0082 djvu

75

Pani z Rzewuskich Hańska jest osobą pełną wiedzy, poszukującą ludzi sławnych z rozumu, którego sama zresztą ma wiele, można atoli powiedzieć, że jej umysłowość jest barokowa i. że jej wyższość bywa śmieszną. Pewnego razu np. mniemała, że powie coś bardzo romantycznego, mówiąc que les chats avaient la pu-deur du cercueil. Wszyscy głowy sobie łamali, żeby zrozumieć to wyrażenie; ocenić zaś je zdołano, przypominając sobie, iż koty podobno się kryją — począwszy się bliskimi śmierci.

Balzac jest w wielkiej z nią przyjaźni i dedykuje jej swe utwory, co przypisują nade-wszystko potrzebie czerpania ze szkatuły jej wielce bogatego męża.²⁵)

Wogóle Rzewuscy mają rozum, ale prawie zawsze skrzywiony lub przesadny, więc też mówi się o nich, że mają serce w głowie (le coeur dans 1‘esprit). Sławna pani Rozalia Rzewuska dała tego próbkę w Wiedniu, trzymając na swym stole całą zimę pewną zabawkę, w kształcie miniaturowej gilotyny z Chińczykiem, któremu głowę ucinano, poczem znów głowa wracała do szyi. Nie przychodziła jej bynajmniej na myśl matka, piękna księżna Lubomir-śka, zgilotynowana w Paryżu w 22 roku życia.

Podczas jarmarku Dubieńskiego na św. Piotr 1844 r. przyjechałam spędzić 15 dni u pani jenerałowej Goguel, bo nie było miejsca na zamku, gdzie się umieściła droga moja Zofia wraz z Wandą.²⁶) Wszyscy panowie i szlachta zjechali się z prowincji do tego miasteczka księcia

²⁵) Literaturę o pani Hańskiei daje Wasylewski, O miłości romantycznej. Lwów 1921. str. 158. Córka jej, Anna Hańska zdobyła upragnione „piękne nazwisko", wyszedłszy za hr. Jerzego Mniszcha.

^M) Zof.ia hr Ossolińska z córka Wandą