaczonego na wstępie.

Funkcja flityczna ma na celu potwierdzenie, podtrzymanie lub prześnił* łączności Waga tej funkcji w procesie nauczania-uczenia się zoilu ilosl rzężona już dawno poprzez zwracanie nauczycielowi uwagi na d»v pilnie obserwował skutki podejmowanych przez siebie względem /mów działań i reagował zgodnie z wnioskami wyciągniętymi z tych Merwncji i /godnie oczywiście z własną wiedzą pedagogiczną.

Jest to więc rodzaj funkcji sprzężenia zwrotnego pomiędzy nauczycielem nadawcą komunikatu, a odbiorcą tego komunikatu - uczniem. Na zewnątrz funkcja ta przejawia się np. wplataniem w tok przekazu przez nauczyciela zwrotów w rodzaju: „proszę uważać”, „czy mnie słyszycie?”, „co ja powiedziałem?” i pilnego obserwowania czy też nadsłuchiwania tego, co uczynią, jak zachowają się wtedy słuchacze. Ale nie tylko o takie zwroty tu chodzi. Rzecz w tym, aby tak prowadzić zajęcia, żeby ich uczestnicy byli nimi zainteresowani, efektywność bowiem procesu dydaktycznego jest zawsze też wprost proporcjonalna do poziomu zainteresowania jego uczestników treściami tego procesu. Jak to uczynić, jest to już sprawa osobowości samego nauczyciela, stanu jego wiedzy pedagogicznej i stopnia szacunku do osób uczących się. Podczas jednego z kursów dokształcających, a jest to fakt autentyczny, na jednym z wykładów słuchacze tak bardzo zajęli się swoimi sprawami, iż przez długie minuty nie zauważyli nawet tego, że wykładowca w pewnym momencie, na znak protestu, opuścił salę wykładową. Wydarzenie to z pewnością nie wystawia dobrego świadectwa kulturze opisanych tu słuchaczy, ale czy wystawia dobre świadectwo nauczycielowi?

Funkcja metajęzykowa zwraca uwagę na to, iż każdy komunikat wyrażany jest w określonym języku, mniej lub bardziej dla odbiorcy zrozumiałym. Treść komunikatu wtedy tylko dociera do odbiorcy bez zniekształceń i zgodnie z intencjami nadawcy, jeśli odbiorca tę treść jest w stanie w pełni zrozumieć. Semiotycy powiedzieliby, iż każdy konnmi kat posługuje się określonym kodem. Ten kod - język komunikatu, to zbiór określonych znaków, np. słów języka polskiego, ale i w obrębie tego języka funkcjonują odbiorcy języków bardziej specjalistycznych: matematyki, elektroniki, filozofii, pedagogiki, a w dodatku pisane słowa w tych językach wyrażane są literami alfabetu, który też jest swoistym kodem. Wszystkie te kody - zbiory znaków - mogą, ale nie muszą, być w pełni zrozumiałe dla odbiorcy konkretnego komunikatu. Wielu dorosłych nie bardzo np. rozumie, jak wykazują badania, sens wielu tzw. pojęć złożonych o charakterze abstrakcyjnym, takich choćby, jak np. „szczerość”, „uczciwość”, „honor”, „patriotyzm”, „demokracja” i tak dalej. Nauczyciel, wprowadzający takie i im podobne pojęcia do treści prowadzonych przez siebie zajęć, winien najpierw zdefiniować je, może się bowiem zdarzyć, iż rozumienie tych pojęć przez nauczyciela i przez uczniów może być bardzo niekiedy odmienne. Zdarza się również, też dość często niestety, iż wy kła dowca usiłując olśnić słuchaczy, posługuje się słownictwem wyszukanym i bardzo specjalistycznym. Wywoła on być może i podziw takim postępu waniotn, jednak nie zmienia to faktu, iż dla wielu słuchaczy tak „zakodo wane" komunikaty będą po prostu niezrozumiałe i zniechęcą ich do dal szego słuchania.