wiele lywalizujących i nierzadko doprowadzonych do zupełnej bezsilności państw... oto fakty polityczne, do których masoneria przyczyniła się w sposób decydujący i w których realizowaniu wykazywała inicjatywę.
W krajach protestanckich rzecz ma się odwrotnie. Masoneria przyjmuje tutaj znamiona nacjonalistyczne i imperialistyczne. Podtrzymuje nadto dobre stosunki z istniejącymi tam Kościołami.
W Wielkiej Biytanii popiera tron i angłikanizm. Wraz z premierem Palmerstonem (który był jednym z czołowych masonów swej epoki)'65, przyczyniła się do ukształtowania Europy w ubiegłym stuleciu zgodnie z interesami potęg protestanckich. W Prusach, a potem w Niemczech popierała imperializm Hohenzollernów. W Stanach Zjednoczonych jest czynnikiem cementującym różne populacje wewnątrz tego samego państwa. Krótko mówiąc, w XVIII w. aż do ostatnich czasów (głównie do czasów wojny 1914) jej działalność konsolidowała państwa protestanckie na płaszczyźnie politycznej i w znacznym stopniu przyczyniła się do tej hegemonii, którą rozporządzają one dzisiaj.
Powyższą podwójną konstatację można podsumować następująco:
"Masoneria, bardziej nawet niż komunizm, jest w naszych katolickich krajach »partią obcą« i równie jak komunizm jest potęgą »z istoty swej przewrotną«. Sądzę, że w powyższych stwierdzeniach wskazałem na ważną różnicę pomiędzy masonerią krajów anglosaskich a masonerią w krajach katolickich, głównie w krajach łacińskich Europy zachodniej. W tych pierwszych jest ona organizmem państwowym albo prawie państwowym, jest cenną pomocą w prowadzeniu polityki narodowej oraz podszewką protestanckiego establishmentu. W tych drugich — przeciwnie. Stanowi siłę obcą, ustawiczną konspirację przeciwko duszy i ciału narodu, państwem w państwie zmierzającym do wchłonięcia albo dominacji wobec narodu i przeciwko jego interesom'"6*.
163 Na temat roli Palmerstona (1784-1865) zob. rozdział Lord Palmerston w książce: Mgr Dillon, Grand Orient. Free-Masonry Unmasked. Reedycja ostatnio (ed. "Sons of Liberty" Box 214, Mćtairie LA 70004 Etats-Unis).
166 G.de Nantes, La Franc-maęonnerie anglo-protestante et sataniąue. La cont-re-riforme catholigue du XXsiecle, nr 152 (kwiecień 1980) s. 12.
60