4
manem lub szamanką. Z reguły dotyczy to tradycji, w któiych wybiorn się do tego dzieci, które z kolei podlegają długiemu procesowi nauczaniu i szkolenia (w niektórych przypadkach jest to okres 21 lat edukacji).
W przypadku wyboru dokonywanego przez szamana, zasadniczymi kryteriami wyboru jest spostrzeżenie u młodego człowieka ccMlh predystynujących daną jednostkę do wypełniania roli szamana. Są tOI szczególne zainteresowanie sprawami duchowymi, miłość do przyrody, drzew, ptaków, zwierząt, rozmowy z nimi, z duchami, z istotami nie zauważalnymi przez innych, dłuższe, nieraz kilkudniowe samotne prze bywanie dziecka w lesie, w samotnych ostępach, nadawanie mistycznych cech szczególnym przedmiotom, w tym także zabawkom, itd.
Starszyzna i doświadczeni szamani stosują także techniki wróżołi ne wskazujące konkretne dziecko i co szczególnie istotne, nigdy się nu-mylą przy tego typu wyborze. Pewną analogię można tutaj odnnloM w odnajdywaniu Tułku — ponownej inkarnacji któregoś z wielkich In-mów tybetańskich. Analogiczne odnajdywanie Tulku oraz wiolkirli szamanów miało miejsce na przykład w Mongolii, przed epoką kom t m i zmu. Często zdarza się tak, że dorośli szamani dokładnie wiedzą o l.y ni, że właśnie urodził się kolejny wielki szaman i są nawet w stanie pruł widzieć konkretny moment spotkania się z nim i rozpoczęcia udziel linia nauk. Znamienne, że wielu wielkich szamanów przed śmien iu wskazywało swoją nową, świadomą inkamację.
3. We wszystkich przypadkach, kandydat na szamana odc/.uwl wewnętrzne mniej lub bardziej jasne powołanie do wypełnienia mmi wobec swojej społeczności, stojąc zarazem niejako poza nią, z uwftfft na konieczność większego udziału w niezwyczajnej rzeczywistości duchowego świata. Istotne i w pierwszym etapie najważniejsze są \m wtarzające się sny, często wypełnione przekazami nauk od duchowy oh nauczycieli, chęć osamotnienia, samotnych przemyśleń, konin KM z przyrodą, poczucie namacalnej obecności duchów w życiu. Z rogtlaj zdarza się, że nie posłuchanie „wewnętrznego głosu” skutkuje znńflfl nym cierpieniem, chociaż znane są także przypadki, w których knii(|f| daci na szamanów odmawiali pójścia za powołaniem, co nie spowndi* wało przykrych konsekwencji. Niemal wszyscy prorocy Starego ToNtfl mentu mają typowo szamańskie „wezwanie”: od dzieciństwa Hgwtffl dzają ich sny i wizje, słyszą głosy, rozmawiają z drzewami i krzewMl! (np. „gorejącymi”), a potem podejmują typowo szamańskie próby I n Ml jak wielodniowe odosobnienia i głodówki, czuwania na górze, |iru
HI UMtyflto w tym co głoszą, znajdują się w opozycji do swojego ple-
llMIft ii I
MvWm i tak (szczególnie we współczesnej kulturze Zachodu), że ■ppitnlo” polega jedynie na zwróceniu baczniejszej uwagi na życie Pigw* danej osoby, na zacieśnieniu kontaktów z duchami opiekuń-m mi im posłuchaniu głosu nawoływującego do wewnętrznego rozwo-ł hi niekoniecznie skutkuje faktycznym szamaństwem. W społeczno-Mhi Ii płomiennych kultywowanie ścisłego kontaktu z duchami opie-Hpgyitii, z duchami przyrody i Wielkim Stwórcą należało do głęboko ■pttmlcmych rytuałów i stanowiło absolutnie normalny i regularny UNiiml każdego z członków plemienia.
Wapnie/;ośnie taki wewnętrzny głos, oprócz egzystencjalnego kry-py W postaci długotrwałego pogorszonego samopoczucia lub grożącej ■U lilioroby ciała i duszy, a także przeżyć „pobliża śmierci” czyli BlHd klinicznej, może objawiać się w postaci duchowych poszukiwań I MHl wcześniejszego dzieciństwa, czytania książek o szamanizmie BmIUIInilach oraz ludziach „pierwotnych”, ich magii i religii, chętne-HUtillROgo od innych przebywania na łonie przyrody, „gubienia się BU*1 . rozmawiania z ptakami, drzewami, zwierzętami, rybami i du-HRI Hi IoJhc, żywiołów i wszelkich innych bytów.
lltiiv II vlł
I Ui
Mt* | PI lin HH |l
f ty
nynyjnych kulturach plemiennych, po wyborze na szamana (czy WUitok wewnętrznego wezwania czy też z wyboru starszyzny), HHii przechodzi przez szereg prób i testów. Są one w dużym sto-IWIąznne z wezwaniem i z otrzymywaniem mocy. Testy i próby "Hity Jednostki, które nie są w stanie podjąć się zadań szamana, rlliflpi® eliminowane są powodowane urojeniami osoby psychoty-- **.V lą kreowane przez starszych szamanów, a także przez istoty * wiążą się z bólem, cierpieniem, chorobami oraz śmiercią. Sza-Indywidualistą i nie raz żyje samotnie na uboczu swojego ple-* "Hląc za towarzystwo wyłącznie świat duchów oraz natury. Pjjllnńć szamanów najwyżej ceni doświadczenia pobliża śmierci, PnlHrcI klinicznej. Niemal każdy szaman był przynajmniej raz "H życia. Śmierć i umieranie oraz dar ponownego życia lub na-Wlllnnii|n się, pozwalają docenić jakość i wartość życia, poznać ■ Itrach, gniew, nienawiść, zwątpienie. Jak to współcześnie W N, (łrof, osoba, która choćby symbolicznie (np. w inicjacyjnym
27