12972 IMG171 (5)

11.7. Ostateczna spójność bazy danych

Przejmowanie opisów i ich zakup w wyspecjalizowanych źródłach nie gwarantują oczywiście utworzenia spójnej lokalnej bazy danych. Ważne prace obejmujące weryfikację sekwencji, poprawki i różne działania dostosowawcze, wynikające z różnych „prawie” znormalizowanych praktyk, powinny być przedsięwzięte w każdym przypadku. Szczególnie godne uwagi byłoby dokładne naśladowanie operacji „czyszczenia”, przeprowadzonej przez Bibliotekę Narodową Francji na 4,5 min opisów wprowadzonych do komputera w ramach retrokonwersji. Chodzi tu o uczynienie tej bazy zgodną z istniejącymi kartotekami wzorcowymi i uzupełnienie tych ostatnich. Występuje także bardzo wiele „białych plam” w dziedzinie retrospektywnego katalogowania książki dawnej. Istniejące źródła, np. ESTC (Eighteenth Centuiy Short Title Catalog), mają oczywiście dużą wartość, ale ich wadą jest skrótowość, o czym świadczy chociażby określenie „Short Title”.

Podobnie przepisywanie kart katalogowych, jeżeli jest dokonywane w trybie pośrednim (ojf-line), może sprawić wiele niespodzianek bibliotece, która je zamawia. Kontrole jakości dotyczą tylko zgodności danych informatycznych z informacjami zawartymi na karcie fizycznej (materialnej). Bez względu na wartość informacji piymamych, charakteryzują się one często licznymi małymi „anomaliami”, które są niestety uwydatniane dzięki dokładnemu przetwarzaniu informatycznemu. Zdajemy sobie wówczas sprawę z licznych korekt mentalnych, dokonywanych bezpośrednio i nieświadomie przez czytelników i bibliotekarzy, gdy mają oni do czynienia z kartotekami manualnymi.

Opisy sprowadzone z zewnątrz spowodują aktualizację indeksów, zwłaszcza kartotek wzorcowych systemu lokalnego. Jest rzeczą niemal pewną że jednostkowe lub masowe sprowadzenie opisów spowoduje wystąpienie niezgodności, a nawet błędnych powtórzeń w indeksie. Szczególnie skomplikowane jest np. przetwarzanie opisów odsyłaczowych: ładowanie odsyłaczy skierowujących do opisów nie sprowadzonych, odsyłacze rozbieżne itp.

W trakcie operacji retrokon wersji i po jej zakończeniu ważne prace w zakresie weryfikacji, normalizacji i utrzymania haseł wzorcowych powinny być przedsięwzięte przez bibliotekę w celu uzyskania katalogu zautomatyzowanego możliwie najbardziej spójnego i kompletnego.

Jak widać, mimo istnienia obecnie licznych środków umożliwiających szybkie uzyskanie opisów katalogowych wysokiej jakości, występują jednak duże trudności, wynikające ze specyfiki poszczególnych bibliotek. Katalogowanie retrospektywne i jego cel (jednorodne bazy danych bibliograficznych) to najważniejsze problemy dla automatyzujących się bibliotek, wkraczających w XXI wiek.

Bibliografia

Beaumont Jane, Cox Joseph P., Retrospective Comersion. A Practical Guide for Libraries, Westport, London, Meckler, 1989 (Supplements to Computers in Libraries, 7).

Clerk Ann de, Barcoding a Collection — Why, When and How, Library Resources and Technical Seruices, January/March 1981, vol. 25, s. 81-87.

Crismond Linda F., Quality Issues in Retrospective Conversion Projects, Library Resources and Technical Services, 1981, vol. 25, s. 38-39.

Cromwell Willy, The Core Record: a New Bibliographic Standard, Library Resources and Technical Services, October 1994, voI. 38, n° 4, s. 415-424.

Freyre Ślisabeth, BN-Opale: le point sur la difiusion des notices, Bullelin d'informaiions de TAssociation des bibliothecairesfranęais, 4^etrim. 1991, n° 153, s. 33-35.

Harrison M., Retrospective Conversion ot Card Catalogues into Fuli Marc Format Using Sophisticated Computer-controlled Visual Imaging Techniques, Program, July 1985, vol. 19, n° 3, s. 213-250.

Lahary Dominiąue, La Gestion des aććes aux notices rćcupćrees ou comment digerer con-venablement les importations, Buli et in d'informations de TAssociation des bibliothecairesfranęais, 2^e trira. 1994, n° 163,1137-139.

Landwehrmeyer Richard, Some Approches to Retrospective Conversion in Germany, Library Networkingin Europę. Europan Conference, 12-14 October 1994, Brussels, ed. by Hans-Peter Geh ans Marc Walkiers, London, TFPL, 1995, s. 301-310.

Law Derek, Retroconversion in the United Kingdom: a Review, Journal of Librarianship, 1988, vol. 20, n°2, s. 81-93.

Lupovici Catherine, L’appIication industrielle de techniques OCR/ICR a 1’information bibliographiąue: le projet MORĘ, Library Networking in Europę. European Con-fernce, 12-14 October 1994, Brussels, ed. by Hans-Peter Geh ans Marc Walkiers, London, TFPL, 1995, s. 311-318.

Lupovici Catherine, La conversion rćtrospective des catalogues, Bullelin des bibliolheąues de France, 1991, t. 36, n° I s. 25-31.

Peters Stephen H., Butler Douglas J., A Cost Model for Retrospective Conversion Alter-natives, Library Resources and TechnicalServices, April/June 1984, vol. 28, s. 149--162.

Prćvoteau Marie-Hólóne, Utard Jean-Claude, Manuel de bibliographie generale, Paris, Editions du Cercie de la Librairie, 1995.

Retrospecthte Cataloguing in Europę: 15^,h to 19* Century Printed Materials. Proceedings of the International Conference, Munich 28*-30* November 1990, MUnchen, London, K.G. Saur, 1992 (Bibliothekspraxis; 31).

Solomiac Jagueline, La Conversion rćtrospective h la Bibliothóque nationale, Bullelin d 'informations de TAssociation des bibliothścaires franęais, 4* trim. 1991, n° 153, s. 20-22.

Special Issue on Retrospective Conversion, IFLA Journal, 1990, vol. 16, n° 1, s. 1-143.

SUle Gisela, Minimal Reąuirments for Retrospecthe Cataloguing, Strasburg, Council of Europę, 1988.

315