11974 Obraz (1517)

162 K.s/.talUiwanu' struktury Kupłlulu pi /«•*In,ln*»i lwu

5.3. Czynniki wpływające na strukturę kapitału przedsiębiorstwa

5.3.1. Koszt kapitału

Koszt kapitału stanowi główny łącznik między decyzjami długoterminowymi odnoszącymi się do finansów spółki a dochodami jej właścicieli determinowanymi przez rynek kapitałowy.

Koszt kapitału jest stopą zwrotu, którą spółka musi uzyskać ze swoich inwestyi |t, aby została zachowana wartość rynkowa jej akcji. Można go też zdefiniować jaku minimalną stopę zwrotu skorygowaną o ryzyko, którą należy uzyskać z projektu, aby został on zaakceptowany przez akcjonariuszy. Jeśli się weźmie pod uwagę cel działam.t kierownictwa, jakim jest maksymalizacja dochodów akcjonariuszy, to koszt kapitału jest stopą dyskonta dla szacowanych przedsięwzięć inwestycyjnych.

Koszt kapitału reprezentuje:

•    rzeczywistą stopę zwrotu, której oczekują inwestorzy za zgodę na zainwes towanie pieniędzy bez ponoszenia ryzyka;

•    inflację, czyli oczekiwaną deprecjację siły nabywczej pieniędzy w okresie ich związania z inwestycją;

•    ryzyko - niepewność odnoszącą się do wysokości i terminu uzyskania oczekiwa nego zwrotu.

Reasumując, można powiedzieć, że reprezentuje on wartość pieniądza w czasie plus premię za ryzyko.

Wartość bieżąca równa się przyszłym przepływom pieniężnym zdyskontowanym kosztem alternatywnym kapitału.

Do najważniejszych zmiennych wpływających na koszt kapitału należą:

•    ogólne warunki gospodarowania, które determinują wysokość stopy zwrotu pozbawionej ryzyka;

•    zbywalność walorów, powodująca zmniejszenie oczekiwanych stóp zwrotu i co za tym idzie kosztu kapitału przedsiębiorstwa;

•    decyzje operacyjne i finansowe podejmowane przez menedżerów; należą do nich decyzje powiększające ryzyko, takie jak wykorzystanie większej dźwigni finansowej, realizacja inwestycji obarczonych większym ryzykiem;

•    zapotrzebowanie przedsiębiorstwa na kapitał.

Koszt kapitału można rozpatrywać w aspekcie:

•    aktywów — stopa dyskonta dla redukowania generowanej przez aktywa przyszłej wartości przepływów pieniężnych do wartości bieżącej;

•    pasywów — koszt pozyskania przez spółkę i zatrzymania kapitału w warunkach konkurencji generowania zwrotu;

•    inwestycji — zwrot oczekiwany z danej inwestycji.

Analizując koszt kapitału, należy pamiętać o następujących jego cechach:

•    |(‘st to stopa zwrotu oczekiwana i określana przez rynek dla przekształcenia kapitału w inwestycje;

•    |est funkcją inwestycji, a nie inwestora;

•    |cst zorientowany na przyszłość, gdyż opiera się na przyszłych zwrotach;

•    podstawę jego pomiaru stanowi wartość rynkowa, a nie księgowa;

•    mierzony jest zwykle w wartości nominalnej, uwzględniającej inflację;

•    |cst to stopa dyskonta zrównująca oczekiwane, przyszłe zwroty z inwestycji z jej wartością bieżącą na określony dzień.

Każdy rodzaj kapitału ma swój koszt. Koszt kapitału własnego jest z reguły wyższy od kosztu kapitału obcego. Jest to zgodne z naczelną zasadą finansów, dotyczącą kompensaty ponoszonego ryzyka. Wierzyciele podejmują decyzję dotyczącą udostępnienia posiadanych zasobów' finansowych na ściśle określony czas l według jednoznacznie określonych warunków (procentu). Niewywiązanie się terminowe ze zobowiązań wobec wierzycieli jest obarczone dotkliwymi sankcjami prawnymi. Wierzyciele ponoszą zatem określone, mniejsze niż właściciele, ryzyko i dodatkowo mogą zabezpieczać swoje interesy poprzez ustanawianie klauzul i estrykcyjnych, ograniczających swobodę menedżerów w zakresie podejmowania decyzji.

Ponadto kapitał obcy, w większości krajów, tworzy dla przedsiębiorstw odsetkowe tarcze podatkowe, gdyż odsetki od kredytów i pożyczek pomniejszają podstawę wymiaru podatku dochodowego.

Ponieważ kapitał własny jest obarczony większym ryzykiem, więc jak wspomniano jego koszt jest wyższy. Akcjonariusze nie mają zagwarantowanego zwrotu i jego wysokości, nie tworzy on odsetkowych tarczy podatkowych. Wiedząc to, menedżerowie świadomie dobierają źródła finansowania projektów inwestycyjnych / uwzględnieniem swoich preferencji. Problematyką wyjaśniania źródeł finansowania inwestycji zajmuje się teoria wyboru kolejności źródeł finansowania (Pecking Order Theory).

Formuły obliczania kosztu dla poszczególnych rodzajów kapitału zawiera tablica 5.1.

Ze względu na powiązania przyczynowo-skutkowe decyzji finansowych, kosztów poszczególnych źródeł finansowania spółki nie należy rozpatrywać odrębnie, lecz stosować łączny (średni) koszt kapitału, który w długim okresie jest bardziej użyteczny w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych.

Dla uzyskania średniego ważonego kosztu kapitału, WACC (skrót od Weighted Arercige Cost of Capital), jest oddzielnie obliczany koszt kapitału danego źródła, a następnie jest on mnożony przez proporcję udziału tego źródła w całości kapitału (waga). Tak obliczone wartości są sumowane. Wyraża to wzór:

x ke +

WACC =

Kw

Kw+ Ko

Ko

Kw + Ko

x kd (1 - t_c),